جیره غذایی توصیه شده برای سگها بر اساس هر کیلو وزن بدن حیوان در هر روز :

 

مواد معدنی و ویتامینها

جیره غذایی مورد نیاز توصیه شده برای سگها بر اساس هر کیلوگرم وزن بدن حیوان در هر روز *****

توضیح:سگ به کربو هیدرات بصورت خالص نیاز ندارد لکن بعنوان یک ترکیب متداول و مناسب جهت تامین انرژی جیره در اکثرغذاهای سگ استفاده میشود .کربو هیدرات امکان دارد در تولید مثل سگها تاثیر داشته باشد

دوما:پس از تغذیه نوزادان بایک شیر صنعتی که فقط حاوی Cho`pro,Fat بودچنین استدلال کرد که شیر طبیعی باید حاوی مواد ناشناخته دیگری هم باشد .

 لوما: او نیز موشها را فقط با پروتئین شیر (کازئین)قند شیر.چربی شیر و املاح معدنی تغذیه نمود و مشاهده نمود که همگی آنها در مقابل گروه شاهد مردند و به نتیجه مشابه نتیجه دوما رسید .

فونک ماده ای که دودانشمند نامرده نتوانستند بیایند را ویتا نامید و چون معتقد بود در این ماده آمین وجود دارد آنرا ویتامین نامید .

ویتامین

     ویتامین ها به دو دسته ویتامین های محلول در آب و محلول در چربي تقسیم می شوند که ویتامین های محلول در آب دارای عناصر کربن .هیدروژن .اکسیژن .نیتروژن ودربعضی موارد گوگرد یا کبالت می باشند .

      این ویتامین ها برخلاف ویتامین های محلول درچربی ازراه ادراردفع می شوند.

      ویتامین های محلول درچربی فقط دارای عناصر کربن .اکسیژن وهیدروژن می باشند. بعضی ازویتامین ها به صورت پروویتامین یا پیش ویتامین وارد بدن می شوندو سپس به ماده

فعال بیولوژیکی تبدیل می گردند. مثلا کاروتن دردیواره روده به ویتامین   تبدیل می شود ویا 7- دهیدروکلسترول پس از تابش اشعه ماوراء بنفش آن در می آید.

     اسیدفولیک یا فولاسین موجود درغذا احتمالا درداخل سلول به وسیله اسید اسکوربیک ونیاسین به شکل فعال بیولوژیکی خود تبدیل می شود ویا تریپتوفان درکبد به نیاسین مبدل می گردد .

ویتامین های محلول درآب

ویتامین  C

   این ویتامین به دوصورت    و  اسکوربیک اسید وجود دارد که نوع   آن درغذاها وجود دارد وبه راحتی برای بدن قابل استفاده است .نوع    (اسید آرابواسکوربیک یا اسید ایزواسکوربیک) درمقادیرکمی جذب می شود وبا آنکه دارای خاصیت ضداسکوربوتی است (سولفات اسید اسکوروبیک نیزدارای خاصیت ضداسکوربوتی می باشد) بقیه خصوصیات ویتامین   رادارا نیست .به همین دلیل نیزبه آن اسید اریتروبیک می گویند تابه عنوان یک ویتامین به شمارنیاید . ویتامین   یک مونوسا کارید 6کربنه بافرمول             است که ترکیب دارای فعالیت بیولوژیکی آن دهیدرواسیداسکوربیک (              )می باشد ودارای 2 هیدروژن کمتراست .عمل تبدیل نوع غیرفعال به نوع فعال درکلیه ها انجام می گیرد.

    هرگاه فرم فعال دوباره اکسید شود اسید دی کتوگلوتامیک به دست می آید که دارای خاصیت ضداسکوربوتی نیست .( شکل صفحه بعد نگاه کنید)

 

    سگ درمیکروزوم های سلول های کبدی خود دارای آنزیمی برای ساخت اسیداسکوربیک ازگلوکز می باشند ولی انسان وحیواناتی مثل میمون .خوکچه هندی .ماهی های قزل آلا و کپور .بلبل وخفاش میموه خوارچنین آنزیمی را ندارند .

     ویتامین    به روش انتشار ساده ویا مکانیسم انتقالی که به سدیم نیازدارد درقسمت بالای روده جذب می شود وازغدد فوق کلیوی .کلیه ها. کبد. طحال .عضلات .شش ها. چشم . بیضه ها ومغز ذخیره می شود. میزان ذخیره ویتامین   برحسب هر100 میلی گرم ازبافت های فوق عبارتست از:

           کلیه                < کبد                  < طحال                  < فوق کلیه

 

     اسید دی کتوگلوماتیک                      دهیدرواسید اسکوربیک                          

       (غیرقابل برگشت)                              (نوع فعال)                        احیاء

     ویتامین   برخلاف اغلب ویتامین های محلول درآب به عنوان یک کاتالیزور عمل مشخصی ندارد و به عنوان قسمتی ازیک آنزیم یا یک ساختمان به شمار نمی آید.

 

اعمال

    1-نقشی که مختص این ویتامین است عبارتست ازسنتزکلاژن یابافت همبند(سیمان بین سلولی) به طوری که دربیماری اسکوربوت سلول های فیبروبلاست بافت های پیوندی کلاژن تشکیل نمی گردد.کلاژن ماده پروتئینی است که ازآمینواسیدهای به نام های هیدروکسی پرولین (   ازآمینواسیدهای کلاژن) وهیدروکسی لیزین تشکیل شده است که این مواد ازطریق غذا به بدن وارد نمی شوند و بدن به وسیله هیدروکسیله کردن زنجیره آمینواسیدها درحضوراسیداسکوربیک آنهاراسنتزمی نماید. ساختار پایه استخوان های بلند ازکلاژن تشکیل شده است که درصورت عدم کفایت ویتامین  درزمان تشکیل ممکن است استخوان سازی به طورناقص انجام شود و درهنگام کلسیفیکاسیون استخوان توانایی حفظ کلسیم وفسفررا دارا نباشد .

2- نقش درتشکیل عاج دندان (درنبود این ویتامین استحکام دندان ها نیزکاهش می یابد).لایه عاج دندان ازیک توده سلولی به نام ادونتوپلاست تولید می شود که دربیماری اسکوربوت این لایه تشکیل نمی شود.

