نمک Salt               

موارد استعمال : از نمک به عنوان عامل ایجاد کننده استفراغ در حیوانات مسموم به کار می رود. البته برای این منظور زیاد موثر واقع نمی شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ١ – ٢ قاشق چایخوری در آب گرم حل و خورانده شود.

اثرات جانبی : صرف زیاد کلرید سدیم باعث کاهش پتاسیم خون و اسیدوز می شود. مصرف زیاد خوراکی باعث تهوع ، استفراغ و اسهال می شود.

سولفید سلنیوم ( سلسون آبی ، سلسون ، اکسل ) Selenium sulfide ( Selsun Blue , Selsun, Exsel )       

موارد استعمال : این دارو یک عامل گراتولیتیک ، کراتوپلاستیک و از بین برنده چربی بوده که در درمان سبوره ( فعالیت زیاد غدد چربی پوست ) به کار می رود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : در صورت نیاز هر ٣-١٤روز با این محلول حمام گرفته شود. به مدت ١٠دقیقه آغشته و سپس خشک شود.

اثرات جانبی : این دارو می تواند باعث خشکی و تحریک و رنگی شدن پوست شود.

بیکربنات سدیم Sodium bicarbonate                      

موارد استعمال : این دارو در درمان اسیدو متابولیکی و در حالتهایی از ایست قلبی به کار می رود بطوریکه این اسیدوز آستانه فیبریلاسیون بطنی را کاهش می دهد. از این ماده در کنترل پتاسیم بالای خون همراه با برادی کاردی یا توقف دهلیزی نیز به کار می رود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٥٠  میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی ٢ -٣ بار در روز

اثرات جانبی : کاهش فعالیت عضله قلبی ، اتساع عروق محیطی که منجر به کاهش فشار ، افزایش فشار اسمزی و اسیدوز مایع مغزی نخاعی و خونریزی داخل جمجه ای می شود. با مصرف این ماده گزارش شده است ، اگر بی کربنات با مایعات حاوی کلسیم مخلوط شود ، کمپلکس غیر محلول تشکیل می شود. اگر اپی نفرین با سدیم بی کربنات مخلوط شود، فعالیت اپی نفرین مختل می شود.

کلرید سدیم                                            Sodium Chloride

 موارد استعمال : این دارو در درمان طبیعی سدیم پایین خون و آلکالوز متابولیکی و اصلاح حجم طبیعی خون و پیشرفت در دفع کلسیم ادراری به کار می رود. کلرید سدیم هیپرتونیک ( ٣ – ٥ % ) در زمانی که کمبود سدیم بواسطه افزایش آب بدن وجود دارد به کار می رود ( سندرم ترشح غیر طبیعی هورومون ضد ادراری ) ، کلرید سدیم ایزوتونیک (٩/٠ % ) متعاقب تزریق داخل عروقی ، د رفضای خارجی سلولی باقی می ماند ( دو سوم در فضای بینابینی و یک سوم در فضای داخل عروقی ) . سالین ( ٤٥/٠ % ) نیز پس از تزریق داخل عروقی مستقیما وارد  فضای خارج سلولی  ( دو سوم ) می شود. از سالین هیپرتونیک ( ٧% ) نیز به طور موفقیت آمیزی در سگ ها در  عوارض جانبی شوک هموراژیک نیز استفاده می شود.

میزان و نحوه  مصرف :

سگ : ( محلول ٩/٠ % )  ٤٠ -  ٦٠ میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در  روز تزریق داخل وریدی ، زیر جلدی ، داخل صفاتی  ( محلول ٧ % ) ٥ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تزریق داخل وریدی در مدت زمان بیش از ٢٠ – ٣٠  دقیقه ( شوک )

اثرات جانبی : میزان مصرف بیش از حد سالین ٩/٠ % ممکن است باعث اسیدوز متابولیک با افزایش کلر خون و کاهش پتاسیم خون در بیماران اسهالی شود. در حالیکه دفع سدیم بیشتر از دفع کلرید می باشد و یا ممکن است در بیمارانی که کلیه آنها قادر به دفع زیاد کلرید نمی باشد ، به وقوغ می پیوند. عوارض هدایت بالای قلبی و خیز حاد تنفسی از مشکلات اصلی در حیوانات با نارسایی قلبی یا کلیوی می باشد. افزایش سدیم خون نیز اتفاق می افتد که باعث تحریک ، خواب آلودگی ، ضعف ، بی نظمی در حرکات عضلات ، کرختی ، اغما و حمله ناگهانی می شود.

