این روزها وقتی برای خرید آجیل عید به قنادی ها یا آجیل فروشی ها سری می زنیم با انواعی از آجیل های شور، شیرین، خام، بوداده یا انواعی از آجیل های وارداتی چون هندی، ژاپنی و… روبه رو می شویم.
این آجیل ها اغلب ظاهری براق و خوش رنگ دارند که اکثر افراد را ترغیب به خرید می کنند، اما متاسفانه برخی از این آجیل ها برخلاف ظاهر خوش آب و رنگ، طعمی نامطلوب و گاهی مهمانانی ناخوانده دارند که خریدار به ناچار با توجه به صرف هزینه گزاف مجبور به دور ریختن آنها می شود. البته برخی نیز هستند که بدون توجه به بهداشت و سلامت آجیل، این محصولات ناسالم را مصرف می کنند. حال این پرسش مطرح می شود، اگر ظاهر آجیل نشان دهنده کیفیت آن نیست، پس چگونه می توان آجیلی سالم و بهداشتی تهیه کرد؟ آیا مصرف آجیل های بدطعم می تواند برای سلامت مصرف کننده مضر باشد؟ مهم ترین نکته در زمان خرید آجیل تست کردن طعم و مزه آن است.
آجیل های فله ای آجیل و خشکبار ازجمله تنقلاتی هستند که اگر در شرایط نامناسب محیط، چون گرما و رطوبت بالا به مدت طولانی قرار گیرند آلوده به نوعی قارچ می شوند. این قارچ قرار است با نفوذ به داخل مغزها، آنها را آلوده کرده و با تولید نوعی سم به نام آفلاتوکسین عوارض سریع یا طولانی مدتی را در مصرف کننده ایجاد نمایند. از عوارض سریع آن می توان به تضعیف سیستم ایمنی بدن، صدمات کبدی و در نهایت سرطان کبد و از اثرات طولانی مدت آن نیز می توان به بروز ناهنجاری های جنینی، جهش زایی، انحراف کروموزوم ها و غیره اشاره کرد.
معمولا این سم در آجیل های فله ای که به صورت سنتی نگهداری و عرضه می شوند به مقدار زیاد یافت می شود؛ البته بد نیست بدانید این روزها عده ای از فروشندگان سودجو، برخی از اقلام صادراتی آجیل چون پسته را که به دلیل آلودگی به آفلاتوکسین از صادرات ایران حذف شده است به عنوان محصولات درجه یک مخلوط با مغزهای دیگر به صورت درهم عرضه می کنند که متاسفانه تشخیص آن بسیار مشکل است بنابراین با توجه به این که برخی مراکز عرضه آجیل، محصولات کهنه و آفت زده خود را نیز به صورت مخلوط عرضه می کنند توصیه می شود که از خرید آجیل های مخلوط فله ای اجتناب کنید. این آجیل ها اغلب طعم ناخوشایندی دارند و مصرف آنها حتی به مقدار اندک، می تواند مصرف کننده را به عوارض ناشی از سم آفلاتوکسین دچار کند.
آجیل های براق موضوع دیگری که این روزها باید به آن توجه داشت، مواد براق واکس مانندی است که برخی قنادی ها یا آجیل فروشی ها برای افزایش زمان ماندگاری و جذاب شدن به آجیل می افزایند. به گفته کارشناسان علم تغذیه، مصرف طولانی مدت این مواد افزودنی می تواند به بخش های مختلف بدن بویژه کبد آسیب رسانند. حال اگر زیبایی آجیل های براق شما را وسوسه کرده اند حداقل آنهایی را که در بسته بندی های بهداشتی و دارای تاریخ مصرف و مجوز بهداشت هستند انتخاب کنید.
آجیل های رنگی نکته دیگر رنگ هایی است که برای تخمه، بادام، پسته و … استفاده می شوند. این رنگ ها عمدتا غیرمجاز و با پایه فلزات سنگین بوده و گاهی حساسیت های شدیدی را برای مصرف کننده ایجاد می کنند. این رنگ ها بسته به نوع رنگ احتمال بروز سرطان و بیماری های کبدی و کلیوی را خصوصا در افراد آسیب پذیری چون کودکان، خانم های باردار و سالمندان افزایش می دهد. بنابراین چنانچه هنگام مصرف تخمه، پسته و بادام دست ها و لب ها رنگین شدند، این امر علامت مصرف رنگ های شیمیایی در تهیه آنهاست که باید از مصرف این گونه تنقلات خودداری کنید. توصیه ها
۱- آجیل شور برای افراد با فشار خون بالا و بیماران قلبی ـ عروقی و آجیل شیرین برای بیماران دیابتی و افراد دارای اضافه وزن بسیار مضرند؛ بنابراین بهتر است به مقدار مناسب از آجیل های خام بی نمک استفاده کنید.
۲- آجیل های بو داده فسادپذیرند و بو دادن آجیل طعم کهنگی آن را پنهان می کند؛ بنابراین مغزها را به صورت خام خریداری کنید و هر بار به مقدار مصرف بو دهید.
۳- از خرید مغزهای پوست کنده اجتناب کنید؛ چراکه این مغزها با توجه به راحتی مصرفشان زیاد میل می شوند و این امر می تواند سبب افزایش دریافت انرژی و اضافه وزن شود.
۴- نگهداری طولانی مدت آجیل تغییرات شیمیایی و اکسیداسیون خفیف چربی ها را در پی داشته و موجب بوی کهنگی و طعم نامطلوب آجیل می شود؛ بنابراین آجیل را در اندازه ای بخرید که در ۲ هفته عید مصرف شود.
۵- در صورتی که روی مغزهای آجیل سوراخ هایی مشاهده کردید از مصرف آنها بپرهیزید؛ چراکه در داخل سوراخ ها لارو حشرات به صورت کرم هایی به اندازه دانه برنج وجود دارد.
۶- از مصرف مغز گردوی سیاه شده در داخل آجیل تان اجتناب کنید. سیاه شدن گردو عمدتا به دلیل رشد کپک ها و قارچ هایی است که می توانند با ترشح سموم خطرناک توکسین برای سلامت مخاطره آمیز شوند.