3-دخالت درسنتز ومتابولیسم بعضی ازموادضروری بدن مثلا درجذب اسید آمینه تیروزین وتولید تیروکسین (بنابراین درتنظیم متابولیسم پایه نقش دارد) ویا دخالت درمتابولیسم فنیل آلانین که در تولید هورمون آدرنالین نقش دارد.

 

                                          تیروکسین                            تیروزین + ید

4- دخالت درسنتزبسیاری ازانتقال دهنده های امواج عصبی تورم مفاصل وخونریزی های زیرپوستی جزئی دیده شده است .

    درنوزادانی که ازشیرمادرتغذیه می شوند معمولا اسکوربوت بروز نمی نماید چون میزان اسید اسکوربیک درشیرمادر درحدود 6برابرشیرگاواست ولی درنوزادانی که به وسیله شیرگاو تغذیه شده اند وتا 6ماهگی رژیم غذایی آنها متنوع نیست علایمی مثل بی اشتهایی .عدم کفایت رشد.. کم خونی دیده می شود.

نکات مهم

-

- درکمبود ویتامین   خونریزی های زیرجلدی دیرجوش خوردن زخم ها و شکستگی های استخوانی دیده می شود .

.

- ویتامین   چنانچه درمحیط های آبی به خصوص محیط های قلیایی ویا درمعرض حرارت نورو مقادیرکم بعضی ازفلزات مثل مس و آهن قرارگیرد به آسانی اکسیده می شود.

- بهترین راه برای حفظ ویتامین   درهنگام پخت سبزیجات اضافه کردن سبزیجات به آب جوش وبستن درظرف است .

- پتشیا عبارتست از بروز خونریزی های زیرپوستی که به شکل لکه های ارغوانی دراثر کمبود ویتامین   دیده می شود.

- ویتامین   ازنظرساختمان شیمیائی جزوقندها به شمار می آید .

- ویتامین   دردرمان هایپرتیروزینمی نوزادان موثراست زیرا این ویتامین برای هیدروکسیله کردن اسید آمینه تیروزین ضروری است(هایپرتیروزینمی به نام فیبروتیروزینیما هم شناخته می شود.)

- ویتامین  به عنوان یک ماده احیاء کننده می تواند مانع اکسیداسیون پیش سازهای بدون ضرربه مواد سرطان زا(مثل تبدیل نیترات ها به نیتریدها که پیش سازنیتروزآمین هستند)شود.

- آدرنالین دربدن ازاسیدهای آمینه فنیل آلانین وتیروزین مشتق می شود که دراین واکنش ها اسید اسکوربیک نقش مهمی برعهده دارد.

-  غلظت ویتامین   درشیرمادربستگی به رژیم غذایی او دارد درصورتی که غلظت پروتئین لاکتوز وآهن به رژیم غذایی مادروابسته است .

- تعیین میزان اسیداسکوربیک درلکوسیت ها(گلبول های سفید) روش مناسبی برای تعیین وضع تغذیه این ویتامین است-  باقی ماندن میوه ها برروی درخت باعث افزایش میزان ویتامین  درآنها می گردد ولی درلوبیا و نخود هنگامی که به رشد کامل برسند میزان ویتامین  کاهش می یابد .

-  شیرمادر به تنهایی میزان کافی ویتامین   دراختیار نوزاد قرار نمی دهد .

-  برای پیشگیری ازتخریب ویتامین   دراثرعمل آنزیم ها می توان سبزی ها را قبل ازمنجمد نمودن سفید کرد.

-   کلاژن ماده پروتئینی است که بافت ها رابه هم متصل می نماید وهمانند سیمانی است که هنگام روی هم گذاشتن آجرها استفاده می شود ویتامین   درتشکیل کلاژن درفیبروبلاست ها نقش مهمی دارد(مهم ترین نقش     دربن کمک به سنتزکلاژن می باشد).

-   ازاسیداسکوربیک درمربا و ژله به عنوان ماده نگهدارنده درمخلوط میوه ها برای تثبیت رنگ درآرد سفید برای حالت دادن به خمیرو دردسرهای یخ زده به عنوان یک عامل اسیدی استفاده می شود.

-    اسیداسکوربیک درتبدیل کلسترول به اسیدهای صفراوی دربدن دخالت دارد .

-    ویتامین   واسید نیکوتینیک (نیاسین) موجب کاهش کلسترول خون می شوند .

-    دقیق ترین روش بررسی وضعیت تغذیه ای ویتامین   تعیین میزان آن درلکوسیت ها(گلبول های سفید) می باشد .

-    ویتامین   و ویتامین   نقش مهمی درسیستم ایمنی بازی می کنند .

-    مصرف ویتامین   درافرا دیابتی درهنگام آزمایش قند ادرارباعث منفی شدن کاذب پاسخ آزمایش می گردد.

 

تیامین ( vit B1     )

     جذب این ویتامین ازغذاهاعمدتا درروده باریک به روش انتشار ساده(درغلظت های زیاد) وبه روش انتقال فعال که نیازبه سدیم وانرژی دارد انجام می شود. مقداری تیامین نیزدرقسمت انتهایی روده به صورت کربوکسیلاز(    ) سنتزمی شود که جذب نمی شود.تیامین بعد ازجذب با فسفات ترکیب شده وبه صورت فسفات تیامین به کبد انتقال می یابد. روغن سیروپیاز به دلیل دارابودن ماده ای به نام آلین که با تیامین ترکیب می شودجذب آن را افزایش می دهد.ضمنا دی سولفید تیامین نسبت به هیدروکلرید تیامین بهترجذب می شود.

     کمبود این ویتامین دربدن فرد باعث کاهش اسیدیته معده شده واین فرآیند خود منجربه کاهش میزان جذب آن می شود. به همین دلیل درسالمندان که اسیدینه معده کمتری دارند معمولا کمبود تیامین نیزدیده می شود.

     مقادیر طبیعی ذخیره تیامین به ازای هرگرم ازبافت

     عضلات       <  مغز کلیه  کبد      <  قلب

     5/0 میکروگرم      1 میکروگرم      3-2 میکروگرم

 

 

 

اعمال

    1- این ویتامین به صورت قسمتی ازکوآنزیم تیامین پیروفسفات (    ) معروف به کربوکسیلازدر 3مرحله ازمتابولیسم کربوهیدرات ها نقش دارد.

