بچه که بودیم لذت دیدن پرنده ها همراه با تلاش برای شکار آنها با تیر وکمان بود،در آن زمان انواع پرنده گان را در دستان خود لمس می کردیم و در می یافتیم که آنها با هم متفاوت هستند،اما افسوس که آن پرنده در دستان ما دیگر مرده بود. افسوس که درآن زمان که تازه شروع آشنایی ما با پرندگان بود کسی نبود تا به ما آموزش دهد تا دنیای پرندگان را دریابیم و آن را علمی و زیبا ببینیم.
مدتها طول کشید تا با فعالیت پرنده نگری آشنا شدم. اکنون دیگر وقتی پرنده ای می بینم هزاران موضوع علمی در ذهنم نقش می بندد ، نامش چیست؟ نراست یا ماده،؟چه رفتار جالبی دارد، صداش چه زیباست، کجا لانه می سازد؟ از کجا به اینجا مهاجرت کرده و به کجا میرود ؟...... چگونه می توان از این مخلوق زیبای خداوند حفاظت کرد؟
فراموش نکنیم که حفاظت از محیط زیست و زیستمندان آن در دنیای امروز به عنوان شاخصی اصلی برای طبقه بندی کشورهاست. و ما رتبه ی خوبی نداریم (147ام در جهان). من به این اصل معتقدم که اگر به فرزندانمان آموزش دهیم که به موجودات و طبیعت احترام بگذارند، احترام آنها نسبت به خود را در آینده تضمین کرده ایم.
پرنده نگری تفریحی است علمی، که در دنیا بیش از 200 سال سابقه دارد
این فعالیت دراصل از زیرشاخه های بوم گردی (اکوتوریسم) است که درحال حاضر به پرطرفدارترین و پردرآمدترین فعالیت نسبت به سایر شاخه های اکوتوریسم مبدل شده است. دلیل این امر را می تواند در موارد زیر جستجو کرد:
پرنده ها موجوداتی بسیار زیبا و متنوع اند که همیشه و در همه جا هستند. (حتی در شهرهایی مثل تهران با رکورد بیش از 140 گونه پرنده).
پرنده نگری نیازی به تحصیلات دانشگاهی خاص ندارد و همه می توانند یک پرنده نگر خوب و حرفه ای باشند. کمااینکه اغلب پرنده نگرهای حرفه ای دنیا جانورشناس یا کارشناس محیط زیست نیستند.
پرنده نگری تفریحی است خانوادگی که همه افراد فارغ از سن و جنس می توانند از زیبایی آن لذت ببرند.
پرنده نگری در بسیاری از کشورهای دنیا تفریحی بسیار مناسب برای افراد بازنشسته و مسن است تا بدین وسیله روحیه جوان و شادابی داشته باشند.
در پرنده نگری منظور از پرنده، گونه های وحشی و آزاد هستند و پرندگانی مانند مرغ و خروس، بوقلمون یا پرندگان قفسی مد نظر نیست.
درکشور ایران بیش از 520 گونه پرنده رکورد شده است و در همه استانهای آن می توان تورهای پرنده نگری برگزارکرد. این بدان معناست که این فعالیت می تواند درآمد بالایی برای کشور و البته جوامع محلی درپی داشته باشد.
بسیارند افراد علاقه مندی که صرفا به این دلیل که در ابتدا نمی توانند یک چکاوک را از یک سنگ چشم تشخیص دهند وارد دنیای پرنده نگری نمی شوند. یا شاید یادگیری بعضی نامها و اصطلاحات نامانوس مربوط به پرندگان برای آنها دشوار باشد. اما حتی کسانی که ادعا می کنند تفاوت بسیاری پرندگان را نمی دانند، مسلما عقاب، کبوتر، اردک، جغد و بسیاری از پرندگان را می شناسند و در حقیقت زمینه شروع کار را دارند.
روش های شناسایی پرندگان ساده است. شرط انجام این کار مهیج داشتن حوصله و پشتکار و رعایت سکوت وآرامش در طبیعت است. از هیچکس انتظار نمی رود که در وهله اول هر پرنده ای را می بیند بدرستی شناسایی کند. اما در اینکار باید آموخت که چگونه ببینیم و بشنویم . درصورت امکان بهتر است در آغاز با افراد باتجربه همسفر شویم تا راه و روش کار صحیح پرنده نگری را بیاموزیم.
*مدرس پرنده نگری