عوامل خطر برای بیماری های شایع را بیان کنیم تا خود آنها با شناخت این موارد، از مبتلا شدن به این بیماری ها پیشگیری کنند.
1- بیماری های قلبی
بیماری های قلبی، هم در مردان و هم در زنان شایع می باشد. اگرچه مرگ و میر مردان در اثر بیماری های قلبی نسبت به زنان بیشتر است، اما در زنان این بیماری زود تشخیص داده نمی شود و هنگامی فرد متوجه می شود که دیر شده و امکان کمک کمتری برای او وجود دارد.
زنان دچار بیماری قلبی، اغلب فکر می کنند که مشکلاتی نظیر درد قفسه سینه دارند و کمتر به مشکلات قلبی توجه می کنند، اما گاهی با داشتن علائمی مانند درد شانه، تهوع، استفراغ و مشکلات تنفسی، در حقیقت به مشکلات قلبی مبتلا هستند.
عوامل خطر برای بیماری های قلبی شامل موارد زیر است :
- سن بالا
- جنس مذکر (مردها بیشتر به مشکلات قلبی دچار می شوند)
- وراثت (افرادی که سابقه خانوادگی برای این مشکل را دارند)
- سیگار کشیدن
- کلسترول خون بالا
- عدم تحرک و فعالیت بدنی
- چاقی
- دیابت
2- سرطان سینه
سرطان سینه شایع‌ترین سرطان در بین خانم ها می باشد.
عوامل خطر سرطان سینه عبارتند از :
- سن : با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان سینه بیشتر می شود.
- مناطق جغرافیایی : شیوع این سرطان در نقاط مختلف جغرافیایی و کشورها فرق می کند. اگر چه میزان فعالیت روزانه فرد بسیار مهم تر از وراثت در این نوع سرطان می باشد.
- سن شروع قاعدگی یا یائسگی : خانم هایی که خیلی زود قاعده شده و خیلی دیر یائسه می شوند، استعداد بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه دارند. خانم هایی که بعد از 55 سالگی یائسگی طبیعی دارند، نسبت به خانم هایی که قبل از 45 سالگی دچار یائسگی می شوند، دو برابر بیشتر احتمال ابتلا به سرطان سینه را دارند.
- سن افراد در زمان اولین بارداری : نداشتن بچه یا بچه‌دار شدن در سن بالا، احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهد. خطر ابتلا به این سرطان برای زنانی که بعد از 30 سالگی اولین بچه خود را به دنیا آورده اند، دو برابر بیشتر از زنانی است که قبل از سن 20 سالگی بچه اول خود را به دنیا آورده اند.
- عوامل وراثتی
- سابقه ابتلا به بیماری های دیگر سینه
- در معرض اشعه قرار گرفتن : برخی خانم ها به دلیل ابتلا به برخی بیماری ها، باید در معرض اشعه x قرار بگیرند و پرتو درمانی شوند که این کار احتمال ابتلا به سرطان سینه بالا می برد.
- نحوه زندگی کردن : مطالعات مختلف نشان می دهد که نحوه زندگی و رژیم غذایی افراد ارتباط مستقیم با سرطان دارد.
- چاقی : زنان چاق بیشتر از افراد معمولی در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.
- مصرف الکل در زنان شانس ابتلا به سرطان سینه را زیاد می کند.
- هورمون ها : زنانی که از روش های هورمونی (قرص های هورمونی) برای جلوگیری از بارداری استفاده می کنند، شانس زیادتری برای ابتلا به این سرطان را دارند. طول مدت مصرف، سن فرد در آغاز مصرف، دوز و نوع هورمون مورد استفاده از مواردی است که اثر مهمی بر احتمال ابتلا به این سرطان می گذارند.
خطر ابتلا به سرطان سینه در زنانی که بعد از 30 سالگی اولین بچه خود را به دنیا آورده اند، دو برابر بیشتر از زنانی است که قبل از سن 20 سالگی بچه اول خود را به دنیا آورده اند.
سرطان سینه چه علایم ظاهری دارد؟
- سرطان سینه در ابتدا دردناک نیست و فرد هیچ گونه احساس دردی ندارد.
- امروزه سرطان سینه با غربالگری سینه در زنانی که هیچ علایمی ندارند، تشخیص داده می شود. تقریبا 6 نفر از هر هزار نفر در تست های غربالگری سرطان سینه تشخیص داده می شوند .
- توده در سینه: برخی زنان با احساس توده در سینه خود، احتمال بروز مشکلی را می دهند. این کار هنگامی رخ می دهد که فرد در حال بررسی سینه خود می باشد و بافت توده ای شکل نامنظمی را در سینه خود حس می کند.
- تغییرات در پوست: دندانه دار شدن پوست و تشکیل چین و چروک از تغییرات مهم در پوست فرد است. حتی مکن است از نوک سینه ترشحاتی خارج شود. سینه متورم شده و قرمز می شود و پوست سینه، مانند پوست پرتقال می شود.
- گاهی بیماران با توده در زیر بغل مواجه می شوند که نشان دهنده رشد سرطان تا غدد لنفاوی زیر بغل است.
3- پوکی استخوان
پوکی استخوان مشکل بسیاری از زنان به خصوص درسن بالای 50 سال می باشد. پوکی استخوان زمانی رخ می دهد که بدن فرد نتواند توده استخوان تازه ای بسازد.
کلسیم و فسفر دو عنصر مهم برای ساخت استخوان هستند. حال اگر این دو عنصر به بدن نرسند، فرایند تولید استخوان کامل نمی شود و بدن با مشکل استخوان سازی مواجه می شود. اگر بدن فرد آنقدر با کمبود کلسیم و فسفر روبرو شود که از تجزیه استخوان ها، کلسیم و فسفر خود را تامین کند، بافت استخوان ها نرم شده و با کمترین ضربه ای می شکنند.
در زنان این مشکل در سن یائسگی شدت می یابد و آن هم به خاطر کاهش هورمون استروژن می باشد.
علائم :
- درد استخوان حتی هنگام لمس کردن آن
- شکستگی استخوان با کوچک ترین ضربه
- کوتاه شدن قد و خمیدگی پشت
- کمردرد به خاطر شکستگی در مهره های کمر رخ می دهد
- گردن درد
عوامل خطر:
- مصرف داروهای ضد صرع
- پاراتیروئید پرکار
- کمبود ویتامین D
- قطع قاعدگی برای مدت طولانی در خانم ها
- مصرف الکل
- سابقه خانوادگی ابتلا به پوکی استخوان
- سیگار کشیدن
- مصرف کم کلسیم در برنامه غذایی روزانه
- سابقه هورمون درمانی برای بیماری سرطان سینه
زنان می توانند با در نظر گرفتن این سه بیماری شایع و کسب اطاعات لازم درمورد این بیماری ها، نقش مهمی را در پیشگیری از ابتلا به آنها ایفا کنند.