   1-1)دکربوکسیلاسیون (گرفتن    )اسید پپروویک ومهیا کردن آن برای ورود به سیکل اسید سیتریک (درغیاب تیامین این ماده دربافت ها متراکم می شود).

  2-1)دکربوکسیلاسیون اسید کتوگلوتاریک(محصول حد وسط متابولیسم چربی وکربوهیدرات) و تبدیل آن به اسید سوکسینیک

 3-2)فعال کردن آنزیم های ترانس کاتالازیا آنزیم  هایی که برای اکسیداسیون متسقیم گلوکزدرتمام سلول ها به جزسلول ها اسکلتی وجود دارند وتنها به وسیله این آنزیم ها ریبوز برای سنتز    موردنیاز درتکثیرسلولی ساخته می شود(کمتراز10درصد ازگلوکزدراین مسیراستفاده می شود ولی این تنها راه سنتزریبوزاست).

2- تبدیل تریپتوفان به نیاسین (بااستفاده از   می توان ازبروز بیماری پلاگرکه دراثرکمبود نیاسین به وجود می آید جلوگیری نمود.)

3- آزادسازی نوروترانسیمترهایی مثل استیل کولین (این عمل معمولا به وسیله هیدروکلروتیامین انجام می شود.)

 

نکات مهم

          درهنگام کمبود تیامین متابولیسم کربوهیدرات ها درمغزمختل می شود.

          کمبود تیامین باعث آفونی( عدم توانایی تولید صدا) می گردد.

    برای تشخیص کمبود تیامین ازاندازه گیری آنزیم ترانس کتولازدرگلبول های قرمز استفاده می شود. چون تیامین درفعال کردن این آنزیم نقش دارد واین آنزیم . آنزیم ضروری دراکسیداسیون مستقیم گلوکزدرتمام سلول ها بدن به استثنای سلول های اسکلتی است .

    از روش اندازه گیری میزان اسید پپروویک خون بعد ازمصرف گلوکزخوراکی نیز می توان برای تشخیص کمبود تیامین استفاده کرد. وجود مقادیربیش ازحد نرمال اسید پروویک درخون ازعلایم کمبود ویتامین است زیرا تیامین به عنوان بخشی ازآنزیم تیامین پپروفسفات دردکربوکسیله کردن اسید پیروویک و ورود آن به سیکل اسیدسیتریک به شمارمی آید . بنابراین درکمبود تیامین تجمع پیرووات درخون ودفع آن ازطریق ادراردیده می شود.

    میزان چربی غذاها با میزان تیامین موردنیاز رابطه معکوس دارد به طوری که چربی غذاها وبه خصوص اسیدهای چرب با زنجیره متوسط باعث حفظ تیامین می شوند(فقط یکی ازواکنش های مسیرمتابولیسم اسیدهای چرب به تیامین احتیاج دارد.)

    درفقدان تیامنی ماده سمی متیل گلی اکسال درمسیرمتابولیسم کربوهیدرات ها به وجود می آید ولی چنین ماده ای درمسیرمتابولیسم چربی ها به وجود نمی آید(اسیدهای چرب برای تنظیم آنزیم های موردنیاز درمتابولیسم گلوکزموثرند).

    مصرف کم غلات کامل ونان ومصرف غذاهایی مثل ماهی خام وچای به دلیل دارابودن مواد آنتاکونیست تیامین باعث شیوع بری بری می شود.

          درغشاء سلول های عصبی تیامین به شکل تیامین تری فسفات وجود دارد.

    استفاده از آنتی بیوتیک ها وبه خصوص سولفانامیدها میزان نیازبه تیامین راافزایش می دهد.

    به وسیله کاهش زمان پخت استفاده نکردن ازجوش شیرین پرهیزازدورریختن آب مورداستفاده برای خیساندن واستفاده ازغلات کامل (بیشترین میزان تیامین غلات درپوسته خارجی آنها ذخیره شده است) می توان ازضایعات تیامین پیشگیری کرد.

    کمبود تیامین درموش ها منجربه تشنج شده ودرصورت عدم درمان باعث مرگ حیوان دراثرمشکلات قلبی می شود.

    ازتیامین دردرمان یبوست.تورم ودردناکی اعصاب وقسمت های انتهایی بدن اختلالات سیستم گردش خون و اعصاب مرکزی اسیدوز. کمای دیابتی. متراکم شدن اسید پپروویک درخون ومسمومیت بارداری وتحریک اشتها استفاده می شود.

          دانه غلات کامل مثل گندم منبع غنی ازتیامین به شمار می آید .

    درکمبود ویتامین گروه B به خصوص تیامین بی اشتهایی به عنوان اولین علامت بروزمی نماید.

علل کمبود تیامین

          محدودیت مصرف تیامین ومحدودیت کالری موردنیاز روزانه

          جذب ناقص به دلیل مشکلات دستگاه گوارش ناشی ازکمبود اسیدفولیک

          عدم توانایی بافت های ذخیره کننده برای متراکم کردن تیامین

          افزایش نیاز(مثلا مصرف رژیم های پرکربوهیدرات یا

درکمبود تیامین درمتابولیسم انرژی اختلال ایجاد شده وبعضی ازموادضروری برای متابولیسم عضلات وقلب تولید نمی شوند درضمن تولید نوروترانسمیترها مختل شده وبعضی ازمواد سمی درخون متراکم می شوند.

    

    ریبوفلاوین

          جذب این ویتامین بیشتردرناحیه بالایی لوله گوارش انجام می شود. میزان جذب به وسیله یک سیستم ویژه تنظیم می شود وسلول های پوششی روده را درمیزان جذب کنترل می نماید مصرف این ویتامین همراه با غذا باعث افزایش جذب آن شده ومیزان جذب درسالمندان بیش از جوانان است .املاح صفراوی نیزمیزان جذب را افزایش می دهند( افزایش میزان جذب درموارد فوق به دلیل عبور آهسته ترریبوفلاین و تماس بیشتربا سطح جذبی لوله گوارش است.)

         قسمت عمده ریبوفلاوین بعد از ورود به سلول های روده به فسفات می چسبد(فسفریله شدن) وکوآنزیم FMN را به وجود می آورد. سپس کوآنزیم FMN وریبوفلاین به آلبومین متصل شده و به کبد ودیگربافت ها می رود.FMN درکبدبا ATP ترکیب شده و کوآنزیم دیگری به نام FAD رابه وجود می آورد.