سدیم Sodium EDTA                EDTA       

موارد استعمال : از این دارو در درمان افزایش شدید کلسیم خون که با سایر درمان های داروئی پاسخ نداده است ، توصیه شده است. این دارو تجزیه یونی کلسیم کل سرمی را  کاهش می دهد.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٢٥ – ٧٥ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در ساعت تزریق داخل وریدی

اثرات جانبی : این دارو بالقوه مسمومیت کلیوی ایجاد می کند

ایوداین سدیم Sodium Iodide                         

موارد استعمال : این دارو یک عامل ضد قارچ بوده که در درمان اسپوروتریشوزیس به کار می رود.

میزان  و نحوه مصرف :

محلول ٢٠% سگ :  ١ میلی لیتر به ازای ٥ کیلوگرم وزن بدن خوراکی ، تزریق داخل وریدی ٢ -٣ بار در روز ، ٤٠ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی ٣ بار در روز

اثرات جانبی : عوارض افسردگی ، ریزش اشک ، و استفراغ در مسمومیت دارویی در سگ ها گزارش شده است عارضه تهوع نیز با مصرف شیر بر طرف می شود.

نیتروپروسید سدیم ( نیتروپرس ، نیپرید )                              Sodium nitroprusside ( Nitropress, Nipride )

موارد استعمال : این دارو گشاد کننده عروق سیاهرگی و سرخرگی بوده که برونده قلبی را  افزایش می دهد و خیز تنفسی را در بیماران با نارسایی احتقانی قلبی و آسیب عضلات قلبی را کاهش می دهد. همچنین در درمان فشار بالای خون اضطراری نیز مصرف می شود ( جداشدگی لایه های داخلی شبکیه از لایه رنگدانه ).

میزان و نحوه مصرف :

سگ :١ – ٥ میکروگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه به صورت تزریق یکنواخت داخل وریدی

اثرات جانبی : کاهش فشار خون یک عارضه دارویی بوده که با مصرف توام با بی هوش کننده های استنشاقی تشدید می شود. علائم در مصرف بیش از حد دارو شبیه علائم در مسمومیت سیانید می باشد ( تنگی نفس ، استفراغ و از دست دادن هوشیاری )

سولفونات سدیم پلی استیرن ( کای اکسالات )                Sodium Polystyrene Sulfonate ( Kayexalate )

موارد استعمال : این دارو یک اسید سولفونیک بوده که باعث تبادلات مواد در بدن می گردد. بدین صورت سدیم سرم می تواند با پتاسیم براحتی تعویض شود و این حالت در بیماران با پتاسیم بالای خون مفید واقع می شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٢ گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به میزان تقسیم شده روزانه ٣ بار ( هر گرم در ٤ میلی لیتر از آب حل شود) یا ٨ – ١٥ گرم ٣بار در روز خوراکی

اثرات جانبی : کاهش پتاسیم و کلسیم خون ، بی اشتهایی ، تهوع ، استفراغ و یبوست د ر انسان با مصرف دارو مشاهده شده است. این دارو را نبایستی به صورت توام با آنتی اسیدها نشان دار بدون جذب و یا مسهل مصرف شود. مسمومیت دیژیتالین نیز با مصرف این دارو توسعه می یابد.

سولفات سدیم Sodium Sulfate                                

موارد استعمال : این دارو به عنوان مسهل در کنترل مسمومیت خوراکی در سگ و گربه ها و به عنوان ملین در سگ ( یک پنجم از میزان مصرف در مسهل) ویک پادزهر در مسمومیت از داروی استامینوفن در هر دو گونه به کار می رود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ١٠- ٢٥ گرم خوراکی ( مسهل )

اثرات جانبی : اسهال با مصرف این دارو اتفاق می افتد .

اسپکتینومایسین ( تروبیسین )       Spectinomycin ( Trobicin ) 

موارد استعمال : این دارو یک آنتی بیوتیک و سیع الطیف بوده که در مقابل میکربهای گرم منفی شامل اشریسیاکولی ، کلبسیلا ، سالمونلا ، پروتئوس و آنتروباکتر و  میکربهای گرم مثبت شامل استرپتوکوک ها و استافیلوکوک ها به کار می رود. همچنین این دارو در برابر مایکوپلاسماها نیز موثر واقع می شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٥/٥  -  ١١ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تزریق داخل عضلانی٢ بار در روز ، ٢٢ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی ٢ بار در روز

اثرات جانبی : بین این دارو و کلرامفنیکل یا تتراسایکلین فعالیتی در مقابل یکدیگر ( آنتاگونیست ) وجود دارد. وقفه فعالیت عصبی عضلانی نیز به ندرت دیده می شود.

