بهنوش خرم‌روز: بعد از زلزله بسیار شدید ژاپن، در بسیاری از کشورهایی که ساحلی در اقیانوس آرام دارند، مانند آمریکا، هشدار سونامی اعلام شد. مردم ساکن سواحل اقیانوس آرام بیم آن داشتند که هر لحظه موج‌های بلند از راه برسند. به گزارش دیسکاوری، بعد از اعلام هشدار، بسیاری از مردم انتظار امواج را می‌کشیدند. آنها روی سگ‌هایشان حساب می‌کردند و تصمیم داشتند به محض این که سگها رفتاری غیرعادی نشان دادند یا از محل گریختند، پا به فرار بگذارند، اما اتفاقی نیفتاد.
بارها شنیده‌ایم که حیوانات زودتر از ما متوجه حوادث طبیعی می‌شوند. در واقع هر بار در محلی فاجعه‌ای طبیعی اتفاق می‌افتد، سیل، زلزله، سونامی و مانند آن، موجی از داستان‌های گوناگون در مورد رفتار غیرعادی حیوانات، به خصوص حیوانات خانگی و حیوانات مزارع به راه می‌افتد که همگی گویای این هستند که قبل از حادثه، حیوانات رفتارهای عجیب و غریبی از خود نشان داده‌اند. حتی بعد از سونامی سال 2004/ 1383 اعلام شد که هیچ حیوانی بر اثر سونامی نمرده و احتمالا دلیلش این است که آنها قبل از حادثه خود را به مناطق مرتفع رسانده و جان سالم به در برده‌اند.
اما آیا واقعا حیوانات چنین توانایی دارند؟ و اگر دارند، طبیعت این توانایی چیست؟ برخی می‌گویند این یک ادراک فراحسی (ایی.اس.پی) یا یک حس ششم مرموز است. برخی دیگر هم آن را یک پدیده زیست‌شناختی طبیعی می‌دانند. به اعتقاد گروه دوم، حیواناتی که می‌توانند زلزله یا سونامی را پیش‌بینی کنند، لزوما حواسی بیشتر از انسان ندارند، بلکه فقط حساسیت بالاتری دارند. این که حیوانات حواس قوی‌تری در مقایسه با انسان دارند، بارها و بارها در مطالعات علمی به اثبات رسیده است. سگها حس بویایی بسیار قوی دارند، پرنده‌ها می‌توانند با استفاده از نشانه‌های فلکی، مسیر خود را پیدا کنند و مسیرهای طولانی را بپیمایند و خفاش‌ها می‌توانند از روی انعکاس صدا، محل غذا را پیدا کنند. بنابراین به نظر می‌رسد که برخی افراد، حساسیت بالا را با توانایی مرموز و ناشناخته اشتباه می‌گیرند.
حیوانات ممکن است ارتعاشات غیرعادی یا تغییر در فشار هوایی را که از یک سمت می‌آید، حس کنند و نتیجه بگیرند که باید در جهت مخالف فرار کنند. اگر قبل از زلزله گله‌ای حیوانات به سمتی بگریزند، دلیلش به سادگی می‌تواند این باشد که یک یا دو عدد از آنها، احساس خطر کرده‌اند. بقیه، فقط پیروی می‌کنند و فرار گروهی آنها اصلا بدان معنا نیست که تمام این حیوانات از نیرویی فوق‌العاده برخوردارند، آنها فقط از غریزه‌ای پیروی می‌کنند که به آنها می‌گوید با گله همراه شوند.
خوشبختانه با فناوری مدرن امروز، تنها چند ثانیه بعد از وقوع زلزله، هشدار سونامی اعلام می‌شود که در مواردی تا چند ساعت زمان به افراد می‌دهد تا محل را به موقع ترک کنند. بنابراین، اگر در شرایط بحرانی قرار گرفتید، بهتر است به جای تماشای حیوانات و انتظار کشیدن، سری به اینترنت بزنید، چون قابل اعتمادتر و البته برای ما قابل فهم‌تر است.