         ریبوفلاوین دربافت ها بیشتربه شکل FMN وFAD ذخیره می شود واز2 راه دفع می شود:

1-  ازراه مدفوع که شامل ریبوفلاوین جذب نشده غذاها ومقادیری است که به وسیله صفرا ترشح شده ودوباره جذب نشده است .

2-     ازراه ادرارکه شامل ریبوفلاوین جذب شده اضافی است .

مقادیرطبیعی ذخیره ریبوفلاوین به ازای هرگرم بافت

عضلات        <         کبد               < کلیه ها

3-2 میکروگرم      16 میکروگرم        25میکروگرم

 

اعمال

1- به صورت کوآنزیم های FMN (فلاوین مونوکلئوئید) وFAD(فلاوین آدنین دی نوکلئوئید) نقش های فیزیولوژیکی خاص درمتابولیسم فندها. چربی ها وپروتئین ها دارد. به طوری که ریبوفلاوین قسمتی ازکوآنزیم های FAD  FMN است که به انواع پروتئین ها متصل شده وفلاووپروتئین ها راتولید می نماید که درواکنش های اکسیداسیون واحیاء سلولی( آزادسازی انرژی ازگلوکزواسیدهای چرب درمیتوکندری ها)شرکت می نمایند. انتقال هیدروژن درمتابولیسم پروتئین ها نیزبه ریبوفلاوین وابسته است .

2- تبدیل اسید فولیک به کوآنزیم فعال آن(فاکتورسیتروروم) و ذخیره آن دربدن( جلوگیری ازکم خونی مگالوبلاست).

3- تبدیل پیریدوکسین به کوآنزیم فعال آن که می دانیم B6 درتبدیل تریپتوفان به نیاسین نقش اساسی دارد. بنابراین ازبیماری پلاگرو تشنج های به وجود آمده دراثرکمبودB6 جلوگیری می نماید.

4-   دخالت درسنتزوتولید گلوبول های قرمزدرمغزاستخوان

5-   دخالت درسنتز کورتیکواستروئیدها

6-   دخالت درسنتزگلیکوژن ازمواد غیرقندی (گلوکونئوژنز)

7-   تسهیل درتجزیه یا کاتابولیسم اسیدهای چرب

8-   نقش درتنظیم فعالیت آنزیمی غده تیروئید

 

نکات مهم

    برای تشخیص کمبود ریبوفلاوین ازاندازه گیری آنزیم اریتروسیت گلوتاتیون ردوکتازگلبول های قرمزاستفاده می شود.

    فقدان ریبوفلاوین باعث بروزعوارض مثل شیلوز(ترک گوشه های دهان ولب ها) استوماتیت انگولار(زخم کنارلب ها) گلوسیت( التهاب زبان). فوتوفوبیا( نورترسی) وتورم مویرگ های قرنیه( حالتی مثل وجود شن درچشم) می شود. شیلوز زودرس ترین علامت کمبود این ویتامین است .

    کمبود ریبوفلاوین دردوران رشد جنینی حیوانات آزمایشگاهی باعث بروزنقایص مادرزادی مثل لب شکری شده وعوارضی مثل ریزش موو نفوذ مویرگ ها به داخل قرنیه چشم که باعث بروزآب مروارید می شود درحیوانات دیده شده است .

    رژیم غنی ازنشاسته .لاکتوزو سلولزباعث تحریک سنتزریبوفلاوین درروده می شود ولی چربی ها و پروتئین ها اثربازدارندگی براین روند دارند.

          میزان ریبوفلاوین ادراردراثر ورزش. درجه حرارت. اضطراب تغییرمی نماید.

          دراثرکمبود ویتامین B6 میزان ریبوفلاوین درگلبول های قرمزافزایش می یابد.

    دریک تحقیق کمبود ریبوفلاوین باعث تغییرخلق وخو. اضطراب.تشنج.حمله وازدست رفتن نیروی عضلات دست گردید.

          ریبوفلاوین ماده شیمیائی است که درترکیب خود یک قند5 کوپنی به نام ریبوزدارند.

          شیرمنبع غنی ازریبوفلاوین به شمار می آید.

    شیربه عنوان منبع غنی ازپروتئین ویتامین B6 ونیاسین(ضدپلاگر) شناخته می شود. ماست نیزبه عنوان منبع غنی ازویتامین B2 به شمارمی آید.

    ریبوفلاوین (B2) درمتابولیسم انرژی دارای نقش های مهمی است به طوری که به عنوان قسمتی ازچند آنزیم وکوآنزیمی عمل می کند که با قبول وانتقال اتم های هیدروژن با بارهای مثبت ایفای نقش می کنند. این واکنش ها برای آزاد کردن انرژی ازگلوکزو اسیدهای چرب درمیتوکندری های سلول انجام می گیرد. ضمنا B2 به عنوان قسمتی ازآنزیم های دیگری که درانتقال اتم های هیدروژن درمتابولیسم پروتئین ها نقش دارند دخالت می نماید .

    اندازه گیری فعالیت آنزیم ومیزان گلوتاتیون ردوکتازدرگلبول قرمز(جائی که ریبوفلاوین به گلبول قرمزمتصل شده است) به عنوان معرف حساس وضعیت ریبوفلاوین به کارمی رود.

          کمبود ریبوفلاوین یا آریبوفلاوینوزبیش از کمبود دیگرویتامین ها درکشورما دیده می شود.

          FMN,NAD,FAD کوآنزیم های دخیل درانتقال هیدروژن می باشند.

 

نیاسین یا اسیدنیکوتینیک

     حدود 2 سوم ازنیاسین موردنیازدرافراد بالغ ازمتابولیزه شدن تریپتوفان وبقیه ازغذاهابه دست می آید. مهم ترین عارضه ای که درکمبود این ویتامین به وجود می آید پلاگراست که درزبان ایتالیایی به Mal-Dela-Rosa معروف است .این بیماری اولین باردرقبیله ای که غذای اصلی آنها ذرت بوده مشاهده شد ودلیل بروزآن نیزمصرف کم منابع پروتئینی ونیاسین تشخیص داده شد(ذرت ازنظرنیاسین فقیراست ).

