.
چمن :
چـمن بيـشترين نقش را در تصفـيه هوا وكـاهـش آلــودگی هوا را در مـحـيط های
شـهري بـر عـهـده دارد. چـمــن را هــر 15روز يـكبار كـوتاه كرده . گرد وخاك
و ذرات مـعلـق بـر روی سـطـح بـرگ چـمن ها نـشـسته و با چمن زنی از محيط
خـارج مـی شـود.
چمـن را به عنـوان بوم نقاشـی در كاشـت فضـای سـبز اسـتفاده می كنند يعنی به
عنـوان زمـينه ی فضـای سـبز اسـتفاده می شود . برای طـراحی فضای سبز ابتدا
محـل گـل و درختـان را مشـخص مـی كنند سـپس چمن كاری را در مناطق خالی
انجام می دهننند .
بايد در كاشت چمن به چند نكته توجه داشت:
1- موقعيت جغرافيايی : سـطح شـيب دار زير درختان ، منـاطق آفـتاب گير و ...
2- آب و هوا : نـوع آب وهوا بـرای پـيدا نـوع بذر منـاسب مورد نـياز مـی باشد
3- دمـا
4- رطـوبت
5- خـاك
انواع چمن : چمن ها با رنگ های مختلف در محيط های مختلف كاشته می شود
مثل چمن هايی با رنگ های نقره اي ، آبي و ...
در هـر اقـليم چـمن منـاسب بـا آن اقـليم بـايد كاشته شود . براي كاشت چمن نوع
بـهره بـرداری چمن بـايد مـشخص شـود مـثل باغ ، ويـلا ، زمـين فـوتبال ، پارك
چـمن را يـكبـار در مـحـيط كـاشـته مـی شـود و بـا مـراقـبـت مـناسـب و خـوب تـا
هـفـت سـال در محـيط بـاقی مـی مـاند .
چـمن در پـارك : چـمن كـاری در پـارك بـرای بـهره بـرداری تـفـريـحی مـی بـاشد
در اين نـوع چـمـن كـاري بـعـد از مشـخـص شـدن مـكـان مـناسـب بـرای درخـتان
و درختـچـه ها و كـاشـت گـل هـا چـمن مـنـاسـب را پـيدا كـرده و چـمـن كـاري را
درآن محل انجام می دهنند .
زيـر سـاخت هـاي‍ی كـه بـرای كـاشـت چـمن اسـتـفاده مـی شـود مـتـفاوت می باشد
مـانـنـد زه كـشـی مـنـاسـب خـاك و ...
خـاك رس بـعـد از آبــيـاری ســفـت شـده وآب را در داخـل خـود نـگـه مـی دارد
خـاك مـنـاسـب بـرای كـاشـت چـمن بـايـد دارای خـاك رس به هـمراه ماسه و كود
مـنـاسـب باشد . بـرای چـمـن كـاری خـاك رس 70 درصـد ، مـاسـه 15 درصـد
و كـود 15 درصـد بـاشـد .
كود مـناسـب بـرای چمـن كـاری بـايـد خالی از تـخـم عـلـف هـرز يا مـواد مـانـنـد
آهـك ، مـواد اضـافـی واری شـده بـه آن مـانـنـد خـورده شـيـشـه ، كـاغـذ و مـواد
آلـوده بـه بـيـماري هـا مـانـنـد قـارچ بـاشـد .
كـود مـنـاسـب بـرای چـمـن كـاری كـود حـيـوانـی ، از حـيـوانـاتـی مـانـنـد اسـب ،
وگـوسـفـنـد مـی باشـد كـه بـعد از كاشـت بـذر چـمـن بـه انـدازه 2-3 بـرابـر قطر
بـذر كـود بـر روی آن الـك مـی كـنـنـد .
زمـان مـنـاسـب بـرای دادن كـود بـه چـمـن در فـصـول رشـد چـمـن مـانـنـد بـهـار
و پـايـيـز مـی بـاشـد در فـصـل تـابـسـتـان اگـر بـه چـمن كـود داده شـود چون در
ايـن فـصـل نـيـاز گـيـاه بـه آب زيـاد اسـت در نـتـيـجـه كود در آب به مـيزان زياد
حـل شـده وبـاعـث مـی شـود ريـشـه چـمـن بـسـوزد .
