صفحه نخست » بخش تخصصی » روزانه های پرشین پت

دانشمندان هميشه روياهايی در سر می پروانند. معمول ترين و عالی ترين آنها يافتن درمان سرطان يا ايدز است.

اما بازآفرينی يا کلون يک ماموت پشم آلود، موجودی که ده هزار سالی است نابود شده است، کاری است پيچيده و دارای موافقان و مخالفان که دانشمندان ژاپنی با همکاری دانشنمدان روسی آن را دنبال می کنند.

دانشمندان هميشه روياهايی در سر می پروانند. معمول ترين و عالی ترين آنها يافتن درمان سرطان يا ايدز است.
اما بازآفرينی يا کلون يک ماموت پشم آلود، موجودی که ده هزار سالی است نابود شده است، کاری است پيچيده و دارای موافقان و مخالفان که دانشمندان ژاپنی با همکاری دانشنمدان روسی آن را دنبال می کنند.
به نوشته راديو اروپای آزاد/ راديو آزادی، پروفسور آکيرا ايريتانی، رئيس موسسه فنآوری پيشرفته در دانشگاه کينکی ژاپن رهبری اين طرح را بر عهده گرفته است. طرحی با پيشينه ای نزديک به ۱۳ سال با نام طرح باز آفرينی ماموت.
ايريتانی می گويد مردم اين دوره وظيفه و مسئوليت دارند جانوران نابود شده را دوباره زنده کنند زيرا بخش هايی از فرهنگ کنونی و پيشرفته ما سبب از ميان بردن محيط زيست اين جانوران شده است.
پارک پلايستوسن، واقع در دهانه رود کوليما، در شمال شرقی سيبری يک منطقه خصوصی حفاظت شده طبيعی است که در ۱۵۰ کيلومتری جنوب اقيانوس منجمد شمالی قرار دارد. اين جانداران پشم آلود زمانی در اين منطقه ساکن بودند که اکنون به عنوان منطقه زيستی بالقوه برای ماموت های آينده در نظر گرفته شده است.
سرگئی زيموف، يکی از متخصصان اين مجموعه محيط زيستی که اداره پارک را بر عهده دارد، هم اکنون با آوردن جانورانی چون گوزن قطبی، اسب وحشی و گاوميش کوهان دار، که روزگاری ساکنان اصلی اين منطقه بودند، سرگرم بازسازی زيستگاه ماموت ها است.
وی می گويد: وظيفه من آماده کردن سامانه اکوسيستم ماموتها و فراهم کردن يک زيستگاه نمونه برای آنها است و تا اينجا موفق شده ام. بنابراين اگر کسانی پيدا شوند که ديوانه وار در پی بازآفرينی ماموتها باشند، ما آمادگی داريم.
بفرماييد اين هم يک بچه ماموت!
ايريتانی در آزمايشگاه خود در ژاپن می گويد نسبت به کاميابی خود در بازآفرينی ماموت در ۵ سال آينده خوشبين است. نقشه او اينست که با درآوردن يک "تخم-ياخته" از يک فيل و جايگزين کردن «دی ان ای» يک ماموت يخ زده اين کار را پيش ببرد. از نظر تئوری به اين صورت جنينی به وجود خواهد آمد که می توان آن را در رحم يک فيل کاشت و پس از ۲۲ ماه منتظر زاده شدن نخستين ماموت بود.
فکر اين که يک نمونه از چنين جانوری پيچيده و اجتماعی را بازآفرينی کنيم و در محيطی تنها و مجزا آن را رها کنيم تا بزرگ شود، عجيب است. اين جانور چه نوع زندگی خواهد داشت و تا چه اندازه با محيط خود نامتجانس خواهد بود؟ از سوی ديگر ديرين شناسان و متخصصان محيط زيست نگرانی های اساسی نسبت به منطق اين کار و مسائل اخلاقی پشت اين طرح ابراز داشته اند. آنها همچنين اين پرسش را مطرح کرده اند که آيا بهتر نيست چنين بودجه ای را به مصرف بهبود شرايط زيستی جانوران در حال انقراض برسانيم؟ به گفته ايريتانی اين طرح توسط دانشگاه کينکی و موسسه های پژوهشی روسی و ژاپنی سرمايه گذاری شده است.
دانيل فيشر، از بخش موزه ديرين شناسی دانشگاه ميشيگان که تاکنون سه ماموت يافته شده در منطقه پيش از يخبندان سيبری را تشريح کرده است، می گويد برای يافتن يک تخم-يافته ای با شرايط خوب و مناسب که به درد کلون کردن بخورد، هنوز بايد در جستجو بود.
دی ان ای به هم ريخته
آدريان ليستر، استاد بخش ديرين شناسی موزه تاريخ طبيعی لندن همين ديدگاه را بازتاب می دهد. او می گويد دی ان ای ماموت به هم ريخته است و در عين حال نگرانی خود را از محيطی که اين جانور پشم آلود خانه خود خواهد خواند ابراز می دارد. وی می افزايد: «زيستگاه ماموت کمابيش نابود شده است واصلاً برای همين هم هست که نسل آن چندين هزار سال پيش منقرض شد. زيرا آن گونه چمنزاری که زيستگاه اين جانور در شمال بود، ديگر وجود خارجی ندارد. بنابراين ناگزير هستيم آن را در محيطی مانند قفس نگاه داريم.»
او گفت در اين صورت ماموتی خواهيم داشت پشم آلود اما با هيکلی استخوانی. وی افزود که ماموت ها مانند فيل ها جانورانی بسيار اجتماعی و با رفتارها و الگوهای ارتباطی پيچيده هستند.
«تصور کنيد چنين جانداری با اين روحيه اجتماعی را بخواهيم تک و تنها بزرگ کنيم. اساساً غيرقابل تصور است. اين جانور چه زندگی نامتجانسی خواهد داشت.»
بازنگری
ناديا لوسکوتوف، رئيس بخش دانشهای بازآفرينی در باغ وحش هنری دورلی اوماها در نبراسکا پيش تر توسط ايريتانی و گروهش استخدام شده بود. پروفسور ايريتانی از او دعوت کرد دستياری او را در دانشگاه کينکی بر عهده گيرد و در سال ۲۰۰۹ سخنرانی هايی درباره زيست شناسی محيط های حفاظت شده ارائه دهد. در اين هنگام بود که وی متوجه شد که ايريتانی می خواهد او تخم-ياخته های فيل را برای پژوهش و آبستنی مصنوعی رحم ماموت جمع آوری کند. ناديا لوسکوتوف احساس کرد نمی خواهد بخشی از اين طرح باشد.
او می گويد: به نظر من هزينه ها و منابع لازم برای چنين طرحی تضمين نشده بود. من بيشتر ترجيح می دادم هر چه سرمايه و منابع و تخصص در اين زمينه هست به مصرف حفاظت جانوران در حال انقراض برسد تا در راه بازآفرينی گونه هايی که از ميان رفته اند.
با وجود بحث و جدل در اطراف اين طرح، ايريتانی قصد دارد تابستان آينده و به سيبری برود تا شايد بتواند بافت های ماموت با کيفيت بهتر پيدا کند.