واژه فیتوریزه مغذی‌ها یا فتوكمیال‌ها به مواد مغذی اطلاق می‌شود كه از مواد گیاهی گرفته می‌شوند و می‌توانند از بدن انسان حفاظت كنند.
به نظر می‌رسد تركیب ابتدایی موجود در گیاهان موسوم به «فتیوها» می‌توانند از بدن ما مراقبت كرده و با بیماری‌هایی همچون سرطان مقابله كنند؛ سیستم ایمنی بدن را تقویت كرده و با فعالیت به عنوان آنتی‌اكسیدان‌ها به سلامت قلب نیز كمك كنند، اما چه گیاهانی باید بخوریم تا از این مزایا بهره‌مند شویم.
به گزارش روزنامه اكسپرس پزشكان می‌گویند: تمام انواع سبزیجات و میوه‌ها در این زمینه مفید هستند و باید مصرف شوند اما در این میان 10 گیاه خوراكی مهم به لحاظ خواص آنی اكسیدانی و مفید برای مقابله با بیماری‌ها شناخته شده‌تر هستند و مصرف آنها بیشتر توصیه می‌شود.
اولین گیاه خوراكی «سویا» است. سویا به دلیل دارا بودن ماده‌ای به نام «جنستین» خواص ضدسرطانی فوق‌العاده‌ای دارد و همچنین حاوی فتیواستروژن است كه خطر ابتلا و پیشرفت سرطان پروستات را كاهش می‌دهد و همچنین تركیبی به نام ایزوفلاوون را دارد كه برای مقابله با سرطان سینه مفید است.
گیاه بعدی «گوجه فرنگی» است. رنگ گوجه فرنگی به دلیل ماده‌ای به نام «لیكوپن» است كه یك كاروتنوئید است و رشد برخی از سرطان‌ها را كاهش داده یا سركوب می‌كند. همچنین در تقویت قدرت بینایی، سیستم ایمنی بدن و كاهش عوارض پیری مفید است.
گیاه بعدی «كلم بروكلی» است كه یك فیتور ریزمغذی است و خاصیت آنتی اكسیدانی دارد. آنتی اكسیدان‌ها با مولكول‌های مضر رادیكال آزاد مقابله كرده و خاصیت سم زدایی دارند.
«سیر» هم در این گروه گیاهان مفید قرار می‌گیرد. سیر یك منبع خاص غنی از نوعی فیتوریزمغذی‌ها موسوم به تركیبات ارگانوسولفور است كه خواص ضد التهابی و آنتی اكسیدانی دارد و به كنترل كلسترول نیز كمك می‌كند. همچنین ریز مغذی‌های موجود در سیر خاصیت ضد باكتریایی و ضد قارچی دارند.
گیاه مفید بعدی دانه‌های «كتان» است كه به لحاظ تعدیل كردن هورمون‌های زنانه، بهبود قدرت باروری و كاهش علائم پیش از قاعدگی و نیز پیشگیری از سرطان سینه شناخته شده و معروف است. ریزمغذی‌های موجود در دانه كتان همچنین در پیشگیری از دیابت نوع دوم مفید هستند.
«مركبات» نیز در این گروه از گیاهان بسیار مفید قرار می‌گیرند. ریزمغذی‌های مفید موجود در مركبات شامل آلكالوئیدها، فلاوونوئیدها، فنول‌ها و تانیس‌ها هستند كه همگی خواص، ضد سرطانی، آنتی اكسیدانی و ضدالتهابی دارند.
«میوه‌های جالیزی» مثل هندوانه و طالبی نیز سرشار از ریزمغذی‌های گیاهی مفید هستند كه به ویژه برای سلامت قلب و عروق كاربرد دارند.
گیاه خوراكی بعدی «توت آبی» یا گیاه «قره قاطی» است. توت آبی سرشار از نوعی تركیب به نام آنتوسیانین است كه عامل رنگ آبی این میوه است. این تركیب، التهاب را كاهش می‌دهد از بدن در برابر سرطان محافظت می‌كند و برای سلامت چشم، عروق سرخرگی و مغز نیز مفید است.
دو گیاه خوراكی باقی مانده و بسیار مفید در این فهرست «سیب زمینی شیرین» و «فلفل تند» هستند كه خواص آنتی اكسیدانی قوی دارند. فلفل تند حاوی تركیبی موسوم به «كاپساسیسین» است كه باعث تندی زیاد فلفل می‌شود. این تركیب متابولیسم را تقویت می‌كند، موجب آزاد سازی آندروفین‌ها می‌شود، در رشد سلول‌های سرطانی اختلال ایجاد می‌كند و مانع از لختگی خون می‌شود. فلفل تند هم چنین سرشار از ویتامین «C» است.