سه گونه از طوطی خاکستری افریقایی وجود دارد که این سه گونه عبارتند از:



1.طوطی خاکستری افریقایی کنگو Psittacus erithacus


2.طوطی خاکستری افریقایی تیمنه P.e.Timneh



3.طوطی خاکستری پرنسپس P.e.Princeps



طوطی خاکستری کنگو Congo African Grey



نام علمی ان Psittacus erithacus erithacus است و گاهی به ان طوطی خاکستری کامرون نیز میگویند. به هر حال ممکن است که نامهای دیگری نیز به ان داده شود اما شایع ترین نام پرنده <<طوطی خاکستری کنگو>>است. برخی معتقدند که طوطی کامرون با طوطی کنگو تفاوت دارد اما در حقیقت تفاوت چندانی بین این دو موجود وجود ندارد و برخی از واردکنندگان و فروشندگان این پرندگان سعی میکنند با توجه به اندازه و تنوع رنگ پر و بال نامهای مختلفی بر انها بگذارند. آنان معمولا طوطی های مناطق مختلف را جمع اوری نموده و در یک محموله جای میدهند و پس از رسیدن محموله به کشور مقصد ،با توجه به رنگ پر و بال ۀنها اقدام به جدا کردن آنها به عنوان گونه کنگو و یا کامرون مینوایند.



پر و بال پرنده به رنگ خاکستری و دم ان کاملا سرخ ایت و رنگ دم در جوجه های کمتر از یک سال نیز سرخ با لبه های سیاه است که تیره گی لبه های پردم بعد از اولین گر ریزی ناپدید میشود. منقار پرنده کاملا سیاه است. طول بدن 30 تا 45 سانتیمتر و فاصله بین دوبال 45 تا 52 سانتی متر است. وزن بدن ان 450 تا 600 گرم است که گاهی اوقات به 700 گرم نیز میرسد و در حدود 50 تا 60 سال عمر میکند. پرنده ای بسیار باهوش است و برخی از دانشمندان هوش آن را به هوش بچه چهار ساله تشبیه کرده اند. قدرت زیادی برای تقلید صدای ادمی ندارد ولی قدرت خوبی برای برقراری ارتباط با ادمی از طریق صحبت کردن دارد. در مقایسه با سایر انواع طوطی نسبتا ارام است و کمتر جیغ میزند. این گونه طوطی بسیار حساس بوده و ممکن است به عارضه پرکنی دچار شود. از هرگونه تغییر و جابجایی ناراحت میشود و ممکن است به علت تغییر خانه و یا صاحب و یا حتی قفس خود دچار افسردگی شده و این افسردگی ا چند ماه به درازا بکشد. به همین علت باید پرنده را از سن جوجگی به تغییر عادت داد. زادگاه اصلی آن کشورهای وسط افریقا نشیر: تانزانیا، غرب و شرق کنیا، شمال و جنوب آنگولا، جنوب کنگو، جزایر فرناندو و پرنسپس، کامرون، ساحل عاج و نیجریه است.البته برخی معتقدند که طوطی های کنیایی و نیجریه ای کمی تیره تر از کامرونی و کنگویی هستند.



میزان تیرگی رنگ طوطی خاکستری کنگو برحسب پراکندگی جغرافیای آنها متفاوت است. طوطی های نواحی غربی آفریقا معمولا تیره تر از طوطی های نواحی جنوبی هستند. طوطی های موجود در کشور کامرون و کنگو معمولا رنگ روشنتر و جثه ای بزرگتر دارند و رنگ آنها خاکستری بسیار روشن است و غالبا از انها با نام <<طوطی نقرهای>>یاد میشود. علت این امر به تغذیه متفاوت این پرندگان باز میگردد زیرا که مواد غذایی در برخی مناطق عناصر و معادن متفاوتی دارند و این تفاوت در غذا میتواند منجر به تغییر رنگ پر و بال پرنده گردد.



طوطی خاکستری تیمنه Timneh African Grey



نام علمی ان Psittacus erithacus timneh است و در محافل علمی به نام طوطی تیمنه معروف است و نام دیگری ندارد. این پرنده در سال 1844 توسط دانشوندی به نام فراسر Fraser شناسایی شد. پر و بال ان خاکستری است و دم ان نیز برخلاف طوطی کنگو ،خاکستری سرخ فام است. منقار به رنگ تیره روشن و در قسمت پایینی کمی به سفیدی میزند. طول آن از طوطی خاکستری کنگو کوتاهتر است و وزن ان 250 تا 450 گرم و در حدود 50 تا 60 سال عمر میکند. این پرنده در جنوب گینه، سیرالئون ،لیبریا و اغلب مناطق غربی ساحل ایوری دیده میشود. قدرت تقلید صدای ان تفاوتی با طوطی خاکستری کنگو دارد و قیمت ان ارزانتر است و شاید یکی از علل آن داشتن دم تیره رنگ است که جذابیت دم سرخ رنگ طوطی خاکستری کنگو را ندارد. آرامتر از سایر انواع طوطیان است و از سن پایین قادر به تقلید صدا میباشد.



طوطی خاکستری پرنسپس Princeps African Gray

نام علمی آن Psittacus erithacus prinseps است. اختلاف چندانی با طوطی خاکستری کنگو ندارد و برخی از دانشمندان معتقدند که این نوع گونه ای متفاوت با دو گونه قبلی است و هرچند که ذکر این موضوع ممکن است منجر به سردرگمی پرورشدهندگان گردد اما برای حفظ امانت علمی باید مختصری نیز درباره این پرنده سخن گفت. این گونه نادرتر از طوطی خاکستری کنگو و طوطی خاکستری تیمنه است و معمولا در بازار کمتر دیده میشود. زادگاه این طوطی جزیره ماداگاسکار در سواحل شرقی آفریقاست.

 

با دقت در خصوصیات این سه گونه به راحتی میتوان دید که طوطی تیمنه از دو گونه دیگر کوچکتر است از این رو اندازه های مذکور در ذیل کاملا بر ان منطبق نمیباشد. منظور از ذکر این اندازه ها در این جا اشنایی شما با اندازه تقریبی این پرنده است و قابل ذکر ایت که اندازه این پرندگان که در غرب قاره آفریقا زندگی میکنند با انهایی که در شرق قاره افریقا زندگی میکنند متفاوت است و باید افزود که طوطی خاکستری شرق افریقا از لحاظ جثه بزرگتر و از لحاظ وزن سنگین تر میباشد و در هر سه گونه فوق الذکر تفاوتی بین نر و ماده پرنده وجود ندارد.البته همانطور که میدانیم معمولا پرنده های نر جثه ای بزرگتر از پرنده های ماده دارند اما از این خاصیت نمیتوان به طور قاطع ایتفاده کرد و چه بسا دیده شود که پرنده ماده ای از پرنده نر بزرگتر باشد، برخی از پرورش دهندگان معتقدند که چشم طوطی خاکستری ماده بیضی تر از چشم پرنده نر میباشد و صورت پرنده ماده روشنتر است اما ر حقیقت این مطالب برای تعیین جنسیت چنان مستند و مستدل نمیباشد.

گردآوری و تدوین و بخشهای ترجمه شده : بهرام بیانی