     این بیماری معمولا به صورت قرینه درپوست بوجود می آید وقسمت هایی ازپوست راکه بیشتر درمعرض نورمی باشند بیش ازمناطق دیگردرگیر می نماید.علایم پلاگرعبارتنداز:

 

1-   ضایعات پوستی

2-   اسهال

3-   افسردگی

4-   مرگ

                                                                                4D اعمال

1-نیاسین به عنوان قسمتی ازکوآنزیم های NAD(نیکوتین آمیددی نوکلئوتید) وNADP(نیکوتین آمید دی نوکلئوتید فسفات) اعمال فیزیولوژیک خاصی را درقبول یا آزادکردن اتم های هیدروژن برای تکمیل متابولیسم سه ماده مغذی انرژی زا ودرنهایت آزادکردن انرژی ازآنها بع عهده دارد.

2- ضروری برای سنتزپروتئین . چربی وبنتوزهایی که برای ساخت DNA ضروری به شمار می آیند.

3- نقش درکاهش میزان کلسترول سرم به طوری که ازسنتزکلسترول پیشگیری  می نماید ویا به وسیله سنتزلیپاز که درتجزیه لیپوپروتئین ها دخیل است این عمل را انجام دهد.

 

نکات مهم

    قبلا به نیاسین کوآنزیم DPN, II,I (دی فسفوپیریدین نوکلئوتید) وTPN(تری فسفوپیریدین نوکلئوتید) گفته می شد.

    مصرف مقادیرزیاد نیاسین باعث می شودعضله قلب نتواند ازاسیدهای چرب آزاد که منبع طبیعی انرژی آنهاست استفاده نمایند درنتیجه گلکوژن به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند و چربی راذخیره می نمایند. بنابراین اصل وتحقیقاتی که بیانگراثر تضعیف کنندگی قدرت سگهای کار  است مصرف زیاد این ویتامین درورزسگهای کار و عادی توصیه  نمی شود.

    پلاگردرسگ ها بیماری زبان سیاه نامیده می شود وبه درمان با اسید نیکوتینیک پاسخ می دهد .

    رژیم غذایی حاوی مقادیرزیاد ذرت خوشه ای به دلیل دارابودن اسید آمینه لوسین زیاد می تواند باعث بروزپلاگرشود واین وضعیت را می توان به وسیله اضافه کردن ایزولوسین درمان نمود بنابراین می توان گفت عدم تعادل لوسین وایزولوسین می تواند عامل به وجود آورنده پلاگرباشد .

    مقادیرمازاد برنیازنیاسین پس ازمتیله شدن به N متیل نیکوتین آمید یاپیریدون N- متیل نیکوتین آمید تبدیل می شود وازطریق ادراردفع می شود. ازنسبت دفع ادراری پیریدون به N متیل نیکوتین آمید به ازای هرگرم کراتینین(معیاروزن عضلات) به عنوان شاخصی برای کفایت میزان نیاسین استفاده می شود ومقادیرکمتراز1 به 1/1 راپلاگربه شمارمی آورند درصورتی که نسبت به 3/1 به 1و1 به1 به عنوان حد مرزبه شمار می آیند.

    نیاسین همزمان باکاهش درمیزان لیپیدهای خون باعث افزایش اسیداوریک درخون شده ودیابت راتشدید خواهد کرد.

    عدم تعادل آمینواسیدها(به خصوص مصرف مقادیرزیاد لوسین) ومصرف کربوهیدرات های حاوی فروکتوزباعث افزایش نیازبه نیاسین می شوند.

    درغذاهای حیوانی نیاسین به شکل نیکوتین آمید ودرگیاهان به شکل اسید نیکوتینیک وجود دارد.

    مقارقابل توجهی ازنیاسین موجود درغلاتی مثل برنج. ذرت وسبوس گندم به صورت نیاستین یا نیاسینوژن است که ارزش بیولوژیکی کمی نسبت به نیاسین دارد مگرآنکه درمحیط قلیایی پخته شود.

نیاسین به ماده ای به نام تری گوانلین تبدیل شده وازطریق ادرار دفع می شود.

          کمبود نیاسین دراسگهایی  که غذای روزانه آنها بیشترازذرت تامین می شود بروزمی نماید

ولی کمبود ویتامین های بیوتین وریبوفلاوین به دلیل پراکندگی این ویتامین ها درمو غذایی مختلف به ندرت دیده می شود.

          درتحقیقی برروی موش ها نشان داده شده است که وجود مقادیرزیاد لوسین دررژیم غذایی

این حیوانات سبب مهارفعالیت با استفاده ازکینورینازو افزایش فعالیت پیکولینات کربوکسیلازدرمسیرمتابولیسم تریپتوفان می گردد که هردوی این عوامل سبب کاهش تشکیل نیاسین می شوند.

          نیاسین ازروده به وسیله انتشارساده جذب می شود.

          اسید نیکوتینیک نسبت به حرارت. اسید. قلیا واکسیداسیون مقاوم است .

          نیاسین کوآنزیم مهمی برای واکنش های اکسیداسیون بافتی به شمار می آید.

 

 

اسید پنتوتنیک(ویتامین B6)

    این ماده ازنظرشیمیایی ترکیب ساده ای است که دارای آمینواسید آلانین است. اسیدپنتوتنیک پس ازاتصال به یک ترکیب گوگرددار به نام مرکاپتواتانولامین تولید پنتوتئین را می نماید. پنتوتئین با اتصال به دومولکول فسفات ویک مولکول آدنین کوآنزیم A استیل کوآنزیم A به وجود می آید.

    سنتزکوآنزیم Aدردرون سلول ها انجام می شود واین ماده درصورت نیازبه دشواری ازغشای سلول ها عبورمی نماید. این ماده درسلول های کبد.غدد فوق کلیوی. مغزوقلب که فعالیت متابولیکی زیادی دارندغلظت بالایی دارد. درگلبول های قرمزنیزاین ماده به یک پروتئین مخصوص متصل است .

 

 

 

اعمال

1-   برای آزاد شدن انرژی از3ماده مغذی انرژی زا(کربوهیدرات چربی وپروتئین).

2-   به عنوان قسمتی ازمولکول کوآنزیم A دراعمال زیر

1-2) انتقال گروه استات به سیکل کربس

2-2)انتقال امواج عصبی .سم زدایی یا خنثی کردن سموم ازبسیاری ازداروها

3-2)سنتزپورفیرین به عنوان قسمتی ازهموگلوبین .آنتی بادی ها.کلسترول وبعضی ازاستروئیدهایی که به وسیله غددفوق کلیوی تولید می شوند.

