بسیاری از سگها میتوانند برای انجام فعالیتهای جستجو و
نجات آموزش ببینند، با این حال اغلب اوقات این سگها، سگ‌های ورزشی، شکاری یا نگهبان گله هستند.
سگ های جستجو و
نجات (تجسس) باید دارای تمایل شکار، قدرت بویایی فوق العاده، استقامت فیزیکی، درجه هوشی بالا و توانایی تعلیم پذیری عالی باشند. این سگها میتوانند تعلیم داده شوند تا بوی انسان را در هوا تشخیص دهند، مسیری بر روی زمین را پیگیری کنند، مردم را در زیر آوار پیدا کنند (زنده‌یاب) و بسیاری دیگر از کارها را انجام دهند.
سگها موجودات شگفت انگیزی هستند که هدیه‌ی ارزشمند عشق، مهربانی و همراهی را به صاحبانشان هدیه می‌دهند. در این میان بعضی از آنها با ارائه‌ی خدمات جستجو و
نجات به افرادی که نیاز دارند، کمک گرانبهای مضاعفی به انسان می‌کنند.
سازمان‌هایی هم چون سازمان هلال احمر، نیروی انتظامی و … در ایران به کمک این
سگ ها برای ردیابی و زنده‌یابی نیاز دارند. این سگها پس از آموزش‌های تخصصی حتی میتوانند مکان کودکی که در بیابان گم شده یا از خانه‌اش فاصله گرفته را مکان‌یابی کنند. میتوانند بیمار مبتلا به آلزایمر که به خانه بازنگشته یا اسکی‌سواری که در بهمن گیر افتاده است را ردیابی و پیدا کنند.
همچنین از
سگ های جستجو و
نجات را برای پیدا کردن افرادی که در ساختمان‌های فروریخته پس از زلزله یا فجایع دیگر به دام افتاده‌اند کمک می‌گیرند. این سگها حتی میتوانند در مکان‌یابی قربانیان غرق شده نیز کمک کنند.
چه سگ‌هایی میتوانند بهترین عملیات جستجو و
نجات را انجام دهند؟
بسیاری از نژادهای سگها میتوانند آموزش داده شوند تا فعالیتهای جستجو و
نجات را انجام دهند. اگرچه اغلب آنها
سگ های ورزشی، شکاری یا نگهبان گله هستند. از جمله:
بلادهوند
لابرادور رتریور
نیوفاندلند
ژرمن شپهرد
گلدن رتریور
بلژین مالینویز
این نژادهای
سگ نه تنها توانایی‌های بالاتر شنیداری و ردیابی بو دارند بلکه قدرت چشمگیر، استقامت و ثبات ذهنی دارند. درون بینی
سگ شما در حدود 300 میلیون گیرنده بویایی (در مقایسه با انسان که دارای 6 میلیون گیرنده بویایی میباشد) وجود دارد.
در حالی که انسان می‌تواند بوهای معینی را بخش در میلیار (ppb) شناسایی کند یک
سگ می‌تواند آنها را بخش در تریلیون (ppt) تشخیص دهد بعلاوه بخشی از مغز که به تجزیه و تحلیل بو در سگها اختصاص دارد حدودا چهل برابر بزرگتر از همان بخش در مغزانسان هاست. این مسئله به خوبی نشان می‌دهد که چرا حس بویایی یک
سگ بین ده هزار تا صد هزار برابر دقیق‌تر از انسان‌هاست و می‌تواند در راستای حفظ جان افراد یاری دهنده باشد. سگ‌های بسیاری از نژادها پتانسیل بالقوه برای
سگ جستجو و
نجات شدن را دارند. برای این امر دارا بودن ویژگی‌های زیر ضروری است:
توانایی بویایی فوق العاده
تمایل زیاد به شکار، بازی و همبستگی با انسان‌ها
استقامت و بنیه فیزیکی
درجه‌ی هوشی بالا
درجه‌ی تعلیم پذیری بالا
یک
سگ نمی‌تواند این ویژگی‌ها را صرف نژادش داشته باشد. همبستگی قوی با انسان، خلق و خوی دوستانه و پایدار لازم است و تنها با یک برنامه پرورش خوب، اجتماعی شدن مکرر با دیگر انسا‌ها و سگها و شالوده‌ی تربیتی قوی امکان پذیر است.
انواع مختلف
سگ های جستجو و نجات
برای تبدیل شدن
سگ به یکی از
سگ های جستجو و
نجات مورد تائید،
سگ و مربی آنها باید به طور مفصل گاهی برای سالها آموزش ببینند. بعلاوه از آنجا که موقعیت‌های متفاوت
نجات نیازمند مهارت‌های متفاوتی نیز هست.لازم است تا سگها شرایط
نجات چندگانه را بیاموزند. از جمله:
بو کردن هوا :
در این مهارت به سگها آموزش داده می‌شود تا به بوی انسان که در هوا وجود دارد پی ببرند. همچنین آموزش می‌بینند تا بر روی مخروط بو که بو در آنجا غلیظ تر است تمرکز کنند. سگ‌های ردیاب بو در هوا اغلب برای یافتن افرادی که در یک ناحیه‌ی بزرگ گم شده‌اند استفاده می‌شود.
سگها تجسس
ردیابی :
یک
سگ ردیاب معمولا اثر ذرات مانند سلول‌های پوست یا بافت که از شخصی در حال گذر باقی مانده است را ردیابی می‌کنند.این ذرات معمولا در نزدیکی زمین یافت میشوند در نتیجه این نوع
سگ ردیاب زمین را بو می‌کشد.
سگ‌های ردیاب (اغلب بلادهوندها) معمولا میتوانند بین بوهای مختلف تمایز قائل شوند. در نتیجه می‌توان لباس شخصی را برای بو کردن به او داد و سپس او را به ناحیه‌ای که شخص آخرین بار در آنجا مشاهده شده برد و اجازه داد تا ردیابی کند.
مسیر یابی :
سگ مسیر یاب شبیه به
سگ ردیاب است که می‌تواند مسیر یک فرد را ردیابی کند. اگرچه سگ‌های مسیر یاب را می‌توان برای پیدا کردن بوی شخصی استفاده کرد که هیچ نشانه یا لباسی از او در دسترس نداریم. (مثل مواقعی که شخصی مرتکب جرم شده و گریخته است)
سگ های جستجو و
نجات ممکن است به طور خاص آموزش ببینند که جسد را در آب تشخیص دهند یا بوی انسان‌هایی که در زیر یا درون برف مدفون شده‌اند را متوجه بشوند.(سگ‌های بهمن)
سایر
سگ ها در جستجوی صحنه‌ی فجایع مانند گردبادها، زمین لرزه‌ها، انفجارها و… تمرکز می‌کنند و برای یافتن بوی انسان در سازه‌های فرو ریخته آموزش می‌بینند. این سگها قادر به ادامه‌ی کار حتی در فضاهای محدود و سطوح ناپایدار هستند.