بررسی بیماری کلیه در گربه CKD در بیمارستان پرشین پت
درمان و کنترل بیماری مزمن کلیه (CKD) در یک گربه ۷ ساله با سابقه مصرف غذای خشک بی‌کیفیت: گزارش یک مورد
چکیده
زمینه و هدف: بیماری مزمن کلیه (Chronic Kidney Disease) یک اختلال پیشرونده و غیرقابل برگشت است که به‌طور شایع در گربه‌های میانسال و مسن مشاهده می‌شود. عوامل تغذیه‌ای، به‌ویژه مصرف طولانی‌مدت غذای خشک بی‌کیفیت، می‌تواند در بروز و پیشرفت آن نقش داشته باشد.
شرح مورد: یک گربه پرشین ۷ ساله با علائم بی‌اشتهایی، کاهش وزن، پرنوشی، پرادراری و بی‌حالی به بیمارستان دامپزشکی پرشین پت مراجعه کرد. سابقه تغذیه شامل مصرف غذای خشک ایرانی بی‌کیفیت برای بیش از شش سال بود. در معاینه بالینی، دهیدراتاسیون متوسط، کاهش توده عضلانی و بوی اورمیک دهان مشاهده شد. آزمایش خون افزایش BUN، کراتینین و فسفر سرم را نشان داد. آزمایش ادرار ایزواستنوری و سونوگرافی کاهش اندازه کلیه و افزایش اکوژنیسیته پارانشیم را مشخص کرد. بر اساس طبقه‌بندی IRIS، بیماری در مرحله ۳ CKD تشخیص داده شد.
درمان و پیامد: درمان شامل سرم‌تراپی زیرجلدی، اتصال‌دهنده فسفات، رژیم غذایی درمانی کلیوی، داروی ضد فشار خون (آملودیپین)، محرک اشتها (میرتازاپین) و مکمل اسیدهای چرب امگا-۳ بود. بهبود علائم بالینی در عرض دو هفته مشاهده شد و پارامترهای آزمایشگاهی پس از یک ماه تثبیت شدند. پایش منظم هر ۴–۶ هفته توصیه شد.
نتیجه‌گیری: تشخیص زودهنگام و درمان جامع شامل اصلاح رژیم غذایی و مراقبت حمایتی، می‌تواند کیفیت زندگی و طول عمر گربه‌های مبتلا به CKD را به‌طور قابل توجهی بهبود بخشد. آموزش صاحبان حیوانات در خصوص تغذیه مناسب نقش کلیدی در پیشگیری دارد.
واژگان کلیدی
بیماری مزمن کلیه، گربه، نفرولوژی دامپزشکی، مدیریت تغذیه، گزارش مورد
مقدمه
بیماری مزمن کلیه یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر و کاهش کیفیت زندگی در گربه‌ها، به‌ویژه در سنین بالای ۷ سال، محسوب می‌شود. این بیماری با تخریب پیشرونده نفرون‌ها مشخص می‌شود که منجر به آزوتِمی، عدم تعادل الکترولیتی و بروز علائم سیستمیک می‌گردد. طبقه‌بندی بیماری بر اساس دستورالعمل IRIS در چهار مرحله انجام می‌شود.
عوامل متعددی در بروز CKD نقش دارند که تغذیه نامناسب از جمله مهم‌ترین آن‌هاست. مصرف طولانی‌مدت غذای خشک بی‌کیفیت با پروتئین نامرغوب، فسفر بالا و رطوبت پایین می‌تواند سبب شروع زودهنگام و پیشرفت سریع بیماری شود. این گزارش به شرح یک مورد CKD مرحله ۳ در گربه‌ای با سابقه تغذیه نامناسب پرداخته و روند تشخیص و درمان را بیان می‌کند.
مواد و روش‌ها
۱. مشخصات و شرح حال بیمار: گربه پرشین ۷ ساله با سابقه مصرف غذای خشک ایرانی بی‌کیفیت به مدت بیش از ۶ سال.
۲. معاینه بالینی: دهیدراتاسیون حدود ۶٪، کاهش توده عضلانی، مخاط کم‌رنگ، بوی اورمیک دهان، HR=180 bpm، RR=28 bpm، T=38.2°C.
۳. آزمایش‌ها: BUN=92 mg/dL، کراتینین=4.2 mg/dL، فسفر=7.8 mg/dL، پتاسیم=3.5 mEq/L، USG=1.012.
۴. سونوگرافی: کوچک شدن کلیه‌ها و افزایش اکوژنیسیته قشر کلیه.
۵. تشخیص: بیماری مزمن کلیه مرحله ۳ بر اساس IRIS.
نتایج
پروتکل درمانی شامل: سرم‌تراپی زیرجلدی، رژیم غذایی درمانی کلیوی، آلومینیوم هیدروکسید به‌عنوان اتصال‌دهنده فسفات، آملودیپین برای کنترل فشار خون، میرتازاپین به‌عنوان محرک اشتها و مکمل امگا-۳.
پس از ۲ هفته، بهبود اشتها و کاهش بی‌حالی مشاهده شد. در هفته چهارم، مقادیر BUN و فسفر کاهش یافت.
بحث
اگرچه CKD قابل برگشت نیست، اما با تشخیص زودهنگام و مداخلات درمانی مناسب، می‌توان روند پیشرفت آن را کند کرد. محدودیت فسفر رژیم غذایی نقش کلیدی در کاهش سرعت پیشرفت بیماری دارد. این مورد نشان داد که مصرف طولانی‌مدت غذای خشک بی‌کیفیت خطر ابتلا به CKD را افزایش می‌دهد.
نتیجه‌گیری
مدیریت CKD در گربه‌ها نیازمند اصلاح تغذیه، درمان دارویی و آموزش صاحب حیوان است.
منابع
1. IRIS (International Renal Interest Society). دستورالعمل مرحله‌بندی CKD در گربه‌ها، ۲۰۲۴.
2. Polzin DJ. Chronic Kidney Disease in Small Animals. Vet Clin North Am Small Anim Pract. 2011;41(1):15–30.
3. Sparkes AH, et al. ISFM Consensus Guidelines on the Diagnosis and Management of Feline Chronic Kidney Disease. J Feline Med Surg. 2016;18(3):219–239.
4. Elliott J, Barber PJ. Feline chronic renal failure: clinical findings in 80 cases diagnosed between 1992 and 1995. J Small Anim Pract. 1998;39(2):78–85.