امروزه در حدود ۱۵۰۰ گونه مختلف از عقرب ها در سرتاسر جهان زندگی میکنند. این بی مهرگان در قسمت های مختلفی از سیاره ما از جمله جنگل ها، بیابان ها و چمنزارها و هر نقطه ای در میان این مناطق یافت میشوند. بیشتر عقرب ها زندگی در مناطق استوایی و نیمه استوایی را ترجیح میدهند. آنها از تعداد بسیار زیادی از حشرات و حیوانات دیگر تغذیه میکنند و تمامی آنها قدرت نیش زدن دارند. با اینکه تزریق سم این حیوانات دردناک است اما واقعیت این است که اغلب آنها برای انسان خطرناک محسوب نمیشوند.
عقرب به عنوان حیوان خانگی
نگهداری از عقرب ها به عنوان حیوان خانگی روز به روز رو به افزایش بوده و مقبولیت خاصی نزد دوستداران حیوانات خانگی خاص پیدا کرده است. آنها معمولا حیواناتی ارزان قیمت بوده و احتیاجات و نیازهای بسیار کمی در خصوص نگهداری و رسیدگی دارند. این حیوانات را میتوان به سادگی در بسیاری از فروشگاه ها و نمایشگاه های حیوانات مشاهده کرد. برای افرادی که به دنبال یک حیوان خانگی جذاب، خاص و در عین حال کم دردسر هستند عقرب میتواند گزینه ای مناسب به شمار رود، اما این به این شرط است که با اصول کلی نگهداری از این حیوان آشنایی داشته باشید که تلاش ما در این مقاله نیز بر همین است.
عقرب خانگی من به چه چیزهایی نیاز دارد؟
حالا که تصمیم به نگهداری از یک عقرب به عنوان حیوان خانگی گرفته اید باید در وهله نخست اقدام به تهیه تمام لوازم و تجهیزات مورد نیاز برای نگهداری از این حیوان و ساخت جایگاه مناسب برای آن کنید. شما باید پیش از تهیه عقرب، منزل مناسبی برای این حیوان فراهم کنید. در اینجا به فهرستی از لوازم و تجهیزات مورد نیاز شما در این خصوص اشاره میکنیم. در نهایت نیز فهرستی از چند گونه عقرب محبوب و مقبول در بین دوستداران را به شما معرفی خواهیم کرد.
نگهداری از عقرب
شما نیاز به یک محفظه با درپوش مناسب و محکم دارید (ترجیحا به تهویه مناسب) و برای این کار یک تانک آکواریوم با حجم ۵ تا ۱۰ گالن میتواند فضای کافی برای زندگی ۱ یا ۲ عقرب را فراهم آورد. در صورتی که تصمیم به نگهداری از یک کلونی (مجموعه شامل چند عقرب) دارید یک تانک ۱۵ الی ۲۰ گالنی، حداقل فضای لازم برای این کار است.
برای عقرب های مناطق استوایی شما نیاز به بسترهایی مانند eco-earth و سایر بسترهای تجاری یا غیر تجاری مشابه مخصوص خواهید داشت. برای نگهداری از عقرب های مناطق بیابانی و صحرایی میتوانید از شن های تجاری یا شن های مخصوص بازی استفاده کنید.
یک مخفیگاه یا بیشتر (در صورتی که بیش از یک عقرب دارید) به عقرب ها کمک میکند که احساس امنیت مناسبی داشته باشند. نیمه ای از کنده درخت که گاهی در فروشگاه های حیوانات خانگی هم فروخته میشود مخفیگاه مناسبی خواهد بود.
یک ظرف آب کم عمق از ضروریات نگهداری از عقرب هاست.
لوازم بسیاری برای دکوراسیون داخلی قفس در دسترس شماست که میتوانند ظاهری طبیعی تر و مناسب تر به محفظه محل زندگی عقرب بدهند.
یک پد حرارتی باید در زیر نیمی از محفظه قرار بگیرد تا نیم دیگر محفظه، خنک باشد.