اسپیرونولاکتون ( آلداکتون ) Spironolactone ( Aldectone )                     

موارد استعمال : این دارو به عنوان مدر نگهدارنده پتاسیمی بوده که به طور انفرادی یا به صورت ترکیبی با سایر مدرات در کنترل خیز حیوانات که به سایر مدرات پاسخ نداده اند ، به کار می رود. این دارو باعث مهار عمل آلدسترون در لوله های پیچیده کلیه می شود. از این دارو در حالات پتاسیم پایین خون نیز به کار می رود. علائم آشکار بالینی دارو پس از ٢ -٣ روز دیگر باقی می ماند.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٢- ٤ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی ١ بار در روز

اثرات جانبی : افزایش پتاسیم خون و از دست دادن آب بدن پس از مصرف این دارو دیده می شود. این دارو سطوح سرمی دیگوکسین را نیز افزایش می دهد.

استانوزولول ( وینسترول )                         Stanozolol ( Winstrol )            

موارد استعمال : این دارو یک آنابولیک استروئیدی بوده که به عنوان درمان کمکی در کنترل فرآیند بیماری کاتابولیکی به کار می رود. این دارو گلبول قرمز سازی ، افزایش اشتها ، توسعه وزن را تحریک نموده و قدرت و حیات را افزایش می دهد. در درمان طولانی مدت ( ٣ – ٦ ماه ) بایستی گلبول ها مورد ارزیابی قرار داد . برای اطلاع بیشتر به قسمت استروئیدی های آنابولیکی مراجعه شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٢- ١٠ میلیگرم خوراکی ، تزریق داخل عضلانی 2 بار در روز

اثرات جانبی : این دارو بایستی در حیوانات با نارسایی قلبی و کلیوی با احتیاط مصرف نمود. احتباس سدیم و آب با مصرف دارویی افزایش و اورمی تشدید می شود. این دارو بالقوه مسموم کننده کبدی می باشد. همچنین در حیوانات با بیماری نئوپلاستیک منع استعمال دارد.

استرپتوکیناز ( استرپتاز ) Streptokinase ( Streptase )                   

موارد استعمال : این دارو فعال کننده پلاسمینوژن بوده و در ترومبولیز گربه ها استفاده می شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : نامعلوم

اثرات جانبی : مقداری خونریزی در مصرف این دارو صورت می گیرد. حالت خونریزی شدید داخلی و مرگ نیز امکان دارد.

استرپتومایسین           Streptomycin

موارد استعمال و اثرات جانبی : به قسمت آمبوگلیکوزیدها مراجعه شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ١٠ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تزریق داخل عضلانی زیر جلدی ٤ بار در روز

کلرید استریل پیریدینوم – دی اتیل کاربامازین ( استیرید – کاریساید )

 Styrylpyridinium chloride – Diethycarbamazine ( Styrid – Caricide )

موارد استعمال : این دارو یک ضد کرم بوده که در درمان آسکاریس ها و عفونت های کرمهای قلابدار به کار می رود. همچنین از این دارو پیشگیری بیماری کرم قلبی نیز استفاده می شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ( ٢٠ میلیگرم ) یک قرص به ازای ١٠ کیلوگرم وزن بدن خوراکی ١ بار در روز ( ٥٠ میلیگرم  ) یک قرص به ازای ٢٥کیلوگرم وزن بدن خوراکی ١ بار در روز

اثرات جانبی: این دارو  نبایستی در حیوانات با میکروفیلر های دیروفیلاریا ایمیتیس مصرف نمود. برای اطلاع بیشتر به قسمت دی اتیل کاربامازین مراجعه شود.

