تابستان هم دارد کم‌کم به پایان می‌رسد و خیلی از خانواده‌هایی که تا به امروز
سفر نرفته‌اند، دارند بار سفرشان را می‌بندند تا در این چند روز باقیمانده از تابستان، آب و هوایی عوض کنند.
به همین دلیل هم گفت‌وگویی با دکتر سیدضیاءالدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران انجام دادیم تا بیشتر با باید‌ها و نبایدهای خوردوخوراک در
سفر آشنا شویم.
سلامت: آقای دکتر! مهم‌ترین نکته‌ای که درباره بهداشت مواد غذایی در سفر باید به آن توجه کنیم، چیست؟
متاسفانه ما معمولا بین راه به آب آشامیدنی سالم دسترسی نداریم و استفاده از آب‌های آلوده هم می‌تواند باعث ابتلا به بیماری‌های انگلی و حتی حصبه بین مسافران شود. خیلی وقت‌ها ما آب آلوده را به صورت ثانویه مصرف می‌کنیم؛ یعنی آن را نمی‌نوشیم ولی برای شستشوی ظروف یا میوه‌هایمان از آن بهره می‌بریم و این کار نیز می‌تواند باعث انتقال انواع بیماری‌ها شود.
سلامت: آیا توصیه خاصی هم برای پیشگیری از این مشکل دارید؟
بله، بهتر است برای مصرف بین راه با خودتان مقداری آب سالم از منزل به همراه ببرید. استفاده از آب‌های بسته‌بندی معدنی هم می‌تواند گزینه مناسبی باشد. البته به شرطی که سلامت این آب‌ها را به خطر نیندازید.
سلامت: منظورتان چیست؟
شما نباید بطری‌های آب معدنی را برای یخ زدن آب آنها، داخل فریزر بگذارید. وقتی که فرآیند فریز و باز شدن این آب‌ها صورت می‌گیرد، احتمال ورود ترکیب‌های سرطان‌زا از بطری به داخل آب بالا می‌رود. بنابراین اگر می‌خواهید از آب خنک در طول راه استفاده کنید، می‌توانید از یک یخ‌دان پر از یخ کمک بگیرید و این بطری‌ها را داخل آن بچینید.
سلامت: آیا می‌توان به آب معدنی‌هایی هم که بین راه به فروش می‌رسند، اطمینان کرد؟
آب معدنی‌ها باید علامت استاندارد، تاریخ تولید و مصرف و پروانه ساخت داشته باشند. در ضمن، شما می‌توانید بطری آب معدنی را جلوی نور تکان دهید. اگر علاوه بر شرایط ذکرشده، موادی هم داخل بطری ته‌نشین نشدند و آب مورد نظرتان کاملا زلال بود، می‌توانید آن را بدون دغدغه بخرید و استفاده کنید.
سلامت: آقای دکتر! اگر ما از سلامت آب شهری که به آنجا می‌رویم، اطمینان نداشتیم و آب معدنی هم در دسترس‌مان نبود، باید چه کار کنیم؟
راه اول این است که اگر برایتان امکان دارد، آب را بجوشانید و با آب جوشیده، ظرف‌هایتان را بشویید یا اینکه آب‌جوشیده را داخل یخچال بگذارید و بعد از خنک‌شدن آن را بنوشید یا میوه‌هایتان را با آن تمیز کنید. راه دوم هم استفاده از قرص یا مایع پرکلرین است.
سلامت: به نظر شما بهترین راه برای پیشگیری از تشنگی و عطش بین راه چیست؟
این است که کمتر از هله‌هوله‌ها و آجیل‌های شوری که نیاز بدن را به آب افزایش می‌دهند استفاده کنید. شما می‌توانید برای تجربه یک
سفر سلامت به جای آجیل‌های شور از مغزهای خام و تازه استفاده کنید یا مقداری آجیل میوه خشک را به همراه ببرید. خوردن انواع میوه‌های تازه، به خصوص خیار هم در طول
سفر توصیه می‌شود. خیاری که کمی آبلیموی تازه روی آن چکیده شده باشد، می‌تواند هم سیستم ایمنی بدنتان را قوی کند و هم عطش‌تان را از بین ببرد. در ضمن، بهتر است که میوه‌ها را در منزل و با آب سالم بشویید تا بین راه با مشکلات آب‌های آلوده مواجه نشوید.