نوردهی خاصی برای عقرب ها موردنیاز نیست زیرا آنها شب فعال بوده و البته تابش UVضمن مضراتی که برای عقرب دارد، میتواند بدن آنها را به شکل خیره کننده ای درخشان نشان دهد.
غذا و رژیم غذایی
غذا دادن به عقرب خانگی
غذا دادن به عقرب ها در اسارت نسبتا ساده است. یک عقرب سالم میتواند تقریبا هر چیزی را که به اندازه مناسب برای گرفتن باشد بخورد. کرم های خوراکی (میل ورم) و جیرجیرک های غنی شده (به وسیله مکمل های مقوی) میتوانند غذایی ایده آل برای عقرب ها باشند. این حشرات را میتوانید با قیمتی کم از فروشگاه های حیوانات خانگی خریداری کنید. فرآیند غنی سازی به این معنی است که شما حشره خوراکی را با مواد غذایی مفید و مغذی تغذیه میکنید تا همین ارزش غذایی مستقیما به حیوان خانگی شما منتقل شود.
شما باید فقط چند بار در هفته به عقرب خانگی خود غذا بدهید. اگر شما از چند عقرب در یک تانک نگهداری میکنید باید اطمینان حاصل کنید که غذای کافی برای همه آنها وجود دارد. اگر همه عقرب ها در شرایط سلامت و دسترسی مناسب به غذا قرار داشته باشند احتمال جنگ و همنوع خواری در بین این بندپایان به شکل قابل توجهی کاهش می یابد.
مقدار و حجم غذایی که عقرب مصرف میکند باید کاملا تحت نظر باشد تا از سلامت حیوان اطمینان حاصل کنید. یک عقرب سالم نباید بدنی لاغر و پوستی و یا بدنی بسیار چاق داشته باشد. سن حیوان نیز تعیین کننده میزان غذایی است که توسط آن مصرف میشود. عقرب های جوان تر معمولا به طور مداوم تا زمان رشد کامل غذا خورده و به سرعت رشد میکنند. گاهی اوقات یک عقرب برای مدتی طولانی از غذا خوردن اجتناب میکند. در این حالت نگران خاصی وجود نخواهد داشت.
یک ظرف آب کم عمق و پهن و قطور باید در دسترس عقرب باشد. اگر شما از چند عقرب در کنار یکدیگر نگهداری میکنید بهتر است که بیش از یک ظرف آب در اختیار عقرب ها قرار دهید. میزان عمق آب، نباید هرگز بیش از نیم اینچ باشد. آب باید به طور روزانه تعویض شده و به طور منظم تمیز شود.
تانک و خصوصیات محل زندگی
یک خانه مناسب برای عقرب خانگی
زمانی که تصمیم به ساخت خانه ای برای عقرب خود میگیرید، امنیت، نخستین و مهم ترین فاکتوری است که باید آن را در نظر بگیرید. عقرب ها به سادگی میتوانند خود را از حفره های کوچک عبور دهند و به اندازه کافی برای بالا رفتن از اشیا، چابک هستند و نیز به قدر کافی برای بند کردن برخی از اشیا، قدرت دارند. یک تانک مخصوص آکواریوم که در آن از بالا باز شده و از همان قسمت امکان قفل شدن داشته باشد برای نگهداری عقرب، بسیار مناسب است. چنین محفظه ای همچنین، میتواند به خوبی مانع از ورود سایر حیوانات خانگی شما به داخل و آسیب رساندن به عقرب شود. یک تانک با حجم ۱۰ گالن میتواند فضای کافی برای زندگی ۱ یا ۲ عقرب را فراهم آورد. فراموش نکنید احتمال همنوع خواری در همه عقرب ها، حتی گونه هایی مثل عقرب امپراتور (emperor scorpion) که میتوانند در کنار همنوعان خود زندگی کنند نیز همیشه وجود دارد.
