خبرآنلاین:
ایان برمر
سرنوشت مردانی که وادار به وداع با قدرت شدند را چه کسی رقم خواهد زد؟ در سیزدهمین روز از ماه آوریل بود که دادستان کل مصر دستور بازداشت حسنی مبارک و دو پسر وی را صادر کرد.
گویا سرنوشت حسنی مبارک با سرنوشت لااورنت باگبو رئیس جمهوری سابق ساحل عاج یکی شده است. وی در یازدهمین روز از ماه آوریل در حالی بازداشت شد که چهره مغموم او هنگام رویارویی با نیروهای امنیتی، در صدر اخبار قرار گرفت. پنج ماه بن بست سیاسی در ساحل عاج و جدال دو رقیب انتخاباتی بر سر قدرت در نهایت با دستگیری باگبو به پایان رسید.گفته می شود که باگبو در حال حاضر تحت تدابیر شدید امنیتی در شهری در نزدیکی پایتخت ساحل عاج، حصر خانگی را تجربه می کند.
تصاویر همسر باگبو در محاصره سربازان وفادار به رئیس جمهوری جدید موجی از اعتراض های عمومی در سطح بین المللی را به دنبال داشت اما دولتمردان جدید ساحل عاج وعده دادند که باگبو و خانواده اش در دادگاهی منصفانه محاکمه خواهند شد.
در مصر، حسنی مبارک به بیمارستانی نظامی منتقل شد. جمال و علا هم در همان زندانی هستند که مخالفان نظامی پدر آنها در این 32 سال در آن محبوس بودند. این مشت ها نمونه خرواری است که در دادگاه های بین المللی و داخلی کشورها برای محاکمه قهرمان های دیروز و دیکتاتورهای امروز به راه افتاد. سناریوهای محتمل در این کشورها چیست؟
مصر:
• محتمل ترین سناریوها این است که حسنی مبارک از این پس رزوهای خود را در همان بیمارستان نظامی خواهد گذراند. اگر دادگاهی برگزار شود او بی شک مقصر شناخته شده و البته دوران حبس را بر روی همان تخت سپری خواهد کرد.اگر پزشکان وضعیت روحی یا جسمی او را برای حضور در دادگاه نامناسب بدانند این احتمال وجود دارد که او تا روزی که مرگ فرا برسد در همان بستر بیماری باقی بماند.
• سناریوی دیگر که احتمال تحقق آن بسیار ضعیف است ترک مصر توسط مبارک به بهانه مداوا است. البته این سفر بی بازگشت خواهد بود. کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی احتمالا از این طرح استقبال خواهند کرد. خاندان سعود با حسنی مبارک رابطه حسنه بسیار خوبی داشتند و البته ریاض هم به پناهگاه دیکتاتورها شهرت دارد. البته ارتش مصر هم می تواند به دنبال راهی برای رهایی فرمانده کل سابق خود باشد.
• یک احتمال بسیار ضعیف دیگر هم وجود دارد دال بر آزادی رئیس جمهوری سابق مصر. البته احتمال تحقق آن بسیار دور از ذهن است چرا که فضای امروز مصر آنچنان ملتهب است و مردم جمع شده در میدان تحریر به اندازه ای از دست مبارک خشمگین هستند که نمی توانند آزادی او را ببینند. اگر حسنی مبارک یا پسران او آزاد شوند بی شک مصر در دامان اعتراض های مردمی خواهد افتاد.
ساحل عاج:
• محتمل ترین سناریو برای باگبو ، محاکمه در دادگاه رسیدگی به جنایات بین المللی موسوم به لاهه است. چارلز تیلور از کشور لیبریا نیز به همین سرنوشت دچار شد. البته مشکل احتمالی این است که باگبو قانون منتهی به پذیرفتن دیوان لاهه به عنوان مجری قانونی عدالت را تصویب نکرده است. شاید باگبو در کشور آفریقایی دیگری تنها محاکمه نمایشی را تجربه کند.
• برگزاری دادگاه داخلی نقش مهم تری در کنترل خشم عمومی از باگبو ایفا خواهد کرد. رئیس جمهوری جدید ساحل عاج از آفریقا جنوبی برای تشکیل کمیته ای جهت بررسی جنایت های باگبو کمک خواسته است. البته مشخص نیست که این کمیته نوعی مصونیت قضایی به باگبو می بخشد و چه کسانی در این دایره قرار خواهند گرفت.
• آنچه که مشخص است این است که باگبو با مقاومت در برابر خواست و اراده مردم،بدترین سناریو را برای یک رهبر رقم زد. او به بدترین شکل و در محاصره نیروهای امنیتی سوژه خبری عکاسان و خبرنگاران قرار گرفت. اگر باگبو قدرت را به آرامی واگذار کرده بود می توانست در کشوری مانند آنگولا روزهای واپسین عمر را بگذراند.
|