سلامت: آیا امکان فساد غذاهای پخته‌ای که ما قصد استفاده از آنها را در طول راه داریم، وجود ندارد؟
بله، بنابراین بهتر است که برای بین راه‌تان از غذاهای پخته استفاده نکنید. نان و پنیر و سبزی همراه گوجه و خیار یا میوه‌های فصلی مانند انگور و طالبی، خربزه می‌توانند برای بین راه بسیار مناسب‌تر باشند. مطمئن باشید اگر یک روز غذای ساده بخورید اتفاقی برایتان نمی‌افتد. ضمن اینکه خوردن همین غذاهای ساده در کنار هم و هنگام سفر، لذت زیادی دارد. تخم‌مرغ و سیب‌زمینی کاملا پخته هم می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای غذای بین راه شما باشند. به علاوه، رفتن به رستوران‌های بین‌‌راهی هم چندان توصیه نمی‌شود. چون معمولا این رستوران‌ها به آب شهری دسترسی ندارند و بهداشت ظروف، مواد غذایی و غذاهای‌شان چندان مورد اطمینان نیست.
سلامت: شما فکر می‌کنید که مصرف کدام‌یک از مواد غذایی در طول مسافرت برای ما ضرر بیشتری خواهد داشت؟
بهتر است در طول
سفر یا شهر مقصد، از خوردن غذاهایی مانند کباب کوبیده، کتلت و همبرگر که با گوشت‌های چرخ شده تهیه می‌شوند، خودداری کنید.
سلامت: چرا؟
چون هم امکان آلودگی اولیه در این نوع گوشت‌ها وجود دارد و هم اینکه ممکن است آنها در دمای مناسب نگهداری نشوند و آلودگی آنها به شکل تصاعدی بالا برود. در ضمن، امکان افزودن موادی مانند پوست مرغ هم به گوشت‌های چرخ شده زیاد است.
به علاوه، امكان دارد که آشپز، گوشت را به درستی طبخ نکند و روی آن بپزد و داخلش خام بماند. این خامی داخل گوشت هم می‌تواند باعث انتقال آلودگی‌های انگلی به خصوص در خانم‌‌های باردار و بچه‌ها شود و خاطره خوش
سفر را با ابتلا به انواع بیماری‌ها از آنها بگیرد.
سلامت: آیا شما خوردن مواد غذایی دیگری را هم در طول سفر منع می‌کنید؟
بله، بهتر است سس‌های حاوی مواد گوشتی یا غذاهایی را که بیش از اندازه با سس و ادویه‌ها طعم داده شده‌اند، استفاده نکنید. یکی از راه‌های پی بردن به فساد مواد غذایی توجه به تغییر شکل، طعم و بوی آنهاست که برخی از رستوران‌دارها این تغییرات را با استفاده از ادویه‌ها و سس‌های فراوان می‌پوشانند.
به طور کلی استفاده از غذاهای ساده‌ای مانند پنیرهای بسته‌بندی شده و پاستوریزه، تخم‌مرغ و سیب‌زمینی پخته، میوه و سبزیجات تازه و آب سالم را در طول
سفر به همه افراد توصیه می‌كنم. جالب است بدانید كه مصرف این خوراکی‌های سالم در کنار پیاده‌روی و گشت‌وگذار در طبیعت، می‌تواند باعث کنترل وزن و حتی چربی و فشار خون افراد شود و آنها با خاطره‌ای خوش و تنی سالم به خانه برگردند.
سلامت: آیا قراردادن بطری‌های آب، نوشابه یا صیفی‌‌هایی مانند هندوانه و خربزه داخل آب‌های روان برای خنک شدن، اشکالی ندارد؟
البته که دارد. شاید آب روان آلوده بتواند باعث خنک شدن خوراکی‌هایتان بشود اما انتقال قطره‌های این آب بعد از باز کردن در بطری یا بریدن صیفی‌ها، می‌تواند به راحتی داخل خوراکی‌تان نفوذ کند و مقدمات انتقال آلودگی و ابتلا به بیماری را در شما به وجود بیاورد.