مشخص شده است که علت سکته قلبی، آترو اسکلروزیس (شکل گیری پلاک در دیواره عروق خونی) است، این روندی تدریجی است که شکل گیری پلاک های خطرناک آن از دوران کودکی شروع می شود، اما برخی مسایل هستند که فرد را مستعد ابتلا به حملات قلبی می کنند.
محققان بلژیکی در تحقیقاتی که نتایج آن در نشریه پزشکی لانست به چاپ رسیده است، معتقدند:
● شلوغی مرگبار
۱) در معرض ترافیک بودن
براساس تحقیقات دو گروه مورد مطالعه در بلژیک و فرانسه حدود هشت درصد موارد سکته قلبی ناشی از در معرض ترافیک بودن است. براساس این تحقیق، فرقی نمی کند شما راننده وسیله نقلیه باشید یا مسافر آن، یا حتی دوچرخه سواری که در خیابان در لابه لای اتومبیل ها گیر افتاده است. مطالعات متعددی در این زمینه انجام شده است تا مشخص شود آلودگی هوای ناشی از ازدحام ماشین ها، استرس ماندن در ترافیک و دیر رسیدن به مقصد یا ترکیبی از این دو، عامل این حمله های قلبی است اما هنوز دقیقا این مساله مشخص نشده است اما آنچه مشخص شده و بسیار هم بر آن تاکید شده این است که اگر سابقه مشکلات قلبی یا ریسک های ابتلا سکته قلبی دارید، نباید در ساعات اوج ترافیک و شلوغی در ازدحام ماشین ها بمانید.
شما می توانید بسیاری از کارهای خودتان را به واسطه تکنولوژی های جدید به وسیله تلفن، تلفن همراه و اینترنت انجام دهید و ساعت ورود و خروج خودتان به محل کار را هم به گونه ای تنظیم کنید که با ترافیک ساعات اوج شلوغی برخورد نکنید. هر چقدر کمتر در معرض آلودگی هوا قرار بگیرید، از لحاظ جسمانی سالم تر خواهید بود.
● اول صبح ورزش سنگین نکنید
۲) فعالیت جسمانی و انجام ورزش
دومین عامل موجود در فهرست عوامل خطرزای سکته قلبی، فعالیت جسمانی و ورزش کردن است که باعث بروز شش درصد این سکته ها و حملات قلبی در جامعه مورد مطالعه بوده است. براساس مطالعات این گروه از پزشکان، اکثریت افراد میانسال زندگی کم تحرک و به اصطلاح پشت میزی دارند و انجام فعالیت های فیزیکی و ورزش های شدید ناگهانی می تواند آنها را دچار مشکل کند.
در واقع چنین حالتی، ناگهان فشار زیادی به قلب وارد می کند و فرد مستعد در آستانه حمله قلبی قرار می گیرد. بهترین راه برای محافظت از این عامل خطرناک، انجام هفته ای ۱۵۰ دقیقه ورزش منظم و هدفمند است. اما اگر در برنامه روزمره تان ورزش جایی ندارد و لازم است شما ناگهان یک حرکت و یک فعالیت سنگین انجام دهید، بهترین کار این است که ابتدا بدن تان را کاملا گرم کنید. در ضمن هیچ وقت بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب، ورزش یا فعالیت سنگین انجام ندهید و این کارها را به مدتی بعد موکول کنید.
● یا چند فنجان یا هیچی
۳) کافئین و الکل
نوشیدنی های نامناسب در گروهی که در بلژیک مورد مطالعه قرار گرفته بودند، علت پنج درصد از بروز سکته های قلبی بودند. برخلاف تصورات (غربی ها) مطالعات نشان داده الکل باعث افزایش میزان التهاب در بافت های بدن می شود و قابلیت بدن در کنترل و حل کردن لخته های خونی را بلوک می کند.
