- شیراز ازدیدنی ترین شهرهای ایران و از جاذبه های برتر توریستی کشور ماست که شرح دیدنی های آن اگر بخواهیم جاذبه های اطراف آن مثل تخت جمشید و... در نظر آوریم به درازا می کشد
دروازه قرآن
دروازه قرآن یکی از دروازه‌های به جای مانده از دوره‌های قدیم در شیراز است که امروزه به عنوان یکی از آثار تاریخی این شهر به حساب می‌آید.
این دروازه در ابتدا در زمان عضدالدوله دیلمی ساخته شد و قرآنی در آن جای داده شد تا مسافران با گذر از زیر آن متبرک شوند. در دوره زندیه کریم خان زند این دروازه را بازسازی کرد و اتاقی به بالای آن افزود و دو جلد قرآن بزرگ نفیس، به خط سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری، در اتاقک بالای آن جای داد. این قرآن‌ها، که به «قرآن هفده من» معروف‌اند، اکنون از دروازه قرآن به موزه پارس انتقال یافته‌اند.
آرامگاه خواجو
آرامگاه خواجو در شمال شیراز، در دامنه کوه صبوی و در ابتدای جاده شیراز - اصفهان، در تنگ الله اکبر قرار گرفته است. قبر وی مشرف بر دروازه قرآن می باشد. آب چشمه معروف رکناباد نیز از کنار مقبره خواجو می گذرد.
این آرامگاه در سال 1315 شمسی با اعتبارات اداره فرهنگ فارس ساخته شد. محل آرامگاه در محوطه ای بدون سقف قرار دارد. در وسط صفه آن سنگ قبری است که بالای آن محدب و دارای برآمدگی است. روی این سنگ کتیبه ای که بیانگر قبر خواجو باشد وجود ندارد. فقط بالای سنگ عبارت: کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذوالجلال و الاکرام به خط ثلث نوشته شده است.
ارگ کریمخانی
ارگ کریمخانی قصر سلطنتی و اندرونی کریم خان زند (م. 1193) حاکم شیراز بوده است که در سال 1180 ه.ق به دستور وی ساخته شد و در حال حاضر در شمال شرقی شیراز، در حوالی میدان شهدا واقع شده است.
کریم خان زند برای ساختن قصر خود ماهرترین سنگ تراشان، معماران و هنرمندان آن عصر را به شیراز دعوت کرد و بهترین نوع مصالح را از شهرها و کشورهای مختلف خریداری نمود و در اختیار کارگران قرار داد. در مدت زمان کوتاهی بنای ارگ ساخته شد.
در واقع در زمان حکومت قاجاریه به دلیل خصومت قاجاریان با زندیان، نقاشی ها و کاشی کاری های زندیه کلنگی شدند و نقاشی ها و تزئینات قاجاریه جای آن را گرفتند. امروزه یکی از ارکان مرمت بناهای زندیه آن است که نقاشی ها و تزیینات آنها را از زیر نقاشی های قاجاریه بیرون آورده و به نمایش بگذارند.
نارنجستان قوام
باغ قوام از عمارات دوره قاجاریه شیراز است که در محله بالاکفت و در قسمت شرقی انتهای خیابان لطفعلی خان زند واقع است. احداث این بنا توسط علی محمد خان قوام الملک 1267-1257 شروع شده و در حدود سال 1300 ه.ق. توسط میرزا محمدرضا خان نوه قوام الملک اول و پدربزرگ قوام تکمیل شده است. این بنا یک بار توسط ابراهیم قوام مورد مرمت قرار گرفته است.
ساختمان نارنجستان در حدود 940 متر مربع در زمینی به مساحت 3500 متر در دو قسمت شمالی و جنوبی بناشد، باقی مانده آن در حدود 2560 متر محوطه سازی شده. این بنا با 3085 متر مساحت، در دوره قاجاریه به بیرونی معروف بوده و با عمارت اندرونی که همان خانه زینت الملوک بوده و در طرف غرب آن بنا قرار گرفته کوچه ای فاصله داشته است که توسط راه زیرزمینی بدان راه می یافتند.
سرای مشیر
سرای مشیر یا سرای گلشن از آثار دوره قاجاریه در شیراز است که در انتهای جنوبی بازار وکیل در گوشه شرقی آن قرار گرفته است.
این سرا که دارای طرح و نقشه ای دایره ای (هشت گوش) است، توسط میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک احداث شده است.
معماری این بنا، برگرفته از معماری کاروانسراهای صفوی است.
بازار وکیل
بازار وکیل از بازارهای شیراز است که در زمان کریم خان زند (1172 - 1193 ه.ق) در شرق شیراز در محله درب شاهزاده، در کنار مسجد وکیل و در شرق میدان شهدا احداث شده است.