خـاك زيـر چمـن را غـلـتـك كـاری مـی كــنـنــد تا زمـيـن را صـاف كـرده و بـرای
كاشـت چـمن منـاسـب كـنند اين كار برای سـطوح شيـب دار نـيز بايد انجام شود.
مـيـزان بـذر مـورد نـيـاز در مـتـر مـربـع مـتـفـاوت مـی بـاشـد . در هـر متر مربع
50 الـ‍ی 70 گـرم بـذر اسـتـفـاده مـی شـود اگـر ايـن مـيـزان بـذر بـيـشـتر از حد
مـجـاز بـاشد رنـگ بـذر هـا زرد مـی شـود اگـر مـيـزان بـذر كـمتر از مجاز باشد
در ميـان چـمـن لـكـه لـكـه هـای خـالـی قـرار مـی گـيـرد .
فـصـول كـاشـت چـمـن در تـهران در فـصـل بـهـار از اوايـل فـرورديـن تـا اواسـط
خـرداد مـاه و در فـصـل پـايـيـز از اوايـل مـهـر تـا اواسـط آبـان مـاه برای كاشت
چـمـن مـنـاسـب مـی بـاشـد . ( بـذر چـمـن هـای كـاشـتـه شـده بـعـد از 5 – 10
روز جـوانـه مـی زنـد )
بـعـد از كـاشـت بـذر بـايـد بـه چـمـن ها آب داده شـود . آب پـاشـی بـر روی بـذر
چـمـن هـا بـا اسـتـفـاده از آب پـاش هـاي‍ی كـه آب را به صـورت ريـز و پودر در
بيـاورنـد آب را بـر روی بـذر هـا مـی پـاشـنـد .
پـس از سـبـز شـدن بـحث نـگه داری از چـمن مـطـرح اسـت اولين بـحث آبياری
چمن است درتـهران آب مـورد نـيـاز بـراي چـمـن 9 لـيـتـر بـر مـتـر مـربـع است
اگـر مـقـدار آب بـيـشـتـري بـه چـمـن داده شـود يـعـنـی بـيـشـتر از 9ليتر بر متر
مـربـع بـاعث پـوسيدگـی ريـشه وبـروز بـيمـاری هـای قـارچـی چـمـن مـی شــود
اگــر مـقــدار آب كـمـتـری بــه چـمـن بـدهـنـد يـعنـی كـمـتـر از 9 لـيـتـر بـر مـتـر
مـربـع بــاعـث پــ‍‍‍ژمـوردگـی و خــشــك شـدن چــمـن و هـمـچـنـيـن تـرك خـوردن
خـاك چــمـن مـی شـود .
مـنـابـع آب مـورد نـيـاز چـمـن از چـاه هـا ، رودخـانـه هـای مـحـلـی ، جمع آوری
آب های سـطـحـی و فـاضـلاب هـا تـهـيـه مـی شـود .
بــرای جــمـع كــردن آب ها چــاه هاي عــمـيـق زده شــده تـا آب را از عـمـق بـه
سـطـح مـنـطـقـل كـنـنـد و وارد شـبـكـه آب رسـانـی تـحـت فـشـار قـرار گـيـرد .
چمن بیشتر در طراحی پارکهای عمومی ، باغات گیاه شناسی ، استادیومهای ورزشی و زمینهای بازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته چمن جهت پر نمودن جاهای خالی ، باغچه‌های بزرگ منازل هم در نظر گرفته میشود. چمن‌ها را به دو دسته چمنهای گرمسیری و سردسیری طبقه بندی میکنند چمنهای سرد سیری که به چمنهای فصل خنک هم مشهورند ویژه مناطق سردسیری و یخبندان میباشد. چمنهای گرمسیری بهترین رشد و نمو خود را در هوای گرم (بالای30درجه سانتیگراد) دارند. چمنهای سردسیری در دو زمان کاشته می شوند یکی اوایل بهار و اوایل پائیز در مورد چمنهای گرمسیری به جزء زمانهای بسیار گرم یا بسیار سرد در هر موقعی از سال می‌توان اقدام به کشت نمود.