گرمادهی و نوردهی
یک پد حرارتی (تشک برقی مخصوص) حتما باید در یک طرف محفظه قرار بگیرد. این کار باعث ایجاد یک طیف گرمایی مناسب برای عقرب شما میشود. دمای ایده آل برای گونه های بیابانی و نیز گونه های استوایی معمولا بین ۲۴ تا ۳۲ درجه سانتیگراد است. عقرب ها حیواناتی شب فعال هستند و نیاز به نوردهی خاصی ندارند اما در معرض تابش نور سیاه، بازتاب بسیار زیبایی از بدن آنها ساطع میشود اما فراموش نکنید که طیف نور UVB بعد از رنگ سیاه، به شدت برای این حیوانات مضر است. بنابراین فقط مجاز هستید که از نورUVB با رنگ سیاه استفاده کنید که این حیوانات را برای شما قابل مشاهده میکند.
بستر و دکور داخل محفظه
انتخاب بستر کاملا به بیابانی بودن یا استوایی بودن عقرب بستگی دارد و برای این دو نوع، به طور کامل متفاوت است. عقرب های مناطق استوایی نیاز به بستری مرطوب برای حفر و تامین رطوبت نسبتا بالا دارند. خاک مخصوص گلدان که استریلیزه شده باشد و چند نمونه از بسترهای تجاری مخصوص، میتوانند گزینه های مناسبی برای این نوع عقرب ها باشند. شن های مخصوص بازی که به صورت تجاری خرید و فروش میشوند بستری مناسب برای عقرب های ساکن مناطق بیابانی هستند. این بستر باید بین ۸ تا ۱۲ سانتی متر عمق داشته باشد تا عقرب بتواند در آن حفاری کند. یک ظرف آب هم باید برای عقرب فراهم کنید. یک مخفیگاه نیز از ملزومات دیگر زندگی عقرب ها به شمار میرود. شما میتوانید مطابق با سلیقه و میل خود، لوازم و دکورهایی را نیز به داخل محفظه اضافه کنید اما این موارد از ملزومات زندگی عقرب ها به نیست. عقرب ها به خوبی از اجسام مختلف بالا میروند بنابراین زمانی که تصمیم به باز کردن سقف تانک دارید حتما از موقعیت و مکان عقرب اطمینان حاصل کنید.
دست زدن و سم عقرب
دست زدن و برداشتن عقرب خانگی
در ابتدا باید متذکر شد که دست زدن به عقرب به هیچ عنوان توصیه نمیشود. همواره احتمال گزیدگی به وسیله عقرب و یا گاز گرفته شدن به وسیله چنگال های این حیوان وجود دارد. همچنین احتمال مفقود شدن، زخمی شدن و حتی مرگ عقرب نیز در هنگام این کار وجود دارد. عقرب ها میتوانند به سرعت فرار کرده و معمولا در این حالت به دنبال محلی تاریک برای مخفی شدن میگردند. اگر آنها از دست شما فرار کنند میتوانند در زیر اثاثیه منزل، داکت های هوا و سایر مکان هایی که شما قادر به نفوذ در آن نیستند مخفی شوند. اگر عقرب روی میز قرار داشته باشد و به سرعت به سمت انتهای میز حرکت کند معمولا قادر به کنترل خود نخواهد بود و از روی میز سقوط خواهد کرد. یک سقوط از میز میتواند به سادگی باعث ایجاد آسیب جدی و حتی مرگ عقرب شود. اگر شما ناچار به جا به جا کردن عقرب هستید بهترین روش این است که از یک ظرف استفاده کرده و کل بدن عقرب را در داخل آن قرار دهید. محمد مسعود کشوری و تیم پت بلاگ هیچگونه مسئولیتی در قبال صدمات و خسارات ناشی از لمس نادرست عقرب بر عهده نخواهد گرفت. این خسارات معمولا بیشتر متوجه عقرب و کمتر متوجه صاحب آن است.
