عفونت خون یا سپسیس (sepsis) وضعیتی است که در آن بدن با یک عفونت جدی می جنگد. اگر شما دچار عفونت خون شوید، در وضعیت کاهش فشار خون که به آن شوک می گویند خواهید بود. عفونت خون یا به دلیل سیستم های دفاعی بدن و یا به دلیل مواد سمی که توسط عوامل عفونی مثل باکتری، ویروس و یا قارچ ها تولید می شوند، ایجاد می گردد.
علت سپسیس
میکروب های زیادی می توانند باعث
عفونت خون شوند که از بین آنها باکتری ها مهمترین عامل هستند.
عفونت ریه (پنومونی)، عفونت مثانه و کلیه، عفونت پوست، عفونت های شکمی مثل التهاب آپاندیس و یا عفونت های مناطق دیگر مثل مننژیت می توانند منتشر شده و به سپسیس تبدیل شوند.
عفونت های بعد از جراحی ها هم می توانند باعث سپسیس شوند.
افرادی که در معرض خطر ابتلا قرار دارند
- افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به دلیل بیماری هایی مثل سرطان یا ایدز از کار افتاده است.
- افرادی که سیستم ایمنی آنها هنوز کامل نشده، مثل بچه های خردسال. در این گونه بچه ها باید به محض مشاهده علائم عفونت مثل تب، مصرف آنتی بیوتیک شروع شود و در صورت لزوم در بیمارستان بستری شوند.
- افراد بسیار جوان و خیلی پیر.
- هر کسی که پیوند عضو انجام داده باشد.
- کسانی که شیمی درمانی می شوند و اشعه دریافت می کنند.
- افرادی که بیماری‌های طولانی مدت دارند، مثل ایدز یا دیابت.
- افرادی که آسیب ها و یا سوختگی های شدید دارند.
- افرادی که دارای عفونت هستند.
علائم سپسیس
- حرارت بدن بالا و پایین می رود
- لرز
- افزایش ضربان قلب و تنفس
- کاهش سطح هوشیاری، هذیان گویی و گیجی
- خونریزی های کوچک زیر پوستی که هم می تواند به صورت تغییر رنگ پوست و هم به صورت نقطه های کوچک قرمز باشد.
- درد مفاصل مثل ستون مهره ها، مچ دست، ران، آرنج و زانو
یکی دیگر از دلایل افزایش مرگ و میر ناشی از
عفونت خون این است که پزشکان شروع به درمان سرطان ها و پیوند اعضاء کرده اند و در این درمان ها از داروهایی استفاده می شود که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند
چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر کدام از علائم سپسیس را مشاهده کردید و یا اگر در هر کدام از وضعیت های زیر بودید به پزشک مراجعه کنید.
- در حال شیمی درمانی و یا درمان با اشعه هستید.
- پیوند عضو شده اید.
- ایدز داشتید.
- کودک زیر دو ماه که تب، بی حالی، کاهش اشتها، تغییر در رفتار طبیعی، راش غیر معمول دارد.
معاینات و آزمایشات
1- آزمایش خون بوسیله یک سوزن که در ساعد یا بازو وارد شده و مقداری خون در چند لوله آزمایش می گیرند و آزمایش می شود که آیا تعداد گلبول های سفید بالا رفته یا نه ؟
2- ممکن است خون به آزمایشگاه فرستاده شود و در محیط های مخصوص کشت داده شود تا ببینند که آیا باکتری رشد می کند یا نه؟ معمولاً جواب آزمایش 24 ساعت بعد مشخص می شود به این کار کشت خون می گویند.
3- ممکن است از مخاط، ادرار، مایع نخاعی و یا مواد درون آبسه نمونه گیری شود تا میکروب را درون آنها مشاهده کنند.
4- تست های دیگری که ممکن است درخواست شود، یک عکس رادیولوژی سینه برای عفونت ریه و یک سی تی اسکن شکم برای عفونت شکم است.
سی تی اسکن یک سری عکس های رادیولوژی است که از زوایای مختلف گرفته شده و بوسیله کامپیوتر کنار هم قرار داده می شود تا بتوان اجزاء درون شکم را دید.
درمان
1- شاید لازم باشد برای شما اکسیژن گذاشته شود، بدین صورت که ماسکی روی دهان شما گذاشته شده و یا از طریق لوله ای از کنار بینی‌تان، به شما اکسیژن داده می شود.
2- طبق نتایج تست ها، پزشک دارو تجویز می کند که می تواند شامل آنتی بیوتیک هایی که از طریق وریدی داده می شوند باشد. معمولا از آنتی بیوتیک هایی استفاده می شود که طیف وسیعی از باکتری ها را از بین می برند، چون معمولا معلوم نیست که کدام باکتری باعث بیماری شده است.
به محض اینکه جواب کشت خون، نوع باکتری را معلوم کرد، پزشک آنتی بیوتیک مخصوص آن باکتری را تجویز می کند.
3- ممکن است پزشک دستور تزریق سرم وریدی را بدهد تا حجم خون را افزایش دهد.
4- اگر نتایج آزمایشات، عفونت شکمی را نشان دهد، معمولا بوسیله سوزن یا جراحی خارج می شود.
به دلیل افزایش استفاده آنتی بیوتیک ها برای بیماری هایی که ویروسی بوده و نیازی به آنتی بیوتیک ندارند، تعداد زیادی از باکتری ها نسبت به آنتی بیوتیک ها مقاوم شده اند. این باعث سخت شدن درمان
عفونت خون شده است.
وقی هم درمان سخت شود، باعث مرگ بیمار خواهد شد.
یکی دیگر از دلایل افزایش مرگ و میر ناشی از
عفونت خون این است که پزشکان شروع به درمان سرطان ها و پیوند اعضاء کرده اند و در این درمان ها از داروهایی استفاده می شود که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند.
منبع : سایت دانشگاه علوم پزشکی بوشهر