صفحه نخست » بخش تخصصی » سلامت

خال یک اصطلاح عمومی است که طیف وسیعی از ضایعات پوستی را دربرمی‌گیرد. این ضایعات در اثر بر هم خوردن ترکیب طبیعی ساختمان پوست به وجود آمده و ناشی از کاهش یا عملکرد غیرطبیعی یک یا چند بافت می‌باشند. خال‌ها براساس نوع بافت غیرطبیعی نامگذاری می‌شوند؛ مانند خال سلول رنگدانه‌ ساز، خال عروقی، خال چربی و … بنابراین آنها می‌توانند به شکل‌ها و رنگ‌های متنوع، در نقاط گوناگون بدن و در سنین مختلف تظاهر کنند. اما خالی که از همه شایع‌تر است و همه آن را می‌شناسند، خال سلول‌های رنگدانه‌ ساز می‌باشد. تقریباً همه افراد این نوع خال را دارند و در بعضی‌ها تعداد آن به ۴۰ عدد یا حتی بیشتر می‌رسد. بیشتر مردم فکر می‌کنند خال‌ها فقط به شکل لکه‌های قهوه‌ای تیره هستند؛ در حالی که تنوع گسترده‌ای از نظر شکل ظاهری دارند. گاهی وجود خال از نظر ظاهری لطمه‌ ای به زیبایی فرد نمی زند، ولی بعضی خال‌ها ظاهر ناخوشایندی دارند. خال‌ها به تنهایی یا به صورت گروهی می‌توانند در هر جایی از بدن ظاهر شوند. نکته مهم اینکه آنها یک شکل نیستند. برخی همسطح و بعضی برجسته و گوشتی؛ همچنین ممکن است همرنگ پوست و یا به رنگ صورتی، قهوه‌ای روشن، قهوه‌ای تیره و حتی آبی مایل به سیاه، یکنواخت و یا نقطه نقطه باشند. خال‌ها می‌توانند گرد یا بیضی و یا شکل نامنظم داشته باشند. گاهی روی بعضی خال‌ها چند تار مو دیده می‌شود.

انواع خال
خال‌ها انواع مختلفی دارند که احتمال سرطانی شدن بعضی از آنها بیشتر است. ملانوم که خطرناک‌ ترین سرطان پوستی است، می‌تواند روی بعضی از انواع خال ایجاد شود. خال‌های مادرزادی با قطر بیشتر از ۲۰ سانتیمتر، بالاترین خطر را از نظر تبدیل شدن به سرطان پوستی ملانومای بدخیم دارند. احتمال تبدیل غیرعادی به شکل (دیس پلاستیک) نیز زیاد است. ابتلا به این نوع خال زمینه ارثی دارد.

چرا خال به وجود می‌آید؟
رنگ قهوه‌ای و یا سیاه خال‌ها مربوط به سلول‌های رنگدانه‌ سازی است که رنگدانه‌ای به نام ملانین آنها را می‌سازند. علت تشکیل خال دقیقا مشخص نیست. پیدایش خال احتمالاً به زندگی قبل از تولد باز می‌گردد! اکثر خال‌ها در ۲۰ سال اول زندگی ظاهر می‌شوند. بعد از سن ۳۵ سالگی احتمال پیدایش خال جدید کمتر است. هر خال، الگوی رشد خاص خود را دارد. آنها معمولاً ابتدا مسطح و صاف و به رنگ قهوه‌ای یا سیاه (شبیه کک و مک) هستند و با گذشت زمان به کندی بزرگ و برجسته و کمرنگ می‌شوند. البته بعضی خال‌ها ممکن است اصلاً تغییری نکنند و بعضی هم نهایتاً خود به خود محو می‌شوند. دوره متوسط این تغییرات حدود ۵۰ سال است. بعد از تماس با نورخورشید، در سنین نوجوانی و جوانی، هنگام حاملگی و یا به دنبال مصرف برخی از داروها، خال‌ها ممکن است تیره‌تر و بزرگ‌‌تر و یا خال‌های جدید ظاهر شوند.

آیا تمام ضایعات رنگی پوست خال می‌باشند؟

اگر پوست‌ تان را از نزدیک نگاه کنید، ممکن است متوجه لکه‌های تیره‌ای شوید که خال نیستند. کک و مک شایع‌ترین نوع این لکه‌هاست و برعکس خال، ابعاد آنها بندرت از چند میلیمتر بیشتر می‌شود. البته بعضی اوقات با وصل شدن لکه‌ها ممکن است آنها بزرگ‌ تر از حد معمول به نظر برسند. تماس با نورخورشید می‌تواند لکه‌ها را تیره‌تر کند و در زمستان کاملاً محو شوند. در حالی که خال در همه جایی از بدن می‌تواند ایجاد شود، کک و مک به طور معمول محدود به نواحی روباز بدن که آفتاب می‌خورند (مثل صورت، گردن و قسمت فوقانی پشت) می‌باشد. افراد دارای پوست روشن و مو قرمزها به آسانی و خیلی زود دچار کک و مک می‌شوند. بعد از رسیدن به سنین میانسالی، ضایعات دیگری ممکن است ظاهر شوند که خال نیستند. گاهی برجستگی‌های زگیل شکل به رنگ قهوه‌ای در صورت یا تنه ظاهر می‌شوند که به نظر می‌رسد مثل یک قطعه آدامس به پوست چسبیده‌اند. این برجستگی‌ها کراتوز سبورئیک می‌باشند. گاهی لکه‌های آفتابی روی مچ دست‌‌ها، ساعد ظاهر می‌شوند که بدخیم نیستند.

دکتر امیرهوشنگ احسانی

زیبــا شــو دات کام