مقدمه
با توجه با نگهداری انواع حیوانات خانگی مانند سگ و گربه در کشور رایج گردیده و نداشتن دسترسی به غذای مناسب موجب انتشار آلودگی هی مختلف به ویژه بیماریهای مشترک انسان و دام خواهد شد
بنا بر این برای حفظ سلامت حیوانات و انسانهایی که به نحوی با آنان ارتباط دارند نیاز به استاندارد کردن خوراک اینگونه حیوانات . محسوس بوده است و باید برای انواع آنها استاندارد تدوین نمود .که این مطالب بر اساس استندارد ملی ایران در ذیل آمده است .
استاندارد خوراک حیوانات خانگی
اصول کلی
دستور العمل ضوابط بهداشتی تولید خوراک سگ و گربه :
مصرف مواد اولیه گوشتی باید در تولید خوراک سگ و گربه باید بر اساس مصوبه های سازمان دامپزشکی کشور و موسسه استاندارد باشد .
مواد اولیه گوشتی یا فرآورده های جنبی آنها بر حسب نوع دامی که از آن استحصال شده مشخص شود .برای مثال پودر گوشت گاو . پودر گوشت اسب یا ماکیان .
هر گونه رنگ خورکی طبیعی یا مصنوعی یا داروهای افزوده شده در ماده اولیه باید نام برده شود .
تضمین عاری از ر گونه آلودگی مواد اولیه به سالموننلا .هاری حنون گاوی .تب برفکی.و آنفولانزای مری .
آنالیز تضمین شده حد اقل وحد اکثر مواد مغذی طبق جدول پیوست رعایت گردد.
وجود هر گونه ماده معطر یا طعم دهنده مشخص گردد .
حداقل ویتامینهای مصرفی و مواد معدنی کمیاب بر کیسه خوراک درج گردد
میزان انرژی و متابولیسم خوراک بر حسب بالا پائین و متوسط .به شرح زیر برای سگ و گربه ذکر گردد
|
آنالیز
|
واحد
|
بالا
|
متوسط
|
پائین
|
|
انرژی
|
Kcal
Kg
|
3100
حداکثر
|
2500
|
900
|
|
رطوبت
|
%
|
20
|
20
|
65
|
میزان انرژی موجود خوراک ویژه سگ
میزان انرژی موجود خوراک گربه
|
آنالیز
|
واحد
|
بالا
|
متوسط
|
پائین
|
|
انرژی
|
Kcal
Kg
|
3250
حداکثر
|
2650
|
950
|
|
رطوبت
|
%
|
20
|
20
|
65
|
ر خصوص جیره های کم چرب باید توضیح کامل ذکر گردد
.
خوراک سگ و گربه باید ویژه دستگاه گوارش آنها فرآیند شده اشد .بویژه آنکه علاوه بر خصوصیا گوشتخواری پروفیل کربوهیدرات کاملا پخته شده باشد
یک خوراک حیوان خانگی چه شرایطی داشته باشد :
ویژگی ها و روشهای آزمون :
1:هدف:
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی های فیزیکی شیمیایی .بهداشتی . تغذیه ای .نمونه برداری . روشهای آزمون .بسته بندی .نشانه گذاری و شراط و انبار داری و خوراک سگ و گربه میباشد .
2:دامنه کاربرد :
این استاندارد شامل انواع خوراک سگ و گربه به اشکال خشک .نیمه مرطوب ومرطوب میباشد .که بوسیله کارخانه جات مجاز در سشرایط استاندارد فنی تغذیه ای و بهداشتی تولید و عرضه میشود
3:اصطلاحات و تعریف :
انواع خوراک دام :
خوراک سگ و گربه :
این خوراک ترکیبی از ماد خوراکی سالم حیوانی .