سوکرالفات ( کارافات )                           Sucralfate ( Carafate )   

 موارد استعمال : این دارو بهبودی زخم های معدی و دوازده را تسریع می کند. این دارو با اکسودای پروتئینی تشکیل کمپلکی داده و به زخم ها می چسبد و حصاری در برابر نفوذ اسید معده ایجاد می کند. این دارو پروستاگلاندین را تحریک می سازد و باعث افزایش تولید مایع مخاطی و تجدید سازمان سلول های مخاطی می شود. همچنین پپسین را غیر فعال کرده و اسیدهای صفراوی را جذب می کند. سوکرالفات نمی تواند از زخمهای ایجاد شده توسط داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی جلوگیری کند. این دارو به عنوان آنتی اسید نمی باشد. این دارو باعث تنظیم میزان فسفات سرم شده و در کنترل هیپرپاراتیروئیدیم ثانویه بواسطه نارسایی کلیه مفید واقع می شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٢/١ – ١ قرص خوراکی ٣ – ٤ بار در روز

اثرات جانبی : این دارو حضور فعال داروهای دیگوکسین ، سایمتیدین ، فنی توئین و آنتی بیوتیک های تتراسایکلین را کاهش می دهدلذا بایستی مصرف این داروها به ٢ ساعت پس از مصرف سوکرالفات موکول شوند. اثرات جانبی نادر بوده ولی یبوست در حیوانات کوچک به عنوان تنها مشکل گزارش شده است.

سولفادیازین ( سولادین )                  Sulfadiazine ( Suladyne )

موارد استعمال و اثرات جانبی:   به قسمت سولفونامیدها مراجعه شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٢٢٠میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن بطور اولیه خوراکی سپس ١١٠ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ٢ بار در روز

سولفا دی متوکسین ( باکترووت ، آلبون ) Sulfadimethoxine ( Bactrovet, Albon )         

موارد استعمال و اثرات جانبی : ترکیب دیگری از این دارو به نام سولفادی متو کسین – ارمتوپریم ( پریمور ) می باشد . برای اطلاع بیشتر به قسمت سولفونامیدها مراجعه شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ( سولفادی متوکسین )  ٢٥  میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تزریق داخل وریدی ، عضلانی ، زیر جلدی ، خوراکی  ١ -٢ بار در روز ، ( سولفادی نتوکسین – ارمتوپریم )  ٥٥ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی روز اول ١ بار در روز سپس ٥/  ٢٧ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن ١ بار در روز به مدت ٢١ روز

سولفا متیزول ( اولتراسول ، اورولوکوسیل ) Sulfamethizole  ( Ultrasul , Urolucosil )            

موارد استعمال و اثرات جانبی : به قسمت سولفونامیدها مراجعه شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٥٠ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی ٣ بار در روز

 سولفامتازین ، سولفامرازین ، سولفادیازین ( سولفای سه گانه )

Sulfamethazine, sulfamerazine , sulfadiazine ( Triple sulfa )

موارد استعمال و اثرات جانبی : به قسمت سولفونامیدها مراجعه شود.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٥٠ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی تزریق داخل وریدی ٢ بار در روز

سولفاسالازین ( آزولفیدین ) Sulfasalazine ( Azulfidine )   

موارد استعمال : این دارو در کنترل التهاب قولون سگ سانان به کار می رود. در قولون میکربها دارو را فرسایش داده و باعث آزاد شدن اسید آمینوسالیسیلیک و سولفا پیریدین می شوند. این اسید با مهار سنتز پروستاگلاندین ایجاد اثر ضد اتهابی می کند. همچنین می تواند مسیر لیپوکسی ژناز و سنتز هیدروکسی ایکوزاتترانوئیک و لوکوترین ها را نیز مهار کند. سولفاسالازین خاصیت کاهش دهندگی سیستم ایمنی مخصوصا بر روی لنفوسیت های B   دارد. سایر اعمل دارویی شامل اثرات ضد میکربی ، بلع اکسیژن های غیر فعال و مهار فیبرینولیز می باشند.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ١٠ – ١٥ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی ٤ بار در روز

اثرات جانبی : عوارض استفراغ ، توقف صفرا ، تشدید التهاب قولونی  ، تب ، کاهش اسپرم ، کم خونی ، لکوپنی ، درماتیت آلرژی ، التهاب خشک بافت ملتحمه و قرنیه در سگ ها گزارش شده است. البته یک مشتق دارویی دیگر به نام آزاکول که تنها حاوی ترکیبات اسید آمینو سالیسیلیک می باشد وجود دارد که در انسان اثرات جانبی کمتری دارد ولی در سگها التهاب خشک بافت ملتحمه و قرنیه گزارش شده است. در هر حال این دارو در کنترل قولون در سگ زیاد موثر نمی باشد.

سولفی سوکسازول ( گانتریسین ) Sulfisoxazole ( Gantrsin )         

موارد استعمال :   به قسمت سولفونامیدها مراجعه شود.  