آماده کردن زمین چمن
اگر زمین چمن پستی و بلندی داشته باشد احتیاج به تسطیح دارد. زیرا در صورت عدم تسطیح در قسمتهای گود آب جمع شده که موجب خفگی چمن میشود و در قسمتهای بلند تیز به علت نرسیدن آب ، چمن کاملاً خشک میشود. پس از تسطیح اضافه کردن کودههای حیوانی بسیار مناسب است. در مناطق سرد سیر در اواسط پائیز به زمین کود داده میشود و در مناطق گرمسیر در هر موقعی از سال به جز ماههای بسیار گرم سال می‌توان کود دهی کرد.
نحوه کاشت بذر چمن
هنگام کاشت بذر باید توجه کرد که توزیع آن به صورت یکنواخت باشد تا چمن یکدست سبز شود. کاشت بذر نباید در روز طوفانی صورت گیرد. کاشت بذر به دو صورت میباشد. کاشت با دستگاه بذرپاش و کاشت دستی به صورت پاشش بذر. ابتدا زمین باید به چند قطعه مساوی تقسیم شود و بذر را نیز متناسب با قطعات تقسیم و هر قطعه بذرپاشی میشود. عمق کاشت بذر نیم تا یک سانتیمتر است و یا اینکه بذر را به دو قسمت تقسیم کرده ، نیمی از آن را در یک جهت و نیم دیگر را عمود بر جهت اول کشت میکنند. بعد از کاشت ، با شن کش بذر را به زیر خاک قرار می‌دهیم و پس از اینکار روی بذر را با کود دامی پوسیده می‌پوشانیم.
مراقبت‌های زراعی چمن
آبیاری: بعد از بذر پاشی آبیاری بارانی صورت می‌گیرد. و در آبیاری باید تا عمق 15 - 10 سانتیمتری کاملاً خیس شود.
کوتاه کردن چمن: چمنهای کوتاه رنگ سبز تیره بخود می‌گیرند ولی چمنهای بلند رنگ قهوه‌ای مایل به زرد دارند. چمن زنی باید از ارتفاع 5 - 3 سانتیمتری صورت گیرد. اگر کوتاه کردن بیش از روی سطح خاک باشد باعث غلبه علفهای هرز میشود.
مبارزه با علفهای هرز و بیماریها
غلطک زدن چمن: اصولأ غلطک زنی بعد از فصل زمستان صورت می‌گیرد چون یخبندان در مناطق سردسیر باعث بالا آمدن چمن از خاک شده و ریشه‌های آن از خاک جدا میگردند. غلطک زدن باعث ایجاد تماس مجدد و تثبیت چمن می‌گردد.
زردی چمن: زردی چمن ممکن است در اثر کمبود ازت باشد.
کاربرد چمن
به عنوان زمینه در برنامه فضای سبز استفاده از رنگ سبز چمن که باعث بهتر دیده شدن سایر گیاهان میشود.
چمن مکان مناسبی برای بازی بچه‌ها میباشد.
چمن در زمینهای ورزشی استفاده میشود.
چمن به عنوان یک جز از گیاهان زینتی فضاهای سبز محسوب می‌گردد.
بیشتر چمن ها در تیره Poaceae
بیشتر چمن ها در تیره Poaceae .مشخصه تیره پوآسه: تک لپه ای-برگها حالت باریک هستند(Grass)-بعضی از چمن ها نوع دیگرند.مثلا: چمن هلندی Dichodra repens و یا شبدر Trifolium از تیره Fabaceae هستند.
تعریف چمن: بیشتر چمن ها در تیره Poaceae .مشخصه تیره پوآسه: تک لپه ای-برگها حالت باریک هستند(Grass)-بعضی از چمن ها نوع دیگرند.مثلا: چمن هلندی Dichodra repens و یا شبدر Trifolium از تیره Fabaceae هستند.
● تعریف کلی چمن: اصطلاح چمن به طور عمومی Turfgraes است.و یا جمع آن Tures و یا در اصطلاح sward-یک فضای سبز پوشیده از گیاهان علفی به همراه ریشه و ریزومهای قسمت بالای خاک است که قابلیت چمن زنی و همچنین تحمل راه رفتن بر روی چمن را داشته باشد(Wear tolerance) که tolerance به معنی:تحمل پاخوری است. یک حاشیه از جاده با دامنه کو ه میتواند چمن باشد.
