صفحه-نخست » سینمایی

 
روی ابرها قدم بزن
شكستن ركورد پرفروش‌ترین فیلم جهان توسط آواتار، آزادی رومن پولانسكی و حواشی‌اش، اهدای جایزه كن به فیلمی تایوانی و موفقیت اصغر فرهادی در جشنواره برلین از مهم‌ترین اتفاقات سینمای جهان در سالی بود كه گذشت.
جشنواره سینمایی در جهان همیشه آبستن مهم‌ترین اتفاقات سینمایی بوده و هست. سال گذشته نیز از این قاعده مستثنی نبود با این تفاوت كه امسال جشنواره‌های معتبر سینمایی جهان از پرحاشیه‌ترین جشنواره‌های سال‌های اخیر بود. از اهدای جایزه اول جشنواره كن به فیلم مهجور و ناشناخته «عمو بونمی كه زندگی سابقش را به یاد می‌آورد» گرفته تا اهدای جایزه اول بازیگری و نیز به بازیگری كه تنها دو دیالوگ در فیلمش داشت!

جشنواره ژولی پولی
جشنواه كن امسال ژولی پولی بود! به خاطر این كه دبیر هیات داورانش ژولی پولی بود. «تیم برتون» كارگردان نام‌آشنا و البته عجیب و غریب سینمای آمریكا با حضورش در راس هیات داوران توجه بسیاری از دوستدارانش را (كه همانا دوستداران سینمای فانتزی هم هستند) به خود جلب كرد، اما چیزی كه بیشتر از حضور خود او به چشم آمد انتخاب جالب توجه آقای تیم برتون برای بهترین فیلم جشنواره بود. البته انتخاب بهترین فیلم و اهدای نخل طلای این جشنواره یك حسن بزرگ داشت و آن هم معرفی فیلمسازی بود به نام «آپیچات پونگ ویراستاكول». می‌دانیم كه تلفظ نامش سخت است و اصلا او را هیچ كس نمی‌شناسد، اما همین كه ساخته او مورد توجه كارگردانی مثل تیم برتون قرار گرفته برایش كافی است. «عمو بونمی كه زندگی‌ سابقش را به یاد می‌آورد» فیلمی بود كه توانست نخل خوش‌رنگ طلای كن را به همراه خود به تایوان ببرد. وقتی نگاهی به داستان فیلم می‌اندازیم متوجه می‌شویم كه این انتخاب از سوی تیم برتون چندان هم عجیب نیست، با این تفاوت كه تنها و تنها كسانی از فیلم لذت خواهند برد كه سینمای تیم برتون را دوست داشته باشند. این فیلم داستان مردی در حال احتضار است كه روح همسر مرده و پسر گمشده‌اش را كه تبدیل به میمون شده است را می‌بیند! تعجب نكنید، با فیلمی تخیلی سرو كار ندارید.
برلین را به خاطر بسپار: برلین امسال، برلین ایران بود! درخشش بی‌چون و چرای فیلم اصغر فرهادی نگاه‌ها را به سوی سینمای ایران معطوف كرد. بدون شك مهم‌ترین اتفاق سینمای ایران نیز دریافت خرس طلایی جشنواره برلین بود. این اولین خرس طلای سینمای ایران بود و البته این ‌اولین‌ فیلمی بود كه در جشنواره برلین تمام جوایز بازیگری مرد و زن را به خود اختصاص داد. این روزها سینمای ایران روی ابرها قدم می‌زند.
جشنواره‌ای روی آب: شصت و هفتمین جشنواره فیلم ونیز به عنوان قدیمی‌ترین رویداد سینمایی جهان با اعطای شیر طلا به فیلم «جایی» ساخته «سوفیا كاپولا»، دختر فرانسیس فورد كاپولا پایان یافت. این جشنواره نیز در سال گذشته مثل جشنواره كن پرحاشیه بود. همین انتخاب سوفیا كاپولا كلی حرف و حدیث به همراه داشت چراكه دبیر هیات داوران این جشنواره نیز كسی نبود جز كوئنتین تارانتینو كه روزی روزگاری دوست صمیمی برنده این جشنواره بوده است، اما این تنها حاشیه جشنواره نبود.
اهدای شیر طلایی بهترین بازیگر مرد به «وینسنت گالو» برای بازی در فیلمی كه تنها دو، سه دقیقه نقش داشت نیز سر و صدای بسیاری را بلند كرد، اما نكته این جشنواره حضور خوب جوانان در ونیز بود. ماركو مولر مدیر هنری جشنواره ونیز در مورد فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره به این نكته توجه كرد كه ونیز تاكنون تا این حد میزبان كارگردانان جوان ـ‌ هرچند با توانایی‌های ثابت شده ـ‌ نبوده، به طوری كه متوسط سن فیلمسازان 47 سال است.
تا اسكاری دیگر، بدرود: چی شده؟ چرا ناراحتید؟ ما كه خیلی پیش‌تر از اینها توی همین صفحه گفته بودیم كه به نتایج اسكار دل خوش نكنید و از اعلام كاندیداها معلوم بود كه این بهار از آن بهارها نیست! بله. اعلام نتایج نهایی هم صورت گرفت و دوباره موجی از تعجب و ناامیدی را برانگیخت. به هزار و یك دلیل كه اصلا مهم نیست و فقط دارد ما را مطمئن می‌كند‌ كه رویای اسكار، فراموش! همه كسانی كه در طول سال امید برگزیده شدنشان را داشتی، فراموش! این كه اسكار یك جایزه صرفا هنری است، فراموش!
اسكار، اواخر دهه 1920 همزمان با ورود صدا به سینما، پا به عرصه وجود گذاشت. در آن زمان جایزه اسكار (كه البته تا سال 1939 نام رسمی اسكار نداشت) نشان‌دهنده وضعیت كلی سینما بود و به عنوان پاداشی برای فیلم،‌ بازیگران و كارگردانان بود، اما حالا دقیقا این جایزه، نموداری از وضعیت كلی سیاسی، اقتصادی و جهت‌گیری اجتماعی آمریكاست. سال‌هاست اسكار را به بازیگرانی می‌دهند كه نقش‌هایی را می‌پذیرند كه كمتر كسی می‌پذیرد یا به كسانی كه احساس می‌كنند دیگر وقت آن رسیده كه جایزه بگیرند! از منظری دیگر، در حقیقت، جایزه‌ها به كاراكتر‌ها تعلق می‌گیرد نه به اشخاص حقیقی آنها. این هم عاقبت قصه‌ای كه با یكی بود، یكی نبود شروع شد و الان فقط یكی نبودش مانده.
امسال هم گذشت و ما كاملا یاد گرفته‌ایم كه اسكار به فیلم‌های ریشه‌ای و ناب كه لزوما ارزش هنری داشته باشند جایزه‌ای نمی‌دهد و برندگانش، فیلم‌های تاریخی دارای تاریخ انقضا هستند كه تحت شرایط سیاسی ـ اجتماعی خاص تعیین می‌شوند. به هر حال، این هم یك مدلش است دیگر!