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ٥٠ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خوراکی ٣ بار در روز

سولفانامیدها               Sulfonamides

موارد استعمال :این دسته از داروها مهار کننده رشد میکربی بوده که در برابر سلیر میکربهای گرم مثبت و منفی و بعضی از کلامیدیاها و پروتئوزوئرها ( کوکسیدیا ) موثر واقع می شوند. این داروها اغلب در درمان عفونتهای بواسطه میکرب اشریشیا کولی و همچنین در عفونتهای بواسطه پروتئوس میرابیلیس و کلبسیلا به کار می روند. بدبختانه اکثر میکربها به این داروها مقاومت پیدا کرده اند. معمولا فعالیت ضد میکربی سولفونامیدها با ترکیب نمودن با داروی با داروی تری متوپریم یا پریمتادین (  سولفونامید قوی شده ) مانند تریبیسین ( تری متوپریم و سولفادیازین ) افزایش می یابد. طیف اثر این داروها وسیع بوده و بر روی اشریشیا کولی ، پروتئوس ، سالمونلا ، استافیلوکوک و کلبسیلا و استرپتوکوک ها موثر می باشند. اخیرا یک سولفامید تقویت شده است ( پریمور ) که ترکیبی از سولفادی متوکسین و ارمتوپریم می باشد. سولفونامیدها با توجه به دام اثر دارویی به طبقات مختلف تقسیم بندی می کنند. سولفونامیدهای کوتاه الاثر ( کمتر از ١٢ ساعت ) که شامل سولفی سوکسازول ، سولفاتیازول و سولفامتی زول می باشند. سولفونامیدهای متوسط الاثر ( ١٢ – ٢٤ ساعت ) که شامل سولفادیازین و سولفامرازین می باشند و سولفونامیدهای طویل الاثر ( حدود ٤٤ ساعت ) شامل سولفادی متوکسین می باشد.

اثرات جانبی : رسوب و وجود کریستال در ادرار یک مشکل عمومی در سگ و گربه ها به حساب نمی یایند ولی در حیوانات مبتلا به بیماری پیش کلیوی مخصوصا در حالت از دست دادن آب بدن یا اسیدوز متابولیک مصرف این دارو با احتیاط انجام می گیرد. خارش و حساسیت به نور با مصرف این دارو گزارش شده است. کچلی نیز با مصرف طولانی دارو ایجاد می شود. از سایر وضعیتهایی که متعاقب مصرف این داروها ایجاد می شوند شامل التهاب مفاصل ، کهیر ، تورم صورت ، تب ، کم خونی همولیتیک ، تشنگی بیش از حد ، التهاب کبدی ، استفراغ ، اسهال ، بی اشتهایی ، حمله ناکهانی و التهاب خشک بافت ملتحمه و قرنیه می باشند. اگر چه ازدیاد حساسیت شامل واکنشهای آلرژینادر می باشد ولی ممکن است اتفاق بی افتد.

سولفور Sulfur                

موارد استعمال : سولفور به عنوان عامل موضعی پوست با عمل تجزیه کنندگی بافت شاخی ، کراتوپلاستیک و ضد میکربی و ضد قارچی ، ضد انگل و عامل کاهش برافروختگی فولیکولی می باشد. این دارو را می توان با سایر داروها از جمله اسید سالیسیلیک ، ذغال قطران ( قطران مایکودکس و سولفور ، تیومار ، لیتار ) ترکیب نمود. شامپوی این دارو در درمان جرب ها ، شپش ها و لارو ساس قرمز و بعضی کک ها ، درماتوفیتوز ، سبوره ، پیودرم ، خارش ، کراست و ورقه ورقه شدن پوست به کار می رود. هنگامی که با سولفور داروی اسید سالیسیلیک ترکیب می شود ، اثر مترادفی ایجاد شده و اثر تجزیه کنندگی بافت شاخی افزایش می یابد.

میزان و نحوه مصرف :

سگ : ( محلول ٢ - ٥% ) هر ٣ -١٤ روز حمام دارویی ، پوست به مدت ١٠ دقیقه در تماس محلول سپس خشک شود.

اثرات جانبی : هنگامی که غلظت بیش از٢% دوز مصرف شود ، باعث پوسته پوسته شدن پوست می شود. ذغال قطران نیز برای گربه ها محرک و یا سمی می باشد. داروی سبافون سالم بوده و در گربه ها مصرف می شود.