در ورودی جنوب این بازار در سال 1368 از جانب میراث فرهنگی، اندکی پی بندی شده است. سیم کشی جدید برق مغازه ها از یک طرف بازار به دیگر سو، چهره قدیمی بازار را مخدوش نموده است.
سازمان میراث فرهنگی، بازار وکیل را در تیرماه 1315 با شماره 924 به ثبت رسانده است.
حافظیه
آرامگاه شاعر بزرگ، خواجه شمس الدین محمد حافظ است که در شمال شهر شیراز، پایین تر از دروازه قرآن، در خاک مصلی (یکی از قبرستان های معروف شیراز) قرار دارد و مساحت آن 19116 متر مربع می باشد.
65 سال پس از وفات حافظ، یعنی در سال 856 ه.ق. 1452 م. شمس الدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر گورکانی (پسر میرزا بایسنغر نواده شاهرخ بن تیمور) حاکم فارس، برای اولین بار عمارتی گنبدی شکل را بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این عمارت، حوض بزرگی ساخت که از آب رکن آباد پر می شد.
این بنا یک بار در اوایل قرن یازدهم هجری، در زمان حکومت شاه عباس کبیر و دیگر بار، 350 سال پس از وفات حافظ به دستور نادرشاه افشار مرمت شد.
سعدیه
سعدیه آرامگاه شاعر قرن هفتم شیخ مشرف الدین بن مصلح الدین سعدی شیرازی است که در 4 کیلومتری شمال شرقی شیراز، در دامنه کوه فهندژ، در انتهای خیابان بوستان و در مجاورت باغ دلگشا واقع شده است. این مکان در ابتدا خانقاه شیخ بوده که وی اواخر عمر خود را در آنجا می گذرانیده و سپس در همانجا مدفون گردیده است.
در اطراف مقبره، قبور زیادی از بزرگان دین وجود دارد که بنا به وصیت خود، در آنجا مدفون شده اند. آرامگاه شیخ مشرف الدین بن مصلح الدین سعدی شیرازی در تاریخ 53.8.20 به شماره ثبت 1010.3 در انجمن آثار ملی به ثبت رسید.
باغ ارم
در شمال غربی شیراز و در انتهای خیابان ارم و در تقاطع بلوار شرقی - غربی باغ ارم و بلوار شمالی - جنوبی جام جم و آسیاب سه تایی، باغ ارم قرار گرفته است. این باغ به مناسبت عمارت و باغ بزرگی که در گذشته توسط شدادبن عاد پادشاه عربستان به رقابت با بهشت ساخته شده و ارم نامیده شده بود، به باغ ارم مشهور گردیده است.
تاریخ ساخت این باغ را به دروه سلجوقیان نسبت داده اند چرا که در آن زمان، باغ تخت و چند باغ دیگر توسط اتابک قراجه حکمران فارس - که از سوی سنجر شاه سلجوقی به حکومت فارس منصوب شده بود، احداث شد و احتمال ایجاد این باغ به درخواست وی و در آن زمان، زیاد است. همچنین احتمال می رود که این باغ در زمان کریم خان زند مرمت شده باشد.
در اواخر سلسله زندیه، بیش ا ز75 سال این باغ در تصاحب سران ایل قشقایی بود، بنای اولیه عمارت باغ ارم توسط جانی خان قشقایی اولین ایلخان قشقایی و پسرش محمدقلی خان و در زمان فتحعلیشاه قاجار احداث شده است. معماری بنا نیز توسط شخصی به نام حاج محمد حسن که از معماران معروف بود، صورت گرفته است.
در سال های 50-1345 ه. ش. این باغ در زیر نظر مسؤولین دانشگاه شیراز تعمیر شد. هم چنین در سال 1358 به وسیله سازمان میراث فرهنگی مرمت گردید، هم اکنون این باغ به عنوان باغ گیاهشناسی مورد استفاده قرار گرفته است. این باغ در تاریخ 1353.8.12 به ثبت تاریخی رسیده است.
شاه چراغ
شاه‌چراغ آرامگاهی است در شیراز که احمد بن موسی کاظم، پسر ارشد امام موسی کاظم (ع)و برادر امام رضا(ع)، در آن به خاک سپرده شده‌است. او در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر نمود ولی در راه توسط افراد مأمون خلیفه عباسی در شهر شیراز کشته شد.
این آرامگاه در کنار میدانی به نام احمدی در شهر شیراز قرار دارد. آرامگاه سیدمیرمحمد برادر سیدمیراحمد نیز در نزدیکی شاه چراغ است.