نیش عقرب
همه گونه های عقرب میتوانند شما را بگزند و همه آنها نیز دارای سم هستند. نیش بیشتر عقرب ها برای انسان خطری ایجاد نمیکند. از میان حدود ۱۵۰۰ گونه عقرب که در گوشه و کنار جهان یافت میشوند فقط ۲۴ گونه از آنها به عنوان عقرب هایی که بالقوه برای انسان کشنده هستند طبقه بندی میشوند. البته باید در نظر داشت که میزان سمی بودن عقرب ها حتی در بین عقرب های یک گونه نیز میتواند متفاوت باشد. عقرب هایی که دارای چنگال های بزرگتر هستند معمولا سم ضعیف تری داشته و تمایل بیشتری به گرفتن طعمه خود به وسیله چنگال ها دارند. حتی با وجود اینکه بیشتر این بی مهرگان برای انسان خطرآفرین نیستند اما شما باید همچنان از برخورد با نیش آنها اکیدا خودداری کنید. بدن هر فرد میتواند واکنش منحصر به فرد و مخصوص به خود را نسبت به سم عقرب داشته باشد. افرادی که نسبت به نیش زنبور، حساسیت آلرژیک دارند معمولا ناسازگاری بیشتری نسبت به نیش عقرب ها نشان میدهند. کودکان پایین ۳ سال، افراد سالخورده و بیمارانی با سیستم دفاعی ضعیف نیز واکنش های نامناسبی نسبت به این سم ها دارند.
علائم گزیدگی توسط عقرب
علائم معمولی گزش توسط عقرب معمولا مشابه علائم گزیدگی زنبور است و شامل تورم موضعی، احساس درد سریع و احساس سوزش و خارش است. علائم واکنش شدید میتواند شامل بی حسی، تورم شدید، تاری دید، تنگی نفس، ترشح زیاد بزاق و تشنج و حمله های عصبی باشد.
درمان گزیدگی عقرب
در صورتی که به شکل تصادفی در زمان تمیز کردن محفظه توسط عقرب خود گزیده شده اید باید بلافاصله محل گزش را به وسیله محلول ضد عفونی کننده (بتادین) تمیز کنید. یک حوله مرطوب یا قالب یخ را با فاصله معین ۱۰ دقیقه بر روی محل گزش قرار دهید و در صورتی که علائم واکنش شدید نسبت به زهر عقرب را در بدن خود مشاهده کردید بلافاصله به سراغ مراکز درمانی مربوطه بروید.
پوست اندازی
با رشد تدریجی عقرب، پوست و اسکلت خارجی بدن این حیوان برای آنها کوچک شده و این حیوانات نیاز به خارج شدن از آن و رشد یک اسکلت خارجی جدید خواهند داشت. پوسته جدید در زیر پوسته قدیمی شروع به رشد میکند. این پروسه را «پوست اندازی» (molting) مینامند. این پروسه معمولا برای عقرب بسیار اضطراب آور بوده و میتواند تا ۱۲ ساعت به طول انجامد و انرژی زیادی از حیوان صرف میکند.
عقربی که به پوست اندازی نزدیک میشود معمولا به مدت چند روز به مخفیگاه خود رفته و از غذا خوردن اجتناب میکند. همانند عنکبوت ها، عقرب ها نیز پوست خود را به طور کامل بر جای گذاشته و پوستی مشابه آن در زیر پوست قدیمی خواهند داشت. پوستی که از بدن عقرب جدا میشود معمولا شفاف بوده و میتواند همچنان حالت تابشی داشته باشد. یک عقرب که به تازگی پوست اندازی کرده است بدنی به رنگ سفید و بسیار نرم خواهد داشت. در این مقطع، عقرب ها بسیار آسیب پذیر هستند. در صورتی که از چند عقرب در یک محفظه نگهداری میکنید بسیار دقت کنید که به عقربی که به تازگی پوست اندازی کرده است آسیبی وارد نشود.
یک عقرب به طور متوسط ۶ بار پیش از رسیدن به سن بلوغ، پوست اندازی میکند. پس از رسیدن به سن بلوغ، دیگر پوست اندازی در کار نخواهد بود. بسته به گونه عقرب، این حیوان در سن ۶ ماهگی الی ۷ سالگی به سن بلوغ خواهد رسید.
مترجم : محمد مسعود کشوری
منبع : scorpionpictureguide.com