شما در بارداری، این ویتامین ها را از راه خوردنی ها و مکمل ها دریافت خواهید کرد.
دو دسته کلی ویتامین ها شامل ویتامین های محلول در آب، یعنی ویتامین های B و C و دسته دوم ویتامین های محلول در چربی یعنی ویتامین های A،D ، E، K هستند.
منابع غذایی ویتامین A
این ویتامین در لبنیات، روغن ماهی، جگر، کره، هویج، زردآلو، گوجه فرنگی، جعفری، اسفناج، سیب زمینی شیرین، کلم پیچ و چای سبز فراوان است.
یادآوری می کنم زیاده روی در مصرف این ویتامین سبب افزایش خطر سقط جنین و یا بیماری اسکوروی در نوزاد می شود. هرگز خودسرانه از قرص یا روغن کبد ماهی استفاده نکنید.
نکته
کسانی که از راکوتان( Raccutane ) در درمان آکنه شدید پوستی و یا ازرتین A ( ترتینوئین) در آکنه خفیف و یا از اکیترتین (Acitretin ) در درمان پس وریازیس استفاده می کنند، چند ماه پیش از اقدام به باردار شدن باید این داروها را کنار بگذارند زیرا افزایش این ویتامین موجب ناهنجاری های مغزی و قلبی می گردد.
منابع غذایی ویتامین C
این ویتامین در مرکبات به ویژه در آب پرتقال، سبزی ها، گریپ فروت، کیوی، زردآلو،گوجه فرنگی، توت فرنگی، هویج، هندوانه، فلفل قرمز و سبز، پیاز و سیب زمینی یافت می شود.
مصرف بی رویه این ویتامین با عمل جذب ویتامین B12 که برای ذخیره و تولید شیر ضروری است، تداخل کرده و علاوه بر کاهش شیر شما ، می تواند اسهال و یاسنگ کلیه ایجاد نماید.
میزان 70 میلی گرم از این ویتامین روزانه مورد نیاز است.
منابع غذایی ویتامین Dاین ویتامین در ماهی قزل آلا، روغن ماهی، شیر ، ماکارونی، تخم مرغ و غلات غنی
شده با آهن یافت می شود.
برای جذب بهتر آن می توانید روزانه 10 دقیقه زیر نور آفتاب قدم بزنید.
ویتامین D یا ویتامین نور خورشید، دربرگیرنده انواع ویتامین هایD1 تا D4 است.
بر اثر تابش نور خورشید ویتامین D به ویژه D3 در بدن تولید می شود که به جذب کلسیم ، فسفر و تراکم استخوان ها کمک می کند . نورخورشید این ویتامین را در کبد و کلیه ها می سازد .
منابع غذایی ویتامین E
این ویتامین در بهبود گردش خون، کنترل سیستم انعقادی، و تنظیم و تولید هورمونی در بدن مفید است.
منابع خوراکی این ویتامین:
جوانه گندم ، تخم مرغ، کدوتنبل ، شیر حبوبات ، کره، روغن کنجد، اسفناج، کلم بروکلی و سبوس هستند .
منابع غذایی ویتامین K
این ویتامین محلول در چربی است و در انعقاد خون و نرمی ماهیچه ها ، تنظیم کلسیم و تراکم استخوان نقش دارد.
منابع این ویتامین : گیاهان سبز به ویژه کلم برگ، کاهو، اسفناج، کلم بروکلی و هم چنین زرده تخم مرغ، سیب، انگور، موز، گردو ، بادام و فندق هستند .
منابع غذایی ویتامین B
مهم ترین ویتامین های گروه B شامل B1, B2, B3, B6, B12 هستند .
ویتامین B1 (تیامین) در گوشت قرمز ، جگر، حبوبات، سویا ، تخمه آفتاب گردان، جوانه گندم ، گندم، برنج با پوست ( پیش از آسیاب) یافت می شود.
دانه برنج دارای دوپوسته است : یک پوسته خارجی که تنها ارزش دارویی دارد و پوسته دوم که ارزش دارویی و خوراکی دارد . در هنگام تهیه برنج ، نخست این پوسته سخت و خشک را دور می ریزند و دانه به رنگ قهوه ای روشن یا کرم در می آید که به برنج قهوه ای موسوم است. سپس با دستگاه این برنج را سفید کرده ، پوسته دوم آن را که با ارزش است، جدا می کنند. در این بخش برنج سفید با بخش عمده ی نشاسته ای باقی می ماند. ویتامین تیامین در اثر نور خورشید ، پخت طولانی، به کاربردن جوش شیرین همراه آن، آسیاب کردن و تصفیه غلات از بین می رود.
بنابراین برنج کته نسبت به آب کشی، ویتامین بیشتری دارد. در دوران بارداری نیازبدن به این ویتامین بیشتر می شود که با مصرف مکمل ها و یا بهتر از آن با منابع خوراکی آن، این نیاز را برآورده نمود .