گیاهی . معدنی .ویتامینه و افزودنی های مجاز است :
این خوراک معمولادرارای 10تا 68 درصد رطوبت.12 تا 35 درصد پروئین و 5 تا 3 درصد چربی و 1 تا 10درصد الیاف (فیبر) مبیاشد
جداول منابع قابل استفاده برای تهیه خوراک سگ و گربه:
جدول 1 –ویژگی های منابع برای تهیه خوراک حیوانات خانگی (سگ و گربه )
|
ردیف
|
نوع ماده غذایی
|
ویژگی ها
|
|
1
|
گوشت تازه دامها
|
گوشت تازه گاو .گوسفند .بز.شتر.که میواند شامل غضلات مخطط.دیافراگم .چربی زیر پوستی.رگوپی ها .رباطها به میزان مناسب و در حد طبیعی باشد
|
|
2
|
پودر گوشت دامها
|
پودر گوشت از بافتها ی حیوانی که به صورت پخته و خشکشده تهیه میشود و باید عاری از شاخ .سم.مو.پشم.محتویات شکمبه و ومهده باشد و مطابق با موازین بهداشی و استاندارد شماره 721 تهیه شود
|
|
3
|
چربی های حیوانی
|
روغن ماهی .روغن کبد ماهی .دنبه.چربی طیور و سایر دامها
|
|
4
|
محصولا فرعی لاشه
|
شامل زبان.قلب.ریه ها .کلیه ها .مغز .طحال.کبد .پودر استخوان .خون .ربی های زیر پوستی .معده و روده ها میباشد
|
|
5
|
گوشت تازه مرغ و محصولات فرعی طیور
|
تخم مرغ .پودر تخم مرغ .ودر گوشت طیر و محصولات کشتارگاهها ی طیور انند لب .ریه ها .جگر. کلیه ها . پاها . وقسمتهای مختلف دستگاه گوارش و سر
|
|
6
|
فر آورده های لبنی
|
شیر .شیر خشک . آب پنیر . ماست . کشک و سایر لبنیات
|
|
7
|
آبزیان و محصولات فرعی آنها
|
انواع ماهی .میگو.خرچنگ.پودر ماهی . عضروف کوسه
|
|
ردیف
|
نوع مواد
|
ویژگی ها
|
|
1
|
غلات و فر آورده های فرعی
|
ذرت .گلوتن.گندم.گلوتن گندم.جو.آردجو.یولاف.برنج.خورده برنج.ذرت خوشه ای . تخم کتان
|
|
2
|
حبوبا و فرآورده های فرعی
|
سویا کنجاله سویا .عدس و لوبیا
|
|
3
|
سبزیهای خوراکی و میوه
|
شلغم گوجه فرنگی . هویج .پرتغال . گریپ فروت .چغندر.سیب زمینی.اسفناج.جعفری
|
|
4
|
روغنهای گیاهی
|
روغن ذرت.روغن سویا.روغن آفتابگردان.و روغن کنجد
|
|
5
|
ضایعات کارخانه جات صنایع غذایی
|
ضایعات ماکارونی و بیسکوییت.ضایعات نانوایی.ضاکارخانه جات آب میوهگیری .شاما تفاله مرکبات .تفاله سیب.تفاله انگور تفاله گوجه فرنگی محثولات فرعی کارخانه جات قند و شکر
|
|
6
|
سایر موارد
|
نشاسته.ساکارز.پسته خارجی بادام زمینی.جلب سبز آبی.سرکه آب سیب
|
جدول میزان ویتامین و مواد معدنی
جدول آنالیز مواد معدنی خوراک سگ :
|
مواد مغذی
|
واحد
|
مرحله رشدو تولید مثل (حدا اقل)
|
مرحله نگهداری (سگهای بالغ)
|
حداکثر
|
|
کلسیم
|
Mg/KG
|
1
|
0.6
|
2.5
|
|
فسفر
|
Mg/Kg
|
0.8
|
0.5
|
1.6
|
|
نسبت کلسیم /فسفر
|
Mg/Kg
|
1/1
|
1/1
|
1/2
|
|
پتاسیم
|
Mg/Kg
|
0.6
|
0.6
|
|
|
سدیم
|
Mg/Kg
|
0.30
|
0.06
|
|
|
کلر
|
Mg/Kg
|
0.45
|
0.09
|
|
|
منیزیم
|
Mg/Kg
|
0.04
|
0.40
|
|
|
مس
|
Mg/Kg
|
7.3
|
7.3
|
250
|
|
منگنز
|
Mg/Kg
|
5
|
5
|
|
|
روی
|
Mg/Kg
|
120
|
120
|
1000
|
|
ید
|
Mg/Kg
|
1.5
|
1.5
|
50
|
|
سلنیم
|
Mg/Kg
|
0.11
|
0.11
|
2
|
|
آهن
|
Mg/Kg
|
80
|
80
|
3000
|
جدول آنالیز اسیدهای آمینه خوراک سگ :---
|
مواد مغذی
|
واحد
|
مرحله رشد و تولید مثل
(حداقل)
|
مرحله نگهداری سگهای بالغ (حد اقل)
|
|
پروتئین خام
|
%
|
22
|
18
|
|
آرژنین
|
%
|
0.62
|
0.51
|
|
هیستیدین
|
%
|
0.22
|
0.18
|
|
لوسین
|
%
|
0.72
|
0.59
|
|
لیزین
|
%
|
0.77
|
0.63
|
|
متیونین-سیستین
|
%
|
0.53
|
0.43
|
|
فنیل آلانین-تیروزین
|
%
|
0.89
|
0.73
|
|
ترئونین
|
%
|
0.58
|
0.48
|
|
تریپتوفان
|
%
|
0.2
|
0.16
|
|
والین
|
%
|
0.48
|
0.39
|
|
اسید لینولئیک
|
%
|
1
|
1
|
|
چربی خام
|
%
|
8
|
5
|
ویژگی های منابع گیاهی برای تهیه خوراک حیوانات خانگی
. بسیته بندی خوراک باید در پاکتهای کاغذ سه لایه با یک لایه پروپیلن در وسط لایه ها انجام شود