● تعریف lawn:
یک فضای صاف پوشیده شده با یک گیاه باریک برگ که به میزان زیادی چمن زیادی چمن زنی شده باشد.(در این تعریف چمن های معمولی بیشتر قرار دارند. (در چمن ها همیشه باریک برگ نداریم).
▪ اصطلاح چمن Green:
معمولا زمینهای مثل زمین های گلف(خیلی صاف هستند).
▪ اصطلاح چمن بریدنی:
Sodding (چمن فرش).حالتی که چمن را از روی زمین برش داده و در جاهی دیگر کشت میکنند سه حالت دارد:
۱) Blocks :
با خاک از زمین بر میدارند.
۲) حالت مربعی:
Sguares به حالت مربعی بر میدارند.
۳) Strips :
حالتی که چمن را نوار یا موکتی بر میدارند. (بیشترین استفاده در حالت Sodding.
● در مورد Sodding :
در کشور ما طیق آمار سال ۱۳۷۹ برای اولین با در سال ۱۳۷۷ در منطقه شهرداری ۱۴ تهران(در مورد چمن فرش)را بطور آزمایشی انجتم دادند.طبق بررسی های انجام شده ....کیلومتر مربع چمن فرش حدود ۱۵۰۰ تومان هزینه دارد(با تمام هزینه ها).
کشت و کار چمن معمولا در فضای شبز توصیه میشود.چمن کاری بصورت نامنظم باشد.۳ دلیل دارد:
۱) مساحت کمتر برای احداث
۲) جلوه و زیبایی بیشتری دارد ۳-هزینه کمتر
- ولی چمن زنی در حالت نامنظم سخت تر است.(در حاشیه ها).
- هر چه فضای چمن کاری نامنظم تر باشد بزرگتر به نظر میرسد(از نظر اصول طراحی).
● توصیه ها:
در چمن کاری باید فاصله ای با حاشیه ها داشته باشیم. حاشیه ها چمن شود تا حاشیه ها فاصله داشته باشد.برای اینکار از لایه های پلاستیکی(فایبرگلاس)استفاده میشود.یا اینکه توصیه میشود ارتفاع چمن کمی بالاتر از سطح زمین باشد تا نمای بیشتری داشته باشد و نیز از پوشش فایبرگلاس برای فاصله دهی تا حاشیه استفاده شود.
چمن ها در یک دسته بندی دیگر در۲ گروه :
۱) چمن های لوکس یا ظریف Luxury lawngrad
۲) گروه دیگر Utility grade
چمن های گروه اول چمن هایی هستند که ظریف هستند مانند Festuca و Agrostis
در چمن های گروه دوم که دسته معمولی هستند مانند : Lolium و Perenne.
گاهی از آمیخته های بذری استفاده میکنیم.(مخلوط چند بذر) که به آن چمن اسپرت Sport گویند.که برای شرایط و مکان های خاصی استفاده میشود.
به دو صورت چمن های آمیخته داریم:
▪ یا به شکل Seed mixtures
▪ یا به شکل Blends
تفاوت ۲شکل چمن آمیخته با هم :
۱) چمن هایی هستند که آمیخته شان حاصل دو تا چند نوع چمن هستند.ولی Blends ها یکنوع چمن ولی رقمهای مختلف.
دو حالت اول چون نوع های مختلفی از بذر ......تحمل شرایط بیشتر است و بهتر است ولیکن یکنواختی کمتر است.ولی در مورد دوم یکنواختی بیشتر است(چون رقم ها بیشتر است).از چمن های اسپرت که در بازار مرسوم است یکی Baren brng و دیگری Mommer steeg (۵تخمه.۵نوع بذر چمن داریم).گاهی در Mistare ها Blend ها را هم داریم یعنی یک Mixtare داریم.مثلا حاوی دو رقم از یک نوع+یک نوع+نوع دیگر .
ـ نکته: Blend میتواند جزء Mixtare ها باشد ولی Mixtare نمی تواند جزء Blend ها باشد.
بسته به احتیاجات مناطق مختلف با انواعمختلفی از چمن های اسپرت را داریم اما همیشه در اثر شرایط مختلف این چمن در حال تغییر است.