ویتامین B2 (ریبوفلاوین) این ویتامین با سوخت و ساز سه نوع ماده اصلی در سلول های بدن، انرژی تولید می کند. این ویتامین در شیر و دیگر لبنیات، دل و قلوه و جگر، گوشت بدون چربی، تخم مرغ، قارچ، سبزی ها ، سویا، جوی پرک نشده یافت می شود. برای نگهداری و حفظ این ویتامین، باید لبنیات را در ظرفهای کدر نگه داری نمود.
ویتامین B3 (نیاسین) در گوشت قرمز، مرغ، ماهی، جگر، مخمر آبجو، بادام زمینی( اگر حساسیت ندارید)، آجیل و سبوس برنج یافت می گردد. تنها گروه میوه ها و سبزی ها هستند که سرشار از این ویتامین نیستند.
ویتامین B (پیریدوکسین) در گوشت پرندگان، ماهی، گوشت خوک و موز یافت می شود. این ویتامین محلول در آب برای از بین بردن تهوع دوران بارداری سودمند است. آن را نباید با فنی توئین (داروی ضد صرع) بخورید زیرا اثر آنرا کم می کند .
ویتامین B12 (ترانس کوبال آمین) بیشتر در فرآورده های حیوانی یافت می گردد. این ویتامین با همکاری اسید فولیک در تولید و ساخت گلبول های سرخ خون و ترکیب DNA سلولی نقش اساسی دارد. آن را می توان در دل و قلوه و جگر، گوشت قرمز ، مرغ و خروس، ماهی ، شیر ، پنیر، تخم مرغ و کرن فلکس(ذرت برگه شده) یافت . مواردی که مانع جذب این ویتامین می گردند شامل: قرار گرفتن در معرض نور و هوا، زیاده روی در مصرف ویتامین C ، مصرف آنتی اسید، ملین، الکل و نیز قرص پیش گیری از بارداری (هنگام غیر آبستنی) هستند.
اسید فولیک یا ویتامین B9
اسید فولیک برای نخستین بار از عصاره برگ اسفناج به دست آمد و چون در زبان لاتین اسفناج ، فولیوم نامیده می شود، این ماده را اسید فولیک نام نهادند. جزو خانواده ویتامین B است و با کمک ویتامین های C و B12 ، سبب تجزیه و تشکیل پروتئین های جدید می گردد.برای تولید و سلامت گلبول های سرخ نقش حیاتی دارد و کمبود شدید آن به نوعی کم خونی (آنمی مگالوبلاستیک) منجر می گردد. در این آنمی سلول های خونی قادر به حمل اکسیژن نیستند.
اسید فولیک برای تکامل دستگاه عصبی مرکزی مغز جنین اساسی و ضروری است و در ساختار لوله عصبی نقش دارد.اگر کمبود آن پیش بیاید،جنین دچار اسپینابیفیدا (ناهنجاری لوله عصبی) خواهد شد که در این صورت، نخاع و پرده های نخاعی از شکاف روی ستون مهره ها بیرون زدگی پیدا می کنند.
گل کلم ، بادام زمینی( دقت نمایید حساسیت نداشته باشید) ، فندق و اسفناج دارای اسید فولیک هستند . برای پیش گیری از بروز این اختلال نه تنها باید در سه ماهه نخست بارداری، اسید فولیک استفاده کنید، بلکه باید از سه ماه پیش از بارداری(هنگام اقدام به بارداری) اسید فولیک بخورید و یا مواد دارای فولات را به اندازه ی کافی دریافت نمایید .
مواد غنی شده با اسید فولیک مانند آرد، ماکارونی، برنج، جو دوسر و غلات آماده نیز در دسترس هستند. می توان مقادیر قابل توجهی از این ویتامین را در مواد زیر پیدا کرد.
1- حبوبات (لوبیا، عدس، ماش، لپه) و غلات (سبوس گندم و جو)
2- مرغ و غذاهای دریایی مانند ماهی
3- میوه های ترش مانند پرتقال ، سیب ترش ، نارنگی ، لیمو ترش ، گوجه فرنگی و توت .
4- گیاهان دارای برگ سبز ( اسفناج، کاهو، نخود سبز، کلم و... ) خوراک جگر نیز دارای آهن، اسید فولیک و ویتامین A فراوان است اما به خاطر داشته باشید که زیاده روی در مصرف آن خطرناک است و سبب ناهنجاری های جنینی می شود .
دانستنی های سودمند
غذاهای دارای گلوکز جذب اسید فولیک را زیاد می کنند و مواد قلیایی جذب آن را کم می کنند .
نوشیدنی های الکلی ، گردش کبدی این ویتامین را مختل می کنند.