3- نقش درتسهیل جذب کربوهیدرات ها به خصوص گلوکزازمخاط روده(به عنوان یک سیستم

    حامل).

 

نکات مهم

    به طورکلی پروتئین ها نیازبه B5(اسیدپنتوتنیک) راکم کرده وبه آنها(B5 Spring factor) می گویند وچربی ها نیازبه آن را افزایش داده وبه آنها(B1 Spring Factor) می گویند.

          استرس باعث افزایش نیازبه B5 می شود.

    غددی که درگلوی زنبورعسل برای تغذیه نوزادان آن مورداستفاده قرارمی گیرند ویا تخمدان ماهی ها قبل از تخم ریزی منابع غنی اسید پنتوتنیک به شمارمی آید.

    درموش ها عوارض حاصل ازکمبودB5عباتنداز: توقف رشد.تراکم ماده رنگی پورفیرین (قرمزرنگ) درموهای بالای لب بالا.خونریزی درغدد فوق کلیوی

    درخوک ها کمبود این ویتامین باعث بروزتغییراتی دراعصاب حسی ودراردک ها منجربه کمرخونی می شود.

    علایم کمبوداین ویتامین درجوجه عبارتنداز:التهاب پوست به خصوص دراطراف چشم .اخلالات نخاعی .تغییردرغدد تیموس وفساد چربی ها درکبد.

     کمبودB5 باعث بروزتغییرات بیوشیمیایی دربدن شده علاوه برکاهش مقاومت بدن منجربه تجمع مس درپوست می شود.

          دریک تحقیق علایم کمبود ویتامین B5 عبارت بود از:

پریشانی وحساسیت(بی قراری). سوزش درناحیه پاها. ناهماهنگی وپیچش درعضلات. حساسیت نسبت به انسولین. سردرد. کاهش درمیزان تولید آنتی بادی ها. ناهنجاری های گوارشی وعفونت درقسمت های بالایی دستگاه تنفس .

    ازاین ویتامین (نمک کلسیم اسید پانتوتنیک) دردرمان ضایعات عصبی(فلج) که بعدازجراحی های دستگاه گوارش به وجود می آید وباعث نفخ ودرد درناحیه جراحی شده می گردد استفاده می شود.

          مصرف مقادیرزیاد این ویتامین باعث بروز اسهال ازطریق تحریک مجرای گوارشی می شود.

          مصرف ویتامین B5 درپیگیری یا درمان خاکستری شدن موها نقشی ندارد.

    اسید پنتوتنیک درساختمان کوآنزیم A دخالت دارد به طوری که اسید پنتوتنیک ترکیب ساده ای دارد وشامل اسیدآمینه آلانین است. این ماده قبل ازآنکه درفعل وانفعالات بیولوژیکی شرکت کند باماده ای سولفوردارترکیب شده وپانتوتئین راتشکیل می دهد که بااضافه شدن فسفات ویک مولکول آدنین باعث تشکیل کوآنزیم A می گردد.

    درواکنش های دکربوکسیلاسیون اکسیداتیو اسیدهای آلفاستونی ویتامین های تیامین (B1).ریبوفلاوین (B2). اسیدلیپوئیک. نیاسین(pp) واسیدپانتوتنیک(B5) دخیل می باشند.

 

پیریدوکسین یا ویتامین B6

    این ویتامین به 3 شکل پیریدوکسین.پیریدوکسال و

 

 

                         رابطه شیمیایی بین اشکال مختلف ویتامین B6

 

پیریدوکسامین درغذاها وجود دارد.فرم فعال B6 یعنی پیریدوکسال فسفات درحضورویتامین های ریبوفلاوین سنتزمی شود. به طوری که پیریدوکسول فسفات درحضورریبوفلاوین یا ویتامینB2 به کوآنزیم پیریدوکسول فسفات واین ترکیب مجددا درحضورB2 به پیریدوکسامین فسفات تبدیل می شود. این دوترکیب درحضورB2 قابل تبدیل به یکدیگرمی باشند.B6 کلیه اعمال خود را به صورت کوآنزیم های خود به شکل PLP وپیریدوکسال فسفات انجام می دهد.

نکته:میزان پیریدوکسین موجود درمدفوع معمولامنشاء غذایی نداشته وقسمت عمده آن مربوط به B6 ساخته شده به وسیله میکروارگانیسم های روده است .

 

اعمال

     به صورت کوآنزیم PLP نقش های بسیارحیاتی رادرمتابولیسم پروتئین ها ایفا می کندکه برخی ازآنها عبارتنداز:

1-   ترانس آمیناسیون(انتقال گروه آمین NH2 ازیک اسیدآمینه به اسید آمینه دیگر)

2- برای عمل دامیناسیون یا آمین گری ازاسیدهای آمینه به وسیله آنزیم درآمیناز(به این ترتیب پروتئین مازاد برنیازبرای رشد به عنوان منبع انرژی به کارمی رود.)

3-   دخالت دردکربوکسیلاسیون( گرفتن COOH) باعمل اسیدی ازاسیدهای آمینه)

 

                  سروتونین                                                 تریپتوفان

      

                 نوراپی نفرین                                              تیریپتوفان

 

                 هیستامین                                                   هیستیدین

 

   یدربوکسیلاسیون اسیدگلوتامیک درمغزنیزبه ویتامین B6 نیازدارد.

4-   دخیل درمتابولیسم آمینواسیدهای گوگرددار( حذف گوگرد) مثل سیستین

5- دخیل درسنتزپورفیرین که به عنوان یک بخش ضروری مولکول هموگلوبین به شمارمی آید.

6-   تبدیل تریپتوفان به نیاسین

 

 

 

 

 

با استفاده ازاندازه گیری اسید گزانتوریک ادراربه کفایت یاعدم کفایت ویتامین B6 پی می برند.

7-   دخیل درسنتزآنتی بادی ها

8-   دخیل درسنتز پروتئین الاستین (اتصالات عرضی)

الاستین ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­                        ویتامین B6 + آنزیم آمینواکسیداز

9-   دخیل درسنتز یکی ازمواد تشکیل دهنده اسیدهای نوکلئیک

10-نقش درتبدیل اسید لینولئیک به اسیدآراشیدونیک وتولید اسفنگولیپیدها( پوشش میلین

     فیبرهای عصبی)

11- دخیل درگلیکوژنولیز( حدود 50 درصدازپیریدوکسین ذخیره شده درعضلات همراه

      این آنزیم است).