قهوه و سایر نوشیدنی های کافئین دار هم همین اثر ناگوار را دارند اما به شکل عجیب، در واقع چند مطالعه مختلف در چند کشور جهان نشان داده میزان بروز حمله قلبی در کسانی که روزی یک فنجان قهوه می نوشند و قهوه خوردن برای آنها تفریح محسوب می شود، بیشتر از کسانی است که در روز چند فنجان قهوه می نوشند یا اصلا قهوه نمی خورند! این نتیجه، کمی عجیب به نظر می رسد اما به هر حال توصیه پزشکان برای افرادی که به طور تفننی قهوه می نوشند، این است که به جای این فنجان های تفننی قهوه، چای بنوشند.
● از ذرات معلق و گردوغبار بترسید
۴) آلودگی هوا
در مبحث ترافیک و ازدحام اتومبیل ها اشاره کردیم که آلودگی هوا می تواند جرقه حمله قلبی را بزند، اما فکر نکنید که آلودگی فقط آلودگی ناشی از اگزوز اتومبیل هاست، دود کارخانه ها، گردوغبار معلق در هوا، ذرات شن و حتی ذرات معلق ناشی از آتش و هیزم، می توانند قلب را با مشکل روبه رو کنند. در مطالعه گروه بلژیکی در ۷/۴ درصد موارد حمله قلبی ناشی از شرایط بد هوای استنشاقی و آلودگی هوا بوده است. پزشکان به خصوص در این مورد هشدار می دهند، چراکه این حالت با بقیه حالت های ذکرشده فرق دارد و آن هم این است که این حالت می تواند کل مردم یک ناحیه یا حتی یک شهر را در خطر قرار دهد و البته دور ماندن از آن هم سخت است.
اما دکتر ماتیلدابی، از گروه تحقیق «تاثیرات محیطی روی بیماری های قلبی» دانشگاه اتاوا می گوید: یک انسان شاید نتواند آلودگی هوای محل زندگی اش را برطرف کند ولی می تواند با رعایت اصول لازم برای داشتن قلبی سالم از خطر حمله قلبی دور بماند. او می گوید: «تا می توانید سطح اضطراب خودتان را کاهش دهید.»
● شاد باشید اما غمگین نه
۵) احساس شادی یا غم زیاد
هر استرس و اضطراب شدید ممکن است باعث بروز حمله قلبی شود، جالب است که حتی احساس خوشی و شادمانی شدید هم می تواند این حالت را ایجاد کند. اما خشم، عصبانیت و اضطراب شما را بیشتر در خطر قرار می دهند (براساس آمار گروه بلژیکی هفت درصد از موارد بروز حمله قلبی در افرادی بود که دچار احساس اضطراب، خشم و عصبانیت شدید شده بودند و سه درصد از حملات قلبی هم متعاقب مواردی بود که اشخاص احساس شادی و سرخوشی زیادی را تجربه کرده بودند).
دکتر جفری راسموسن، مدیر مرکز لایف منیجمنت در لنوکس ماساچوست می گوید: «هر حالت روحی شدیدی می تواند باعث جرقه خوردن حالت استرس در بدن و ایجاد تغییراتی شود که احتمال دارد شرایط را برای حمله قلبی فراهم کند.» در این تئوری هر احساس شدیدی باعث افزایش ترشح آدرنالین شده که سبب افزایش برون ده قلبی می شود ودر عین حال عروق هم منقبض خواهد شد و همه اینها در کنار هم ممکن است باعث افزایش احتمال ابتلا به حمله قلبی شود؛ البته فکر نکنید خوشحالی کشنده است، برعکس به رغم بالا رفتن احتمال سکته قلبی با شادی های ناگهانی، بهتر است همیشه شاد باشید. دکتر راسموسن می گوید: «حالت خوشحالی و سرزندگی ضربان قلب را تنظیم می کند، در واقع در کل می توان گفت؛ شاد بودن درصد زیادی حمله قلبی را به تعویق می اندازد و درصد کمی باعث جرقه زدن پروسه حمله قلبی می شود.»