 

         گلوکزفسفات                                    گلیکوژن کبد وعضلات

 

12- دخیل درسنتزو کاهش میزان کلسترول خون

13- تبدیل متیونین به سیستین

 

      سیستین                            متیونین

 

نکات مهم

          ویتامین B6 همراه با تیامین(VitB1) دارای خاصیت ضدافسردگی است .

          بسیارآشکاردرنوارمغزی(انسفالوگرافی) راباعث می شود.

    استروژن وپروسترون جذب B6 راکم می کنند وآنتاگونیست ضعیفی برای آن به حساب می آیند. درسگهایی ازاستروئیدهای آنابولیک استفاده می کنند به همین دلیل افزایش نیازبه ویتامین B6 وجود دارد.

    نیازبه ویتامین B6 دسگها ی باردارافزایش می یابد زیرامیزان B6 خون جنین حدود5 برابرمیزان آن درخون مادر بارداراست به همین دلیل توصیه می کنند حدود 5/0 گرم علاوه بر2میلی گرم پیریدوکسین موردنیاز روزانه دراین استفاده شود.

    درسالمندان پس ازمصرف مقادیرزیادی تریپتوفان ازمیزان پیریدوکسال کینارمغزی وترانس آمینازپلاسما کاسته می شودومقدارزیادی اسیدگزانتوریک درادراردیده می شود.

    قسمت عمده پیریدوکسین قبل ازدفع ادراربه اسید پیریدوکسیک تبدیل می شود بنابراین درکمبودهای شدید می توان ازاندازه گیری میزان این اسید درادراراستفاده نمود(درکمبودهای شدیداین اسید درادراردیده نمی شود).

    B6 درتبدیل متونین به سیستین ضروری است ودرکمبود این ویتامین ماده حدوسط سیستاتیونین دراثرکمبود آنزیمی که عمل آن وابسته به B6 است ازطریق ادراردفع می گردد.

    سنجش آنزیم آمینوترانسفرازدرگلبول های قرمزکه عمل آن وابسته به ویتامین B6است شاخص دقیقی برای اندازه گیری کفایت این ویتامین است .

    مشکلات عصبی ایجاد شده دراثرمصرف قرص های ضدبارداری رادراثرعدم تولید سروتونین کافی ازتریپتوفان به دلیل کمبودB6 می دانند ضمنا با تجویز B6ازتراکم محصولات حدواسط متابولیسم تریپتوفان درادرارزنانی که ازاستروژن استفاده می نمایند.

کاسته می شود.

          اسید ایزونیکوتینیک هیدرازید یا ایزونیازید (داروی مورداستفاده دردرمان سل) با پیریدو

کسال فسفات ترکیب شده وآنزیم دخیل درکربوکسیل زدایی آمینواسیدها راغیرفعال می نماید. داروی پنی سیلیامین نیزباعث افزایش نیازبه B6 می شود.

 

 

 

 

ویتامینها به دو دسته حلال در چربی و حلال د ر آب تقسیم میشوند ویامینهای حلال در آب دارای عناصر کربن –هیدروژن-نیتروژن و در بعضی موارد گوگرد یا کبالت می باشند این نوع ویامینها بر خلاف حلال در چربی از ادرار دفع میشوند

ویتامینهای حلال در چربی فقط دارای عناصر کربن اکسیژن و هیدروژن میباشند -

این مواد ملكولهاي ساده تری دارند تا دیگر مواد غذایی اثرات متفاوتی هم در بدن دارند ویتامین C

 

       D     Lاین ویتامیم به دو ضصورت دی و ال اشسکوربیک اشسید وجود دارد که نوع L آن در در غذا ها وجود دارد و به راحتی رای بدن قابل اشستفاده میباشسد . نوع Dآن اشسید آرابواشسکوربیک اشسید در مقادیر کمی جذب میشسود و با آنکه دارای خاضصیت ضصد اشسکوربوتی اشست بیقه خصوصیات ویتامین C را ندارد به همین دلیل به آن اسید اریتروبیک میگویند تا به عنوان یک ویتامین به شمار نیاید . بعضی از موجودات چون سگ .خرگوش. در میکروزومهای سلول کبدی خود آنزیمی برای ساخت اسید اسکوربیک از گلوگوز میباشند

 

اعمال :

سنتز کلاژن یا بافت همبند . .

2:نقش در تشکیل عاج دندان

3:دخالت در سنتز و متابولیسم بعضی از مواد ضروری بدن مانند جذب آسید آمینه تیروسین  و تولید تیروکسین

4:دخالت در در سنتز بسیاری از انتفال دهنده های امواج  عصبی مانند تولید نور اپی نفرین از دوپامین

5:دخالت در جذب و متابولیسم آهن .اسید فولیک . و کلسیم  و جلوگیری از  از جذب مس

6: دخالت در ترشح هورمونهای غدد فوق کلیوی

7:دخالت در انتقال سولفات به طوری که وجود سولفات اسید اسکوربیک برای سنتز ترکیباتی چون کندراتین و موکو پلی ساکاریدها ضروری بوده است

نکته مهم :

به نظر میرسد اسید اسکوربیک به شکل سولفات اسید اسکوربیک در بافت مغز متراکم میشود . سولفاته شدن کلسترول نیز باعث حرکت آن از بافتها و دفع آن از طریق ادرار را تسهیل مینماید . با استفاده هر همین خصوصیات برای کاهش کلسترول خون از ویتامین C استفاده میشود

8:دخالت در غیر فعال کردن آنزیم لیپاز  و تبدیل کلشسترول به املاح ضصفراوی

9: ضصرفه جویی و پیشگیری از تجزیه ویتامینها ی گروه Bمثل تیامین .ریبو فلاوین .بیوتین .نیاسی .-اسید پانتوتیک و پیریوکسین

10:دخالت در شروع تقسیم سلولی به طو ری که ممکن است دهیدرو اسید اسکوربیک با کنترل آزاد سازی آنزیمهایی که در تقسیم سلولی (میتوز)نقش داردند تقسیم سلولی را منترل میکنند

11:دخالت در درمان آلرژی ها (حساسیت به آرسنیک- و مسمویت با سم مثل مسمومیت با کادمیم و درهای غضلانی .

تیامین :VIT B1

جذب این ویتامین از غذا ها عمدتا در روده باریک و به روش انتشار ساده (در غلظت زیاد ) وبه روش انتقال فال کهنیاز به سدیم و انری دارد انجام  میگردد . اعماال :

این ویتامین به صورت قسمتی از کو آنزیم تیامین پیرو فسفات در سه مرحاه از از متابولیسم کربو هیدرات نقش دارد

2:تبدیل تریتوفان به نیاسین

3:آزاد سازی نورو تراننسمیتر هایی مثل استیل کولین (این عمل معمولا به وسیله هیدرو کلرو تیامین انجام میشود

ریبو فلاوین :

                                                                                                  جذب این ویتامین بیشتردرناحیه بالایی لوله گوارش انجام می شود. میزان جذب به وسیله یک سیستم ویژه تنظیم می شود وسلول های پوششی روده را درمیزان جذب کنترل می نماید مصرف این ویتامین همراه با غذا باعث افزایش جذب آن شده ومیزان جذب درسالمندان بیش از جوانان است .املاح صفراوی نیزمیزان جذب را افزایش می دهند( افزایش میزان جذب درموارد فوق به دلیل عبور آهسته ترریبوفلاین و تماس بیشتربا سطح جذبی لوله گوارش است.)

         قسمت عمده ریبوفلاوین بعد از ورود به سلول های روده به فسفات می چسبد(فسفریله شدن) وکوآنزیم FMN را به وجود می آورد. سپس کوآنزیم FMN وریبوفلاین به آلبومین متصل شده و به کبد ودیگربافت ها می رود.FMN درکبدبا ATP ترکیب شده و کوآنزیم دیگری به نام FAD رابه وجود می آورد.

         ریبوفلاوین دربافت ها بیشتربه شکل FMN وFAD ذخیره می شود واز2 راه دفع می شود:

3-   ازراه مدفوع که شامل ریبوفلاوین جذب نشده غذاها ومقادیری است که به وسیله صفرا ترشح شده ودوباره جذب نشده است .

4-      ازراه ادرارکه شامل ریبوفلاوین جذب شده اضافی است .

مقادیرطبیعی ذخیره ریبوفلاوین به ازای هرگرم بافت

عضلات        <         کبد               < کلیه ها

3-2 میکروگرم      16 میکروگرم        25میکروگرم

 

اعمال

9-  به صورت کوآنزیم های FMN (فلاوین مونوکلئوئید) وFAD(فلاوین آدنین دی نوکلئوئید) نقش های فیزیولوژیکی خاص درمتابولیسم فندها. چربی ها وپروتئین ها دارد. به طوری که ریبوفلاوین قسمتی ازکوآنزیم های FAD  FMN است که به انواع پروتئین ها متصل شده وفلاووپروتئین ها راتولید می نماید که درواکنش های اکسیداسیون واحیاء سلولی( آزادسازی انرژی ازگلوکزواسیدهای چرب درمیتوکندری ها)شرکت می نمایند. انتقال هیدروژن درمتابولیسم پروتئین ها نیزبه ریبوفلاوین وابسته است .

10-          تبدیل اسید فولیک به کوآنزیم فعال آن(فاکتورسیتروروم) و ذخیره آن دربدن( جلوگیری ازکم خونی مگالوبلاست).

11-          تبدیل پیریدوکسین به کوآنزیم فعال آن که می دانیم B6 درتبدیل تریپتوفان به نیاسین نقش اساسی دارد. بنابراین ازبیماری پلاگرو تشنج های به وجود آمده دراثرکمبودB6 جلوگیری می نماید.

12-                       دخالت درسنتزوتولید گلوبول های قرمزدرمغزاستخوان

13-                       دخالت درسنتز کورتیکواستروئیدها

14-                       دخالت درسنتزگلیکوژن ازمواد غیرقندی (گلوکونئوژنز)

15-                       تسهیل درتجزیه یا کاتابولیسم اسیدهای چرب

16-                       نقش درتنظیم فعالیت آنزیمی غده تیروئید

 

نکات مهم

-    برای تشخیص کمبود ریبوفلاوین ازاندازه گیری آنزیم اریتروسیت گلوتاتیون ردوکتازگلبول های قرمزاستفاده می شود.

-    فقدان ریبوفلاوین باعث بروزعوارض مثل شیلوز(ترک گوشه های دهان ولب ها) استوماتیت انگولار(زخم کنارلب ها) گلوسیت( التهاب زبان). فوتوفوبیا( نورترسی) وتورم مویرگ های قرنیه( حالتی مثل وجود شن درچشم) می شود. شیلوز زودرس ترین علامت کمبود این ویتامین است .

-    کمبود ریبوفلاوین دردوران رشد جنینی حیوانات آزمایشگاهی باعث بروزنقایص مادرزادی مثل لب شکری شده وعوارضی مثل ریزش موو نفوذ مویرگ ها به داخل قرنیه چشم که باعث بروزآب مروارید می شود درحیوانات دیده شده است .

-    رژیم غنی ازنشاسته .لاکتوزو سلولزباعث تحریک سنتزریبوفلاوین درروده می شود ولی چربی ها و پروتئین ها اثربازدارندگی براین روند دارند.

-         میزان ریبوفلاوین ادراردراثر ورزش. درجه حرارت. اضطراب تغییرمی نماید.

-         دراثرکمبود ویتامین B6 میزان ریبوفلاوین درگلبول های قرمزافزایش می یابد.

-    دریک تحقیق کمبود ریبوفلاوین باعث تغییرخلق وخو. اضطراب.تشنج.حمله وازدست رفتن نیروی عضلات دست گردید.

-         ریبوفلاوین ماده شیمیائی است که درترکیب خود یک قند5 کوپنی به نام ریبوزدارند.

-         شیرمنبع غنی ازریبوفلاوین به شمار می آید.

-    شیربه عنوان منبع غنی ازپروتئین ویتامین B6 ونیاسین(ضدپلاگر) شناخته می شود. ماست نیزبه عنوان منبع غنی ازویتامین B2 به شمارمی آید.

-    ریبوفلاوین (B2) درمتابولیسم انرژی دارای نقش های مهمی است به طوری که به عنوان قسمتی ازچند آنزیم وکوآنزیمی عمل می کند که با قبول وانتقال اتم های هیدر